5.4 Internationale organisaties 2022-2023

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H5: De wereld na 1945

§5.4 Internationale organisaties

Nederland moest na de Tweede Wereldoorlog opnieuw opgebouwd worden. Waardoor was dat mogelijk? Geef één binnenlandse oorzaak en één buitenlandse oorzaak. (2)

Antwoord 

- Binnenlands: geleide loonpolitiek, harmoniemodel (1)

- Buitenlands: Marshallhulp vanuit de Verenigde Staten (1)

Welke minister president is in de jaren '50 begonnen met de opbouw van de verzorgingsstaat?

1. Colijn
2. Drees
3. Den Uyl
4. Kuyper

Kies de juiste antwoorden.
Wat waren oorzaken van de secularisatie?

1. Veel jongeren vonden de ideeën van de kerk ouderwets
2. Er ontstonden nieuwe waarden en normen
3. Jongeren wilden dat ouderen rekening met ze hielden
4. Er kwamen vakbonden en politieke partijen voor jongeren.

Bekijk eerst de bron.

De bron past bij de jeugdcultuur, want:

1. de stropdassen van The Beatles waren een uiting van een aparte jeugdcultuur.
2. het lange haar van The Beatles was een uiting van een aparte jeugdcultuur.
3. The Beatles zetten zich af tegen het gezag door de agenten de rug toe te keren.
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Waarom kwamen in de jaren '60 gastarbeiders uit Marokko en Turkije naar Nederland?

1. Ze werden gevraagd vanwege tekort aan arbeiders.
2. Ze vluchtten voor het regime daar.
3. Omdat die landen toen onafhankelijk werden
4. Gastarbeiders kwamen niet uit Marokko en Turkije.

www.nu.nl

5.4 Internationale organisaties

 Wereldwijde samenwerking

Welke internationale organisaties van landen die samenwerken ken je?

Verenigde Naties (VN) 1945

• Bijna alle landen ter wereld lid van de Verenigde Naties 
• Belangrijkste doel: oorlog voorkomen.
  

• Opvolger Volkenbond
  
• Bedacht door Roosevelt (president VS 1933 tot 1945)

Afspraken VN

1. Ieder land kan lid worden
2. Ondertekenen verklaring van rechten van de mens (zelfbeschikkingsrecht - gelijke rechten man/vrouw)
3. Elk land heeft één stem  en is dus in principe gelijk
4. VN lidstaten beloven om in vrede te leven en samen te werken als ergens een oorlog/conflict ontstaat 
5. Momenteel 193 lidstaten

Internationale gerechtshof van de VN

• Het Internationaal Gerechtshof kan oorlogsmisdadigers bestraffen
• Deze is gevestigd in Den Haag
• In Nederland is het gerechtshof heel bekend vanwege het Joegoslaviëtribunaal waarin misdadigers van Srebrenica werden bestraft

Met verbijstering heeft de wereld woensdag kunnen toezien hoe de oorlogsmisdadiger Slobodan Praljak in de rechtszaal van het Joegaslaviëtribunaal na het horen van zijn veroordeling tot twintig jaar celstraf gif innam. De 72-jarige Bosnische Kroaat stierf kort daarna in een Haags ziekenhuis.

Oekraïne heeft een rechtszaak aangespannen tegen Rusland. Het Internationaal Gerechtshof kijkt daar nu naar. Volodymyr Zelensky, de president van Oekraïne, hoopt dat het gerechtshof Rusland dwingt te stoppen met vechten.

Blauwhelmen

• Bewaken van de vrede en veiligheid in de wereld

• Meevechten om twee vijanden uit elkaar te houden of om de veiligheid te handhaven
  

VN organisaties

• Het hoofdkantoor van de VN is gevestigd in New York. 
• Hier komen regeringsleiders en presidenten jaarlijks bijeen. 
• VN heeft verschillende internationale organisaties om conflicten in te bespreken
• Belangrijkste 2 organisaties: 

Algemene vergadering

Veiligheidsraad

Algemene Vergadering

1. Alle lidstaten komen elk jaar bijeen
2. Stemmen over besluiten en ondernemen actie

• Bijvoorbeeld:
  - Universele Verklaring rechten van de Mens (1948) 
  - Oprichting UNICEF
  

Veiligheidsraad

Raad van 15 landen die toezien op de vrede en veiligheid in de wereld

Vijf permanente leden:
VS, Frankrijk, Engeland, Rusland, China.
Hebben het vetorecht: het recht om ‘nee’ te zeggen, waardoor een besluit niet aangenomen wordt.

Er zijn tien niet permanente leden (wisselen elke twee jaar) 

De Veiligheidsraad kan.... 

• Acties van landen veroordelen
• Strafmaatregelen opleggen
• VN leger sturen: vechten, strijdende partijen scheiden, toezien op orde en veiligheid --> blauwhelmen

Hoofd VN

Secretaris-generaal

Kan conflicten aankaarten of advies geven aan Veiligheidsraad. 

(António Guterres 
Secretaris-generaal van de Verenigde Naties)

Korea Oorlog 1950 - 1953

Communistisch Noord-Korea viel kapitalistisch Zuid-Korea aan

--> Besluit: VN militairen sturen naar Zuid-Korea
-->SU afwezig: kon geen veto uitspreken

Vietnamoorlog

Communistisch Noord-Vietnam in oorlog met kapitalistisch Zuid-Vietnam

--> VS gaf veto tegen het veroordelen van de Amerikaanse inval in Vietnam

--> VN kon niks

Onvrede over VN

• Vaak is VN machteloos in conflicten
• Altijd wel 1 van de vaste leden die vetorecht gebruikt
• Hierdoor kon er niet ingegrepen worden in conflicten

Europese samenwerking

NA WO2

• Europa in puin, hulp van Amerika > Marshallhulp
  
  
• Voorwaarde: Europese samenwerking zodat oorlogen worden voorkomen
  

1951: Europese Gemeenschap voor kolen en staal. (EGKS)

• Nederland, België, Luxemburg, Italië, Frankrijk, West-Duitsland (BRD)
• Kolen- en staalbedrijven werkten samen, onmisbaar voor wederopbouw
  
• Toezicht op levering ervan, zo kun je niet stiekem een leger opbouwen omdat je weet wat de ander met het staal doet

1957: Europese Economische Gemeenschap. (EEG) 

• Economische samenwerking tussen de zes landen van de EGKS
• EEG-landen konden voortaan zonder belemmeringen handelen met elkaar

1967: Europese gemeenschap. (EG) 

• Samenvoeging van de EGKS en de EEG
• Samenwerking op ge- bieden > economie, land- bouw, industrie, kernenergie
  
• Steeds meer landen sloten aan door het succes

In de bron is een mening te herkennen over de uitbreiding van de EU.
Welke mening over deze ontwikkeling is te herkennen in de prent?

1. De uitbreiding is goed voor de EU, want de lidstaten laten andere landen toe die kunnen bijdragen aan de EU.
2. De uitbreiding is goed voor de EU, want er zijn veel rijke landen lid geworden
3. De uitbreiding is niet goed voor de EU, want de lidstaten verzetten zich tegen de komst van nieuwe landen.
4. De uitbreiding is niet goed voor de EU, want er willen te veel landen lid worden van de EU.