5.2 Hormonale regulatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 5 Regeling

5.2 Hormonale regulatie

Wat is homeostase?

Hoe werkt een negatieve terugkoppeling?

Hoe werkt een positieve terugkoppeling?

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven op welke manieren hormonen de cellen van weefsels en organen kunnen beïnvloeden.
• Je kunt de werking van hormoonklieren en hun hormonen beschrijven en afleiden hoe doelwitorganen daarop reageren.

Signaalmoleculen ..

.. dragen informatie over tussen cellen bij organismen

Hormonen regelen allerlei lichaamsprocessen in je inwendige milieu

Inwendig milieu: bloedplasma + weefselvloeistof

Uitwendig milieu: je omgeving + inhoud darmkanaal, longen, blaas

Regelen o.a.:

• Groei
• Ontwikkeling
• Stofwisseling
• Voortplanting

Klieren

Endocriene klieren: product -> bloed -> doelwitorgaan (via weefselvloeistof naar cellen met de juiste receptor) = reactie

• Hypofyse, alvleesklier, bijnieren

Exocriene klieren: met afvoerbuis

• Zweetklieren, speekselklieren, traanklieren, alvleesklier

De hormoonklieren

Regeling vanuit de hersenen

Verbinding zenuwstelsel en hormoonstelsel

Hypothalamus

• Releasing hormonen (GRH, CRH, TRH, GnRH, LTH-RH)
• Inhibiting hormonen (GIH, LTH-IH)

Hypofyse

• Van Oxytocine .. tot .. LPH

Binas tabel 89A en C

Schildklier

Thyroxine

Jodium voor nodig uit jouw dieet

Te veel T4 = te hoge stofwisseling = afvallen

Te weinig T4 = te lage stofwisseling = aankomen

Eilandjes van Langerhans in alvleesklier

Hoge bloedsuiker na maaltijd =

Insuline -> glucose omzetten in glycogeen dat wordt opgeslagen in lever en spieren

Lage bloedsuiker na vasten =

Glucagon -> glycogeen wordt weer afgebroken tot losse glucose deeltjes en richting bloed

Nieren en bijnieren

EPO -> stimuleert productie rode bloedcellen in beenmerg; denk aan doping bij topsporters

Adrenaline -> bij stress situaties (fight, flight, fright)

Uit welke twee delen bestaat de hypofyse?

Welke hormonen worden niet door de hypofyse gemaakt?

1. LPH en LTH
2. Oxytocine en ADH
3. FSH en LH
4. GRH en CRH

Leerdoelen behaald??

• Je kunt beschrijven op welke manieren hormonen de cellen van weefsels en organen kunnen beïnvloeden.
  
• Je kunt de werking van hormoonklieren en hun hormonen beschrijven en afleiden hoe doelwitorganen daarop reageren.

Het huiswerk

Bestudeer blz. 13 t/m 20.

Maken + nakijken opdr. 4 t/m 17.