5.3 - De Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Planning

• Terugblik (INLOG)
• Huiswerkcontrole + nakijken
• Kijkvideo
• Uitleg
• Opdracht met bronnen
• Zelf huiswerk maken
• Leerdoelen behaald? 
• EVT: opdracht 6 uitgebreid bespreken met schema

Wat was geen reden om op ontdekkingsreis te gaan?

1. Goud en zilver
2. Handel in specerijen
3. Andere volken ontdekken
4. Kerstenen

Wie voer in 1498 als eerste om de zuidpunt van Afrika naar Azië?

1. Marco Polo
2. Hendrik de Zeevaarder
3. Vasco da Gama
4. Vespucci

Welke landen gingen het eerst op ontdekkingsreis

1. Duitsland en Engeland
2. Italië en Spanje
3. Portugal en Italië
4. Spanje en Portugal

Welke ontdekkingsreiziger ontdekte "per ongeluk" een ander continent?

1. Bartholomeus Diaz
2. Columbus
3. Vasco da Gama
4. Magelhaen

Welk verandering had dat voor de Indianen? Wat klopt niet?

1. Ze werden gebruikt als slaven
2. ze kregen te maken met paarden en Europese ziekten
3. Ze moesten het christelijk geloof overnemen
4. Ze kregen te nu maken met tabak en Spaanse pepers.

Factorijen langs de kust horen bij..

1. Spanje
2. Portugal
3. Zijderoute
4. Marco Polo

Specerijen kwamen uit:

1. Europa
2. Azië
3. Amerika
4. Australië

Huiswerk

• Controlerondje 1, 2, 3, 6, 7, 8
• Kijk tijdens dat ik langskom:
  heb ik vragen?
  
  

• Bespreken 2, 7
• Verder opgaven moeilijk? Wens
  tot bespreken?
• Huiswerk nakijken + lezen 5.3

Tijd van ontdekkers en hervormers

Schrijf op bovenaan een nieuwe pagina

5.3 - De Reformatie

KA: de protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Leerdoelen

• Welke kritiek was er?
• Hoe leidde dit tot splitsing kerk?
• Hoe werd protestantisme verspreid?

Katholieke kerk (AT)

• Deel van christendom
  
  
• Leiding van de Paus in Rome (Dus ook wel.. Rooms-Katholieke Kerk)
  
  
• Veel pracht en praal: goud, beelden, relieken, rituelen.

Welke gevolg had dat humanisme voor het geloof?

1. In de bijbel staan weinig gebruiken van de kerk. Er komt dus kritiek.
2. De bijbel mag niet langer in het Latijn, maar moet in de volkstaal te lezen zijn.
3. Mensen geloven niet meer wat in de bijbel staat
4. De paus wil veranderingen aanbrengen in de kerkelijke rituelen.

Maarten Luther (AT)

• Inspiratie: Erasmus (humanist)
• Gaat verder: Er was niets meer goed!
• Hij vindt: geloof baseren op Bijbel
• Zondige mens alleen te redden door oprecht geloof in God
• Aflaat
• Ergert zich aan pracht/praal
  
• Wil HERVORMEN! Geen nieuwe kerk

Maarten Luther (AT)

• 95 stellingen (tegen aflaten)
• Begin Reformatie/Hervorming: uiteenvallen christendom in...
• Katholieke en protestante kerk
• Veel aanhang in Duitse Rijk
• Geen celibaat, heiligen. kloosters. Wel dominees.

Waarom heeft Luther succes?

• Boekdrukkunst: teksten van Luther snel kopiëren en verspreiden
  
• Bescherming en steun van Duitse vorsten
• Ideeën (eenvoud en soberheid) spreken arme gelovigen aan
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.
  

Protestantse kerk (AT)

• Christelijke kerk

• Er is géén duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Bronnenopdracht in duo's. Klaar? Verder met HW

Opdrachten ter verwerking

HH: 6, 9, 10

VERW: 1, 2, 3 (met schema!), 4a, 5, 11 en 12

VERD: 13, 14, 15

Allen: lezen de paragraaf 5.3 en maken VERWERKING

Zie balkje in LessonUp voor extra uitleg welke opgave je moet maken.

Welk werk ga ik maken?

HH = Ik vond de uitleg moeilijk en kan wel wat extra hulp gebruiken. Herhaling/eenvoudige opdrachten. Met deze opdrachten haal je de kern uit de leertekst. Ook een optie: samenvatting maken.

VERW: Deze opdrachten maakt iedereen. Zo oefen je de belangrijke vaardigheden en inhoud

BRON: Ik vind bronvragen lastig en wil dit extra oefenen. Deze vragen maak je met behulp van het schema

VERD: Geef mij maar wat meer uitdaging! Extra opgaven als je de uitleg makkelijk te volgen vond, geschiedenis leuk vind of uitgedaagd wil worden

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Welke kritiek was er?
  
• Hoe leidde dit tot splitsing kerk?
  
• Hoe werd protestantisme verspreid?

Opdracht 6 met stappenplan

• Pak je boek en schrift even voor je 
• Stap 2: welke kennis/sleutelwoorden
• Europese Unie
• Stap 3: welk antwoord verwacht?
• Verklaring EU in andere delen
• Stap 4: moet ik verwijzen?
• Nee. Wel de bron gebruiken

Opdracht 6 met stappenplan

• Stap 5: lees titel/toelichting/bron
• Ceuta nog altijd Spaans
• Deel EU ligt in Afrika
• Antwoord? Herhaal vraag, concluderende zin
• Een verklaring voor de aanwezigheid van de EU in bijvoorbeeld Afrika is dat ......
• door de Europese overzeese expansie Europese landen delen van andere continenten zijn gaan bezitten.

Extra filmpjes/informatie hierna

Wat weten jullie al?

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst