John Locke

Deel 1
Grondwet voor de klas (25')

  • Verzamelen keuzes per duo/trio (vorige week)
  • Wetten en rechten (duo's)
Deel 2
John Locke 
  • Close reading + vragen (20')
  • Filmpje + uitleg (30')
  • Quick quiz (5')
Deel 3
  • Antwoorden K.O. (5')
  • Mini-I.W. (5')
1 / 44
volgende
Slide 1: Tekstslide
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 44 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 100 min

Onderdelen in deze les

Deel 1
Grondwet voor de klas (25')

  • Verzamelen keuzes per duo/trio (vorige week)
  • Wetten en rechten (duo's)
Deel 2
John Locke 
  • Close reading + vragen (20')
  • Filmpje + uitleg (30')
  • Quick quiz (5')
Deel 3
  • Antwoorden K.O. (5')
  • Mini-I.W. (5')

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Grondwet voor de klas/school
Grondwet vs. wet

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 3 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Grondwetten en grondrechten
  • Opdracht per 2
  • Tijd: 10 minuten
  • Google Classroom: 'Grondwetten en grondrechten'
  • Vul jullie namen in
  • Welke rechten passen bij welke regels?
  • Indienen!

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Grondwet voor de klas/school
John Locke
Jean-Jacques Rousseau
John Stuart Mill
Pierre-Joseph Proudhon
Hannah Arendt
Isaiah Berlin

Slide 5 - Tekstslide

Grondwet maken = lang proces
Eerst: inspiratie halen bij belangrijke filosofen

  • Petitierecht
  • Vrijheid van meningsuiting
  • Recht op menswaardig leven
  • Recht op inspraak
  • Vrijheid van vergadering
  • Recht op gezond leefmilieu
  • Recht op onderwijs
  • Recht op onpartijdig gerecht
  • Gelijkheid voor de wet
  • Recht op non-discriminatie
  • Eerbiediging morele, lichamelijke, geestelijke en seksuele integriteit
  • Recht op veiligheid
  • Recht op privacy
timer
10:00

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

John Locke
Natuurrechten en natuurwetten

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

John Locke
  • Hoe beschrijft Locke vrijheid?
  • Hoe beschrijft Locke gelijkheid?
  • Wat is de natuurwet?

Slide 8 - Tekstslide

Tekst in het kader op p. 28
Locke maakt lange zinnen, we analyseren ze in stukjes 
Op het einde beantwoorden we deze vragen
John Locke
Om de politieke macht goed te kunnen begrijpen, en die te kunnen afleiden uit zijn oorsprong, dienen we te kunnen overwegen in welke toestand alle mensen zich van nature bevinden

Slide 9 - Tekstslide

Politieke macht: niet elke vorm van macht. (Eerder: wie kan wetten en regels maken en afdwingen?)
Afleiden uit zijn oorsprong: waar komt die macht vandaan?
John Locke
en dat is, een toestand van volledige vrijheid om te beslissen over hun eigen doen en laten

Slide 10 - Tekstslide

Dat = de toestand waarin alle mensen zich van nature bevinden
Volledige vrijheid: tot nu toe lijkt het alsof er geen beperkingen zijn

John Locke
en naar eigen inzicht, binnen de grenzen van de wet der natuur, te beschikken over hun bezittingen en eigen persoon, zonder dat ze daarbij toestemming dienen te vragen aan, of afhankelijk zijn van de wil, van enig ander mens.

Slide 11 - Tekstslide

Eigen inzicht = met dit inzicht worden we geboren
Binnen de grenzen: dus toch geen onbegrensde vrijheid
Wet der natuur / natuurwet:
-niet iets wat je moet zoeken, ontdekken, uitvinden (zoals in wetenschap)
-wel iets dat we blijkbaar allemaal van nature kennen
Locke reageert hier duidelijk op
een andere filosoof die we al
besproken hebben. Welke?
A
Rutger Bregman
B
Jürgen Habermas
C
Thomas Hobbes
D
Frans De Waal

Slide 12 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

John Locke
Een toestand dus van gelijkheid, waarin alle macht en rechtsmacht wederkerig is, en niemand over meer beschikt dan een ander,

Slide 13 - Tekstslide

Waarom 'dus'? Waarom zegt Locke dat een toestand van vrijheid geldt, dus een toestand van gelijkheid? => Geldt voor iedereen (natuurtoestand waarin alle mensen zich bevinden)
Wat betekent hier wederkerig? Ik heb macht over jou dan jij over mij. (in de natuurtoestand dus) => soort evenwicht)
John Locke
omdat er voor ons niets duidelijker waarneembaar is dan dat schepselen van dezelfde soort en rang, die zonder enig onderscheid, op grond van hun geboorte beschikken over alle gaven der natuur en het gebruik van dezelfde vermogens, ook onder elkaar gelijk dienen te zijn, zonder onderschikking of onderwerping. […]

Slide 14 - Tekstslide

Dit is het gelijkheidsbeginsel: als iedereen gelijk is, dan dienen allen gelijk behandeld te worden.
John Locke
De natuurtoestand kent een natuurwet die haar bestuurt, en die voor iedereen verplichtend is, en deze wet is de reden die alle mensen leert, als zij die tenminste raadplegen, dat omdat allen gelijk en onafhankelijk zijn, niemand een ander dient te schaden in diens leven, gezondheid, vrijheid of bezit.

Slide 15 - Tekstslide

De natuurwet bestuurt ons: daar kunnen we niet omheen!
Fundamentele rechten: leven, gezondheid, vrijheid, bezit.
Iedereen wordt dus gelijk geboren.
Naar welke filosofische stroming
verwijst dit?
(Denk aan je kennis uit de 2e graad!)
A
rationalisme
B
empirisme
C
platonisme
D
scientisme

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

John Locke
Maar hoewel dit een toestand van vrijheid is, is het toch geen toestand van bandeloosheid […]

Slide 17 - Tekstslide

Want waardoor wordt de vrijheid begrensd? Door de wet der natuur
Hoe beschrijft Locke vrijheid?
timer
1:00

Slide 18 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk recht mag je in de natuurtoestand wél schaden volgens Locke
A
Leven
B
Bezit
C
Gezondheid
D
Onderwijs

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe beschrijft Locke vrijheid?
Alle mensen in de natuurtoestand zijn vrij om te doen en te laten wat ze willen en om eigen beslissingen te nemen zonder toestemming van iemand anders. De mens is dus onafhankelijk van anderen.
De grens van de vrijheid is bepaald door de natuurwet! (Zie verder)

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe beschrijft Locke gelijkheid?
timer
1:00

Slide 21 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe beschrijft Locke gelijkheid?
Alle mensen beschikken over gelijke macht. Niemand beschikt over meer macht dan een ander, omdat iedereen vanaf de geboorte over dezelfde capaciteiten beschikt.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de natuurwet?
timer
1:00

Slide 23 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de natuurwet?
De natuurwet is de enige wet in de natuurtoestand die voor iedereen verplicht is. De wet komt voort uit de rede (het verstand) en stelt dat geen enkel individu een ander mag schaden in leven, gezondheid, vrijheid of bezit.

Slide 24 - Tekstslide

Met andere woorden: je vrijheid stopt waar die van een ander begint

Slide 25 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Opvoeding
Hoe moeten we onze kinderen opvoeden?

Uitgangspunt = tabula rasa

Slide 26 - Tekstslide

"Alles wat we denken, geloven, weten of veronderstellen, is afgeleid van ervaring: sensaties van de wereld buiten ons of interne overdenkingen van onze eigen gedachten"
=> Niets is zo belangrijk als de opvoeding!
Hoe moeten we onze kinderen opvoeden?
De kleine, bijna onmerkbare indrukken op onze tedere kindsheid, hebben zeer belangrijke en blijvende gevolgen.

Slide 27 - Tekstslide

De associaties van ideeën zijn daarom bij jonge kinderen veel belangrijker dan die op latere leeftijd
Nuttige vakken
wetenschappen
ethiek
zakendoen
psychologie
Nutteloze vakken
Latijn
Grieks
muziek
poëzie

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wie moet er over ons heersen?
First Treatise on Government
Reactie op divine right of kings

Second Treatise on Government
Reactie op Leviathan van Hobbes

Slide 29 - Tekstslide

Macht komt rechtstreeks van God: zeer gangbaar in 17e eeuw, maar steeds minder evident

Macht komt doordat burgers het waken over orde en veiligheid afstaan aan een koning; Hobbes’ sociaal contract
Regering
Wie moet er over ons heersen?

Uitgangspunten:
  • natuurstaat
  • natuurrecht
  • natuurwet

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vreedzame natuurstaat
Mensen geven niet hun vrijheid af, maar behouden rechten die een heerser of overheid nooit kan afnemen: natuurrechten.

Hoe zou je natuurrechten vandaag noemen?

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Sociaal contract
Mensen staan enkele maar niet al hun rechten af, want dan schiet de staat precies haar doel voorbij: het beschermen van de rechten

Slide 32 - Tekstslide

Als mensen enkele vrijheden afstaan, is dat enkel omdat ze denken dat hun natuurrechten daardoor beter beschermd worden.
Verzet
Mensen mogen niet alleen in opstand komen als hun leven in gevaar is, maar ook wanneer bv. hun eigendom, hun gezondheid, hun recht op zelfontplooiing in het gedrang komt.

Slide 33 - Tekstslide

Gevolg: recht op wapendracht. Maar: enge interpretatie: ook stemmen helpt om regering omver te werpen.
Omgaan met andersgelovigen
A Letter Concerning Toleration

Reden 1
Tolerantie omdat mensen (staat, rechters, etc.) niet in staat zijn om betrouwbaar te oordelen over de waarheidsclaims van religieuze standpunten

Slide 34 - Tekstslide

Scheiding kerk en staat: religieuze standpunten komen toe aan religieuze groepen, seculiere standpunten aan de staat.
Tolerantie
Hoe moeten we omgaan met andersgelovigen?

Uitgangspunten:
  • Tegen staatscontrole
  • Voor tolerantie

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Omgaan met andersgelovigen
A Letter Concerning Toleration

Reden 2
Tolerantie omdat het afdwingen van één enkele ‘ware religie’ niet kan werken: je kan niet met geweld gedwongen worden om te geloven

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Omgaan met andersgelovigen
A Letter Concerning Toleration

Reden 3
Tolerantie omdat het afdwingen van religieuze uniformiteit leidt tot veel meer sociale wanorde dan het toelaten van religieuze diversiteit

Slide 37 - Tekstslide

Doordat je mensen gaat dwingen in een keurslijf van dogma's, geboden en verboden, zal dit leiden tot illegale praktijken, opstand, etc.
Rol van de staat
Het waarborgen van het rustige en comfortabele leven van mensen in de samenleving, zonder zich te bekommeren over het heil van de menselijke ziel.

Slide 38 - Tekstslide

Religies zijn vrijwillige organisaties die hun eigen regels kunnen uitzetten en daarbij met rust gelaten kunnen worden. Locke’s ideeën speelden een grote rol in het langzaam verdwijnen van de praktijk om mensen op te sluiten omwille van hun religieuze overtuiging.
Hoe komt een kind ter wereld volgens Locke?
A
Met een aangeboren moraal
B
Met ingebakken redeneringsvermogen
C
Als een onbeschreven blad

Slide 39 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welke van deze vakken vond Locke nutteloos?
A
Ethiek
B
Muziek
C
Wetenschappen
D
Psychologie

Slide 40 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wanneer mogen mensen in opstand komen volgens Locke?
A
Als hun vrijheid bedreigd wordt
B
Enkel als hun leven bedreigd wordt
C
Nooit

Slide 41 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De staat moet volgens Locke
A
Eén religie opleggen
B
Enkele religies toestaan
C
Zich niet inlaten met religie

Slide 42 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Tests
  • Antwoorden K.O.
  • I.W.: beantwoord de vragen op p. 31 (dien in tegen volgende les)

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 44 - Link

Deze slide heeft geen instructies