§1.3 Geen vaste woonplaats

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 1: Tijd van jagers en boeren

Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren

Periode: Prehistorie

tot 3000 v. Chr. 

§1.3 Geen vaste woonplaats

In deze paragraaf leer je:

• welk landschap in Nederland ontstond na de laatste ijstijd
  
• hoe mensen eerst samenleefden 
• hoe we dingen weten over jager-verzamelaars 
• welke soorten samenlevingen we onderscheiden 
• hoe tekenaars het verleden in beeld brengen 

Kenmerkend aspect: de levenswijze van jager-verzamelaars

Na de laatste ijstijd

• Omstreeks 11 500 v.C. eindigde de laatste ijstijd. Dat kwam door een stijgende temperatuur.  

• De stijgende temperatuur was de oorzaak: waardoor iets gebeurt. Het einde van de ijstijd was het gevolg: iets wat door iets anders gebeurt.
• Door stijging van temperatuur smolt het ijs en veranderde het Nederlandse landschap 

• Omstreeks 6000 v.C. ontstond een waterrijk gebied in West- en Noord-Nederland. In Zuid- en Oost-Nederland ontstonden dichte bossen.
  

Jagen en verzamelen

Na de ijstijd  leven mensen als nomaden in de oerbossen in kleine groepen

Het belangrijkste middel van bestaan was:

• jagen, vissen en voedsel verzamelen

--> samenleving van jagers- verzamelaars ontstaat

• Omdat steen een belangrijk materiaal was, noemen we de prehistorie ook wel de steentijd.
  

https:

Bronnen van onze kennis

Onze kennis van de samenleving van jager-verzamelaars is gebaseerd op:  

• archeologie: bijvoorbeeld het bestuderen van grotschilderingen 
  
• experimentele archeologie: het verleden onderzoeken door iets uit te proberen, zoals vuur maken met vuurstenen 
  
• bestudering van tegenwoordige jager-verzamelaars 
  

Soorten samenlevingen

In de geschiedenis onderscheiden we vijf soorten samenlevingen: (maatschappijen) hoe een grote groep mensen samenleeft.

•  de samenleving van jager-verzamelaars
• de landbouwsamenleving
  
• de landbouwstedelijke samenleving
  
• de industriële samenleving
  
• de informatiesamenleving
  

Soorten samenlevingen

Elk tijdvak heeft een aantal speciale onderwerpen die kenmerkende aspecten heten.

De levenswijze van jager-verzamelaars is een kenmerkend aspect van de tijd van jagers en boeren.

Extra afbeeldingen

Samenleving van de jager-verzamelaars

landbouwsamenleving

landbouw-stedelijke samenleving

industriële samenleving

informatie samenleving

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen