§1.3 De Eerste Wereldoorlog - Verloop en einde

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§1.3 De Eerste Wereldoorlog

Verloop en einde

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 3 t/m 12 van §1.3

Lees en bekijk 1.3

1. Wat is een aanleiding?
2. Wat is de aanleiding voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog
3. Waarom wordt de Eerste Wereldoorlog een wereldoorlog genoemd. Geef hiervoor twee redenen.
4. Leg uit dat de loopgravenoorlog een onbedoeld gevolg was van het uitbreken van de eerste wereldoorlog
5. Leg het begrip totale oorlog uit. 

 

Het kruitvat

De eerste jaren

Soldaten trekken dolenthousiast ten strijde

Men denkt dat de oorlog snel voorbij is en roem brengt

In werkelijkheid ontstaat een loopgravenoorlog 

Door nieuwe wapens en slechte leiding vallen vele slachtoffers

Frans Duitse oorlog (1874)

Filmpje

'All quiet on the Western front'

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Eerste Wereldoorlog begint en daarbij onderscheid maken tussen directe en indirecte oorzaken

- Hoe de Eerste Wereldoorlog verloopt en dat dit een totale oorlog is

- Welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa heeft

Filmpje

Een aanval in de Eerste Wereldoorlog

Loopgravenoorlog

De loopgraven maken de oorlog een uitputtingsslag

Het leven voor de soldaten is een verschrikking

Velen sterven of raken (mentaal) gewond

Toch blijft de legerleiding soldaten aanvallen laten uitvoeren

Filmpje

De tweede slag om Ieper

(168.000 doden)

Filmpje

De slag om de Somme

(1 miljoen doden)

Filmpje

Shellshock (oorlogsneurose/PTSS)

§1.3 De Eerste Wereldoorlog

Verloop en einde

Huiswerk

Schrijf op in je PLENDA

Lezen: Paragraaf 1.4  ->  27-11-2024

Repetitie hoofdstuk 1  ->  4-12-2024

www.historischnieuwsblad.nl

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat propaganda is

- Welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Europa heeft

Bekijk de bron. Leg uit waarom deze bron een voorbeeld is van de propaganda. 

Geef zo antwoord: ik zie ... . ik weet ... . Dat betekent ... .

Deze poster is ontworpen door Robert Baden Powell. Het laat zien hoe verschillende mensen helpen in de oorlog. Rechts staat een man met zijn handen in zijn zakken en een sigaret rokend, die nog niet betrokken is.

De totale oorlog

De Eerste Wereldoorlog is de eerste totale oorlog

Hierbij is naast het leger ook de samenleving betrokken

Economie

De economieën staan volledig in dienst van de oorlog. Alle bedrijven moeten spullen maken voor het leger (wapens, munitie, kleding, voedsel, etc.)

Omdat veel mannen in de oorlog moeten vechten nemen vrouwen hun plek in. Dit versnelt hun strijd voor gelijkheid

Propaganda

Regeringen proberen hun burgers op grote schaal te beïnvloeden met propaganda (politieke reclame). Hiervoor worden massamedia ingezet. 

Einde van de oorlog

In 1917 is Rusland uitgeput en trekt zich uit de strijd

De Verenigde Staten sluiten zich juist bij de Geallieerden aan

Verder blokkeren de Geallieerden de Duitse havens

In 1918 moet Duitsland de wapenstilstand tekenen

Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk hadden heel de oorlog eigenlijk al niks voorgesteld. Duitsland was de kern van de Centralen

1915

1916

1917

Bekijk de bron. Leg uit waarom deze bron een voorbeeld is van de totale oorlog. 

Geef zo antwoord: ik zie ... . ik weet ... . Dat betekent ... .

Deze poster is ontworpen door Robert Baden Powell. Het laat zien hoe verschillende mensen helpen in de oorlog. Rechts staat een man met zijn handen in zijn zakken en een sigaret rokend, die nog niet betrokken is.

Filmpje

Vrede van Versailles

Opdracht Verdrag van Versailles

Stap 1: 

Kies in groepen van vier allemaal één persoon:

• Wilson (VS)
• Orlando (Italië)
• Geroge (GB)
• Clemenceau (Frankrijk)

Opdracht Verdrag van Versailles

Stap 2: 

• Lees de tekst van jouw eigen personage
• Beantwoord de vragen gericht op jouw personage
• Zet de antwoorden van de vragen op jouw deel van de poster

Opdracht Verdrag van Versailles

Stap 3: 

• Overleg over de antwoorden op de verschillende vragen
• Sluit een gezamenlijk compromis 
• Schrijf het compromis in het midden van de poster

Vrede van Versailles

In 1919 wordt de Vrede van Versailles gesloten

Hierin wordt het volgende afgesproken:

Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk vallen uiteen

Maar de macht van Frankrijk en Engeland is ook gebroken

• Duitsland is de hoofdschuldige van de oorlog
• Duitsland moet herstelbetalingen maken
• Duitsland verliest grondgebied en alle koloniën
• Duitsland mag nog maar een klein leger hebben

20% van het grondgebied kwijt

10% van de bevolking kwijt

1/3 van de steenkoolproductie kwijt

1/4 van aardappelproductie kwijt

4/5 van de ijzerproductie kwijt

Alle kolonies en schepen kwijt

Kaart van Europa voor en na WO1

Filmpje

Vrede van Versailles