9-12

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

HET ASE MODEL

Eigenlijk net zoiets als de PES maar dan voor gedrag.

Je moet oorzaken en symptomen kennen om een goed interventie in te zetten

Met het ASE-model (Damoiseaux en KOK) kun je gedrag verklaren en analyseren. En je kunt zien hoe je gedrag kunt beïnvloeden

A = Attitude

•  Je houding tov bepaald gedrag  
  
•  Houding ontstaat door afweging van de voor- en nadelen 
    van gedrag
• Afwegingen komen niet altijd voort uit logisch redeneren en
   een verstandelijke afweging
• maar ook uit gewoonten en irrationele overtuigingen
• Een attitude merk je aan gedrag
  
  

Sociale invloeden (norm of druk)

SUBJECTIEVE NORM

Verwachtingen van gedrag van je omgeving en de mate waarin je je geneigd bent dit aan te trekken

SOCIALE STEUN OF DRUK
Directe invloed van anderen, negatieve invloed op het gewenste gedrag = sociale druk) als anderen helpen is het sociale steun

GEDRAG VAN ANDEREN

Overnemen van houding en gedrag van anderen door het observeren van hun gedrag

Eigen effectiviteit

De inschatting die iemand maakt van zijn eigen vermogen om het gedrag te veranderen

3 Niveau's:
1. inschatting van de nodige vaardigheden
2.de inschatting van je gedrag in verschillende situaties, bijv.de mogelijkheid om gedrag te kunnen blijven vertonen in situaties van spanning;

3. de mate van zelfvertrouwen

Externe variabelen

Leeftijd, sekse, demografische kenmerken als geloofsovertuiging, sociaal economische status en psychologische kenmerken als persoonlijkheids- en persoonskenmerken beïnvloeden de attitude, sociale invloed en eigen effectiviteit.

Bijvoorbeeld: mensen zullen zich laten vaccineren, screenen of een doktersadvies opvolgen wanneer:

ze denken dat zij bevattelijk zijn voor een bepaald gezondheidsrisico,

dit gezondheidsrisico ernstige gevolgen heeft,

het aanbevolen gedrag effectief is om de kans op gezondheidsproblemen te verminderen, en

de voordelen van het aanbevolen gedrag groter zijn dan de mogelijke nadelen.

Gedragsintentie 

Samen bepalen de externe variabelen en de determinanten attitude, sociale invloeden en eigen effectiviteit de intentie van een persoon om het gedrag te vertonen.

In welke mate de persoon daadwerkelijk het gedrag zal vertonen, is afhankelijk van de praktische vaardigheden waarover iemand beschikt om het gedrag te realiseren en van eventuele barrières. 

Barrières

• Kunnen de relatie tussen  intentie en gedrag beïnvloeden
• er zijn 3 factoren van invloed:
  1. Een positieve intentie die in een negatieve verandert
  2. De zorgvrager koppelt voorwaarden aan het gedrag
  3. Onvoorziene niet beïnvloedbare externe omstandigheden

Fasen doorlopen van gedragsverandering

1. geen besef van het probleem,
   
2. niet betrokken bij het probleem,
   
3. beslissen over de actie,
   
4. besloten tot geen actie,
   
5. besloten tot actie,
   
6. actie en
   
7. gedragsbehoud.

video.saxion.nl

Health field concept van Lalonde

Gezondheid wordt beïnvloed door verschillende soorten factoren, gezondheidsdeterminanten genoemd
:

Leefstijl

Erfelijkheid

Gezondheidsvoorzieningen

Woonomgeving

Sociale omgeving

Health field concept van Lalonde

Het Health Field concept van Lalonde beschrijft de determinanten die van invloed zijn op de gezondheid (gezondheidsdeterminanten)

Vormt de leidraad bij de analyse van gezondheidsproblemen. Daarnaast biedt het model aanknopingspunten voor gezondheidsbevordering

Model van Lalonde

Leefstijl

Omgeving

Sociale omgeving:

Gezinssituatie, familie, klasgenoten, media, sociale normen en waarden, etc.

Omgeving

Fysieke omgeving:

Woonomgeving, groenvoorzieningen, speelvoorzieningen, milieufactoren, verkeerssituatie, etc.

Zorgvoorzieningen

Beschikbaarheid:

Door wetenschappelijke ontwikkelingen steeds meer zorgvoorzieningen beschikbaar

NIP-Test, vaccinaties, PET-scan, etc.

Toegankelijkheid:

Zorgverzekering

Biologische factoren

Endogene factoren

Factoren binnen het individu

Erfelijkheid, geslacht, genetische aanleg

Astma, kleurenblindheid, taaislijmziekte

Biologische factoren

Verworven eigenschappen

Eigenschappen die verworven zijn door leefstijl en omgeving

Verhoogde bloeddruk door stressvolle baan

Longproblemen door roken

Model van Lalonde

invloeden op gezondheid