Naar de top van de Mont Blanc - Voorbereidende les

Naar de top van de Mont Blanc
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
Kunstzinnige oriëntatieTechniekBasisschoolGroep 5,6

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Naar de top van de Mont Blanc

Slide 1 - Tekstslide

Goed moment voor een kijkgesprek met de leerlingen over wat er te zien is op deze prent: een groep mensen op een berg... hm... uit welke tijd zou dit komen? Het ziet er best anders uit dan de uitrusting van bergbeklimmers van nu.

In Teylers Museum zal deze prent te zien zijn. Dus dit is een goede introductie voor de leerlingen!
Teylers Museum
We gaan ons voorbereiden op een bezoek aan Teylers Museum.

Daar gaan we van alles leren over de Mont Blanc, luchtdruk, temperatuur en magnetisme!

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Mont Blanc
  • De Mont Blanc is het hoogste punt van West-Europa! Hij ligt in het Alpengebied.

  • Horace de Saussure beklom in 1787 als een van de eersten de Mont Blanc.
  • Onderweg deed hij natuurkundige metingen met temperatuur, luchtdruk, magnetisme, elektriciteit, geluid en licht. 
  • Hij nam ook stenen mee om onderzoek te doen naar de  Alpen.
  • De eerste directeur van Teylers Museum, Martinus van Marum, kocht zelfs een van die stenen! Die steen zou je wel ‘het topje van de Mont Blanc’ kunnen noemen... 

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom heet de hoogste berg in Europa nou eigenlijk 'Mont Blanc' (witte berg)?
A
Hij is vernoemd naar de ontdekker, die heet Blanc
B
De ontdekker zette op de top van de berg een witte vlag
C
Er ligt altijd sneeuw
D
De berg zit in de wolken

Slide 4 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat zou je meenemen als jij de Mont Blanc zou beklimmen?
Vul zo veel mogelijk in!

Slide 5 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

De Mont Blanc beklimmen
Horace de Saussure bepaalde de hoogte van de Mont Blanc met hulp van een barometer.

Laten we daar eens meer over leren:
Een barometer meet de luchtdruk

Slide 6 - Tekstslide

Horace bepaalde de hoogte van de Mont Blanc uiteindelijk op 4.775 m.
Met moderne technieken van nu weten we dat de Mont Blanc 4.810 meter hoog is. Een verschil van maar 35 meter!

Slide 7 - Link

Horace de Saussure bepaalde de hoogte van de Mont Blanc met hulp van een barometer – dus door de luchtdruk te meten. Bekijk hierover een instructieve schooltv-uitzending (3:37):

Slide 8 - Link

Een lege zak? Nee, een zak met lucht!
Weleens een zak lucht gevangen? Mylene legt uit wat lucht en luchtdruk is. Bekijk hierover een kort schooltv-fragment (0:36):

Slide 9 - Link

LET OP: belangrijke video! De volgende twee quizvragen gaan over deze video. Lucht laat een vliegtuig opstijgen!
Lucht is nodig om te kunnen vliegen. Hoe werkt dat precies? Mylene legt het uit. Bekijk hierover een kort schooltv-fragment (1:57):
Wat gebeurt er met lucht die in beweging is?
A
De luchtdruk wordt hoger
B
De luchtdruk verandert nooit
C
De luchtdruk blijft hetzelfde
D
De luchtdruk wordt lager

Slide 10 - Quizvraag

Deze twee quiz vragen horen bij de voorgaande video van SchoolTV
Als je boven het papier blaast, waar is dan de...?
lage luchtdruk
hoge luchtdruk

Slide 11 - Sleepvraag

Uitleg: lucht in beweging zorgt voor lage luchtdruk. Omdat ze blaast boven het papiertje, is daar de luchtdruk lager. Het papier wordt omhoog gehouden door hoge luchtdruk die van onderen duwt. 
Proefjes!
Het is tijd om zelf eens onderzoek te doen over luchtdruk, temperatuur en magnetisme...

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Link

Benodigdheden voor deze proef:
Per groepje:
- een stevige plastic fles
- een ballon
warm water
Eerst even denken...

Als je een fles hebt leeggedronken dan zit er niks meer in. Of zit er toch nog wat in?

Wat gebeurt er als je een fles met een ballon onder de warme kraan houdt?

Slide 14 - Tekstslide

Uitleg: De ballon op de fles hing eerst slap. Als je de fles onder de warme kraan houdt, wordt de ballon een stuk opgeblazen.
Nu zelf doen!
  • Blaas de ballon een stukje op
  • Laat de ballon weer leeglopen
  • Doe de ballon over de fles
  • Houd de fles aan de bovenkant vast en houd de fles schuin onder de warme kraan

Wat gebeurt er?

Slide 15 - Tekstslide

Uitleg: Het warme water uit de kraan warmt de fles op. Niet alleen het plastic wordt warm, maar ook de lucht in de fles. Als lucht opwarmt, dan zet die uit. De lucht past daardoor niet meer in de fles en wordt de ballon in gedrukt. De ballon wordt dus opgeblazen door de opgewarmde lucht uit de fles.
Wat is er net gebeurd 
en hoe kan dat?

Slide 16 - Tekstslide

Extra uitleg:
Lucht drukt alle kanten op:  dit heet luchtdruk. Normale luchtdruk is ongeveer even groot als het gewicht van 1 kg per vierkante centimeter.
Bij dit proefje zit er lucht in de fles. Door de fles onder de warme kraan te houden, warmt de lucht in de fles op. En als de lucht in de fles opwarmt, dan wordt de luchtdruk in de fles groter. De lucht probeert meer ruimte in te nemen doordat hij uitzet. Een deel van de lucht stroomt hierdoor de fles uit en blaast de ballon op.

Als je de fles onder de kraan vandaan haalt, dan zal de lucht weer afkoelen. De ballon zal dan ook weer krimpen. Als de lucht weer helemaal op kamertemperatuur is, dan zal de ballon weer helemaal slap zijn.

Slide 17 - Link

Benodigdheden voor deze proef:

Per groepje:
- een magneetje
- een naald
- een punaise van metaal
Eerst even denken...

Sommige metalen voorwerpen kun je met een magneet optillen. Dat lukt je niet met een naald, daar blijven ze niet aan plakken. 

Of kun je toch metaal optillen met een naald?

Slide 18 - Tekstslide

Uitleg: Dat kan met magnetisme.
Nu zelf doen!
  •  Leg de punaise met de punt naar boven op tafel en houd de naald tegen de punt van de punaise
  • Beweeg de naald omhoog

Wat gebeurt er?

Slide 19 - Tekstslide

Uitleg: 
Antwoord op vraag 1 =
De punaise blijft op tafel liggen. Als de punaise aan de naald blijft hangen, dan is de naald waarschijnlijk al eerder gemagnetiseerd.

Nu zelf doen!

Strijk met de magneet twintig keer in dezelfde richting langs de naald
  • Houd de naald weer tegen de punt van de punaise
  • Beweeg de naald weer omhoog

Wat gebeurt er nu?

Slide 20 - Tekstslide

Uitleg: 
Antwoord op vraag 2 =
De punaise blijft aan de naald hangen.

Uitleg:
Met een magneet kun je metaal magnetisch maken. Dit doe je door de magneet over het metaal te strijken. Een naald kun je op deze manier magnetisch maken. Een punaise kan aan een magnetische naald blijven hangen.
Wat is er net gebeurd 
en hoe kan dat?

Slide 21 - Tekstslide

Extra uitleg:
Een naald is van zichzelf niet magnetisch. Dat komt doordat de magnetische richting van de ijzerdeeltjes in de naald niet dezelfde kant op wijst. De richting van de deeltjes gaat alle kanten op en daardoor heffen de deeltjes elkaars magnetisme op.

Met een magneet kun je een naald magnetiseren. Dit doe je eenvoudig door met de magneet over de naald te strijken.
In de naald zit metaal dat magnetisch kan worden. Door het strijken met de magneet wordt de magnetische richting van alle ijzerdeeltjes dezelfde kant op gelegd. Als de magnetische richting van de meeste deeltjes dezelfde kant op wijst, dan versterken deze deeltjes elkaar en is de naald magnetisch.
Wat heeft je het meest verrast
tijdens deze les?

Slide 22 - Woordweb

Dit hoeft niet met met telefoons, kan ook d.m.v. een klassikaal gesprek
Waar ben je het meest benieuwd naar,
als we naar Teylers Museum gaan?

Slide 23 - Woordweb

Dit hoeft niet met met telefoons, kan ook d.m.v. een klassikaal gesprek
Extra filmpje!
We sluiten nu af met een filmpje over het oudste museum van Nederland: 

Teylers Museum

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 25 - Link

Schooltv heeft een item gemaakt over het oudste museum van Nederland (Teylers Museum): geschikt om de leerlingen een impressie te geven van wat ze in het museum kunnen verwachten. Het filmpje duurt 3 minuten.
Veel plezier straks in Teylers Museum!

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies