Grammatica zinsdelen bwb (klass 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

Zinsdelen:

bijwoordelijke bepaling

Wat je na deze les moet weten:

• Je kan een zin in zinsdelen verdelen.
• Je kan de zinsdelen benoemen: persoonsvorm t/m bijwoordelijke bepaling.
  

Weet je nog?

Ontleden betekent: iets in stukjes verdelen en ieder

stuk een naam geven.

Bij ontleden verdeel je een zin in zinsdelen.

 

De zin verdelen

Zinsdelen kunnen uit één of meerdere woorden bestaan.

Om zinsdelen te vinden,
hussel je de zin door elkaar.

Alles wat vóór de persoonsvorm
staat of kan staan is één zinsdeel.

Zinsdelen benoemen

1. Persoonsvorm                        (verander de tijd )
2. Onderwerp                               (wie + pv?  of wat + pv?)
   
3. Werkwoordelijk gezegde   (alle werkwoorden in de zin)
4. Lijdend voorwerp                  (wie + alle benoemde zinsdelen? of wat + alle                                                              benoemde zinsdelen?)
5. Meewerkend voorwerp      (aan wie + alle benoemde zinsdelen? of voor                                                                wie + alle benoemde zinsdelen?)

Bij welke optie is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

De winkelbediende zocht bruine schoenen voor de klant.

1. De winkelbediende | zocht | bruine schoenen | voor de klant.
2. De winkelbediende zocht | bruine schoenen | voor de klant.
3. De winkelbediende | zocht | bruine | schoenen | voor de klant.
4. De winkelbediende | zocht | bruine schoenen voor de klant.

Ik krijg altijd de schuld.

Bedenk zoveel mogelijk woorden die je op de plaats van 'altijd' kunt zetten.

Bevat deze zin een bijwoordelijke bepaling?

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

1. Nee, de zin bevat geen bijwoordelijke bepaling.
2. Ja, de zin bevat één bijwoordelijke bepaling.
3. Ja, de zin bevat twee bijwoordelijke bepalingen.

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

Noteer de twee bijwoordelijke bepalingen. 

De leerlingen hebben grammatica goed begrepen vandaag.

Noteer de twee bijwoordelijke bepalingen. 

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak. 

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

demonstranten

hebben

de politie

veel problemen

bezorgd

afgelopen zomer.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De jongen 

wilde

gisteren

de kat

uit de boom

slaan.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De arme jongen 

gaf 

natuurlijk

een hand

aan de aardige vrouw.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend

voorwerp

meewerkend

voorwerp

bijwoordelijke

bepaling

Ze

heeft

 dit jaar

een cadeau 

voor haar moeder

gekocht.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk

gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Ze

trakteerde

hem

op een ijsje. 

Doelen

• Je weet hoe je de bijwoordelijke bepaling kunt vinden.
• Je kunt de bijwoordelijke bepaling(en) vinden in een zin. 

Ik weet hoe ik de bijwoordelijke bepaling kan vinden.

1. ja
2. nee

Ik kan de bijwoordelijke bepaling(en) vinden in een zin.

1. ja
2. nee

Marco en ik wandelden de volgende dag met Julia door Rome.

Laat de volgende zin beginnen met een bijwoordelijke bepaling: hussel de zinsdelen door elkaar.

Maak 5 verschillende zinnen door er telkens een BWB aan toe te voegen.  In tweetallen overleggen, daarna klassikaal beantwoorden. 

a. Als ons materiaal is getest. (BWB van wijze)

b. Als ons materiaal is getest. (BWB van tijd)

c. Als ons materiaal is getest. (BWB van plaats)

d. Als ons materiaal is getest. (BWB van reden)

e. Als ons materiaal is getest. (BWB van tijd en BWB van wijze

Oplossing(mogelijke antwoorden)  

 a. Al ons materiaal is zeer uitvoerig getest.   (wijze)

 b. Vorige maand is al ons materiaal getest.  (tijd)

 c. Al ons materiaal is in het laboratorium getest. (plaats)

 d. Al ons materiaal is voor de veiligheid getest. (reden)

 e. Onlangs werd al ons materiaal op een zorgvuldige manier getest.  (tijd en wijze)

Benoem het onderstreepte zinsdeel.

De wind blies ons snijdend om de oren.

1. bijwoordelijke bepaling
2. lijdend voorwerp

Benoem het onderstreepte zinsdeel.

De bergweg steeg slingerend door de bergen omhoog. 

1. bijwoordelijke bepaling
2. meewerkend voorwerp