Sector 02 - Een samenleving moet bestuurd worden (politieke veld)

• Maatschappij
• Secundair onderwijs

Sector 02 - Een samenleving moet bestuurd worden (politieke veld)

Jeugdraad

Wie wil opkomen voor de belangen van jongeren kan terecht bij de jeugdraad --> adviesraad op Vlaams, provinciaal en gemeentelijk niveau.

De stedelijke jeugdraad is het officiële adviesorgaan voor de Beringse jeugd. De jeugdraad geeft adviezen aan het stadsbestuur over allerlei onderwerpen die te maken hebben met kinderen en jongeren uit Beringen. Dat kan gaan over jeugdbeleid, speelruimte, fuifruimte, de verdeling van de stedelijke subsidies aan de jeugdwerkingen, …

Jeugddienst

Houdt zich bezig met het jeugdbeleid voor een stad op gemeente. Dat gaat van speelterreinen aanleggen tot subsidieverwerking.

Opzoekvraag: Wie is in Beringen de schepen van jeugd?

Opzoekvraag: Wie is de voorzitter van de jeugdraad van Beringen?

Opdracht 1

Handboek pagina 31

De tekst van de Belgische Grondwet is terug te vinden op de website van de Senaat. Hoe luiden de eerste 3 artikels?

 

Federale staat België

Is ingedeeld in 3 gewesten en 3 gemeenschappen, 10 provincies en 589 gemeenten.

In België is de scheiding van uitvoerende en wetgevende macht van toepassing op elk bestuursniveau.  Het staatshoofd is de koning.

HUH Ine wat zeg jij allemaal?? 

 

Duidelijkheid in de chaos brengen

Opdracht: Jullie kregen allemaal een A3 papier van Ine. We gaan hierop een schema maken dat de scheiding der machten duidelijk maakt!

 

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Federaal parlement

Federale regering

Rechtbanken en hoven

Wetten maken en regering controleren

Wetten

uitvoeren

Wetten

doen naleven

Politieke partij

Omdat er in België zoveel parlementen en regeringen zijn, telt ons land ook veel politici die tot verschillende politieke partijen behoren. 

Vaktaal: Een politieke partij is een groep mensen die zich heeft verenigd op basis van gemeenschappelijke politieke uitgangspunten, met als doel deel te nemen aan het bestuur.

Politieke partij

Politieke partijen proberen via verkiezingen zetels te veroveren in het federale parlement, de gewest· en gemeenschapsparlementen, de provincieraad of de gemeenteraad. Daarnaast heeft België ook 21 zetels in het Europees Parlement, maar de werking van de Europese Unie bestudeer je pas in het zesde jaar. 

Voorlopig hoef je alleen te onthouden dat het Europese niveau een supranationaal niveau is.

Supranationaal 

De letterlijke betekenis van supranationaal is boven (supra) de nationale staat. Het gaat om alle afspraken en regels die internationale organisaties zoals de Europese Unie, maar ook de Verenigde Naties of bijvoorbeeld de Wereldhandelsorganisatie maken en waaraan de landen die lid zijn zich moeten houden. Wanneer landen zich niet aan de gemaakte regels houden, kunnen andere lidstaten een klacht tegen dat land neerleggen.

Supranationaal duidt vaak op besluitvorming bij meerderheid in plaats van eenparigheid of unanimite·t. Landen die zijn aangesloten bij de internationale organisatie kunnen in hun eentje voorstellen niet blokkeren. Landen stemmen hiermee in om de besluitvorming effectiever te maken en te houden.

Toegepast op de Europese Unie wordt voor supranationaal ook vaak de term communautair gebruikt. Communautair

gaat over alle zaken die op Europees niveau worden besloten.

De federale overheid

België kent een grondwettelijke monarchie. De bevoegdheden van onze koning liggen vast in de Grondwet. De koning benoemt de ministers die de federale regering vormen. De koning en zijn ministers regeren samen.

De regering (uitvoerende macht) deelt bij aanvang van de regeringsperiode in het regeerakkoord mee hoe ze het land wil besturen. Als het parlement die verklaring goedkeurt, voeren de ministers ze uit. De federale regering mag maximaal vijftien ministers hebben. Ze moet evenveel Franstalige als Nederlandstalige ministers tellen, de eerste minister niet meegerekend. Er worden ook staatssecretarissen aangesteld voor bepaalde bevoegdheden (bijvoorbeeld fraudebestrijding of asiel en migratie). Een staatssecretaris is altijd toegevoegd en ondergeschikt aan een minister.

De federale overheid

Door de uitvoering van de zesde staatshervorming in 2014 bestaat het federale parlement uit de Kamer van Volksvertegenwoordigers en een Senaat met minder leden en bevoegdheden en heeft ons land eigenlijk geen tweekamerstelsel meer.

Vroeger hadden Kamer en Senaat nagenoeg dezelfde bevoegdheden en kwam een vvet tot stand na bespreking in beide kamers. Vandaag ligt de wetgevende en controlerende bevoegdheid vooral bij de Kamer, die bestaat uit 150 rechtstreeks verkozen volksvertegenwoordigers. De leden van de Kamer worden nu in principe om de vijf jaar verkozen. Senatoren worden niet meer rechtstreeks verkozen. De Senaat is herleid tot een ontmoetingsplek tussen gewesten en gemeenschappen en telt 60 leden.

www.dekamer.be

www.senate.be

De federale overheid

De federale overheid heeft beslissingsbevoegdheid over het hele land. Het federale niveau is dan ook bevoegd voor o.a. pensioenen, beheer van de gevangenissen, vastleggen van de leerplicht, defensie, internationale betrekkingen .

Opdracht 2

Handboek pagina 34

1) Zoek de naam en de partij op

2) Plaats de namen van de voorzitters van de kamer en de Senaat  en die van de eerste minister op de juiste plaats in ons schema.

 

Gemeenschappen

Gemeenschappen

De drie gemeenschappen worden genoemd naar de taal die er gesproken wordt. 

We spreken dus over de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige Gemeenschap. Sinds 25 mei 2011 noemt de Franse Gemeenschap zichzelf Fédération WalIonie-Bruxelles, hoewel dit niet zo in de Grondwet staat. 

De Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap zijn bevoegd voor persoonsgebonden materies zoals

cultuur, onderwijs, welzijn, gezondheid, sport en taal.

Persoonsgebonden materies

Cultuur: taalgebruik, kunsten, cultureel erfgoed, musea, bibliotheken, media en sport.

Onderwijs (maar niet leerplicht)

Gezondheidszorg: erkenning van zorgverstrekkers en zorginstellingen, kwaliteitsbewaking van zorg­ instellingen (eerstelijnszorg, ziekenhuizen, preventieve gezondheidszorg, thuiszorg, ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg, revalidatie en verslaving), hulp aan bejaarden en preventie.

Bijstand aan personen: jeugdbescherming, jeugdbeleid, gezinsbeleid en kinderopvang, gezinstoelagen (bv. kinderbijslag, geboortepremie en adoptiepremie), bejaarden- en gehandicaptenbeleid, het gelijkekansen­ beleid en de integratie van migranten, bestuurlijk toezicht op de OCMW's.

Justitie: vervolgingsbeleid, jeugdsanctierecht, eerstelijns juridische bijstand en justitiehuizen

Gewest

De benaming van de gewesten is ontleend aan de naam die hun grondgebied draagt. Vandaar dat we spreken van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, het Vlaamse Gewest en het Waalse Gewest.

Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, het Vlaamse Gewest en het Waalse Gewest zijn bevoegd voor regiogebonden materies zoals milieu, ruimtelijke ordening, wonen, mobiliteit, infrastructuur, economie en werkgelegenheid.

Regiogebonden materies

Ruimtelijke ordening: ruimtelijke plannen, bouwvergunningen, stadsvernieuwing, monumenten en land­ schappen ...

Wonen en huisvesting: sociale woningbouw, financiële ondersteuning van wonen, woninghuur, woon­ fiscaliteit ...

Leefmilieu: bescherming van het leefmilieu, afvalstoffenbeleid, elektrische voertuigen en laadpunten ..

Landinrichting en natuurbehoud: ruilverkaveling, parken, bossen, jacht, visvangst ..

Waterbeleid: drinkwater, zuivering afvalwater, riolering ..

Landbouw en zeevisserij: steun aan land- en tuinbouwbedrijven, duurzame landbouw, promotie van voeding, pachtwetgeving, landbouwrampenfonds ..

Economie: steun en advies aan bedrijven, handelsvestiging en handelshuur, prijsbeleid en buitenlandse handel ..

Toerisme

Dierenwelzijn

Energiebeleid: distributie elektriciteit en aardgas, bevordering rationeel energiegebruik .. 

Tewerkstelling: arbeidsbemiddeling,  werkgelegenheidsprogramma's, activeringsbeleid, economische migratie, dienstencheques ..

Openbare werken en vervoer: wegen, waterwegen, zeehavens, regionale luchthavens...

Vaktaal

Politieke partij: een groep mensen die zich heeft verenigd op basis van gemeenschappelijke politieke uitgangspunten, met als doel deel te nemen aan het bestuur.

Federale overheid : de centrale regering die verantwoordelijk is voor aangelegenheden van nationaal belang, zoals buitenlandse zaken, defensie, justitie, sociale zekerheid, financiën en immigratie. De federale regering wordt geleid door de premier en bestaat uit ministers die verantwoordelijk zijn voor specifieke beleidsterreinen.

Supranationaal: Het gaat om alle afspraken en regels die internationale organisaties zoals de Verenigde Naties i, Wereldhandelsorganisatie i of de Europese Unie i kunnen maken en waaraan de landen die lid zijn, zich moeten houden.

Wetten: zijn rechtsregels die door het parlement zijn aangenomen.

Vaktaal

3 staatsmachten : wetgevende, uitvoerende en rechterlijke 

Bestuursniveau : een onderdeel van de (federale) staat waar beslissingen worden genomen over bepaalde gebieden en bevoegdheden.

Bevoegdheden : het recht om een bepaalde handeling uit te voeren. Zo is Vlaanderen bij voorbeeld niet bevoegd om beslissingen te nemen over defensie of over de pensioenen (dat zijn federale bevoegdheden), maar is het wel bevoegd over onderwijs en welzijnsbeleid zoals bejaardenzorg en kinderopvang, cultuur, enz.

Vaktaal

Gewesten : België heeft drie gewesten: het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Elk gewest heeft de bevoegdheid over zaken die betrekking hebben op hun eigen regio, zoals economie, werkgelegenheid, ruimtelijke ordening, milieu en mobiliteit. De gewesten hebben ook de mogelijkheid om wetten en regels op te stellen binnen hun bevoegdheidsdomeinen.

Gemeenschappen : de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap. Deze gemeenschappen zijn verantwoordelijk voor zaken als cultuur, onderwijs, taal, gezondheidszorg en welzijn in hun respectievelijke taalgebieden. Ze hebben de bevoegdheid om wetten en regels vast te stellen die specifiek zijn voor hun gemeenschap.

De gewesten staan in voor welke bevoegdheid?

De gemeenschappen staan in voor welke bevoegdheid?

Wat zijn wetten?

Wat is de taak van de koning?

Hoe noemt de premier?

Noem een politieke partij.

Wat doet wetgevende macht?

Wat doet uitvoerende macht?

Wat doet rechterlijke macht?

Op welke lokale dienst heeft Ine 8 jaar gewerkt?