Les 20 de Conjuntuurbeweging

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Economie

Wat gaan we doen vandaag

• Herhaling vorige les
• Behandelen theorie hoofdstuk 1 conjunctuur
• Wisselkoersen behandelen
• Zelf aan de slag

Herhaling vorige les

• Wat is het verschil tussen enge en brede welvaart?
• Hoe wordt het HDI berekend?
• Hoe bereken je gemiddeld belastingtarief?
• Wat is marginaal belastingtarief?

Opdrachten

Gezamenlijk Hoofdstuk 5 opgave 3

Theorie hoofdstuk 1

"Het kan vriezen, het kan dooien..."

Wat voor een economische tijd leven we nu?

Conjunctuurbewegingen:

De conjunctuur geeft de reële economische groei aan. (dus gecorrigeerd voor inflatie)

hoogconjunctuur: economische groei groter dan de trendlijn.
laagconjunctuur: economische groei lager dan de trendlijn.

Hoe kunnen we ook alweer zien of een economie groeit of krimpt?

Procyclisch en anticyclisch

Factoren die meegaan me de economie zijn procyclisch: consumptie van gezinnen, winst van bedrijven, productie, enzovoort.

Factoren die de tegengestelde trend volgen zijn anticyclisch: werkloosheid, aantal faillissementen enzovoort.

Bedenk een voorbeeld waaraan je conjunctuur kunt voorspellen

Conjunctuurindicatoren

https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/conjunctuurdashboard

Laagconjunctuur

• Winsten lopen terug
• lonen gaan omlaag
• meer faillissementen
•  meer (onvrijwillige) werkloosheid
• minder overheidsinkomsten
• hogere overheidsuitgaven

Overheidsuitgaven door laagconjunctuur

Waardevaste uitkeringen:

Uitkeringen die meestijgen met de inflatie

Welvaartsvaste uitkeringen:

Uitkeringen die meestijgen met de gemiddelde lonen.

Welke is het meest logisch?

Conjunctuur en internationale handel

De economieën van landen zijn met elkaar verweven.

• Gaat het met Duitsland goed? Dan gaat het (vaak) ook met Nederland goed.

Maar wat is nog een veel herkenbaarder onderdeel van internationale handel?

Wisselkoersen

Wat is het, waarom is het er en hoe komt de prijs ervan tot stand?

- De prijs van de ene valuta in de andere valuta.

- Omdat de ene valuta een hogere waarde heeft dan de andere

- Vraag en aanbod.

Wanneer is dollar meer waard ten opzichte van de euro?

1. 1,15 $/€
2. 1,10 $/€

Stijgen of dalen?

• Appreciatie van (bijvoorbeeld) de euro ten opzichte van de dollar, betekent dat de euro een hogere waarde krijgt (ten opzichte van de dollar)
• Depreciatie van (bijvoorbeeld) de euro ten opzichte van de dollar, betekent dat de euro een lagere waarde krijgt (ten opzichte van de dollar) 

Waarom apprecieert of deprecieert een munt?

Vraag en aanbod bepaalt de prijs. Stijgt de vraag naar een munt, dan apprecieert de munt. Dit kan bijvoorbeeld doordat:

• Een land meer gaat exporteren
• De rente in dat land stijgt
• Een land meer waarde creëert

Vaste en variabele wisselkoersen

• Variabele (zwevende) wisselkoers: de markt bepaalt of een munt apprecieert of deprecieert
• Vaste wisselkoers: De koers wordt kunstmatig vastgehouden, waardoor je bijvoorbeeld altijd 7,44 Deense kronen moet betalen voor 1 euro.

Zegt een koers an sich veel?

Nee, alleen een koersverandering zegt veel. Het feit dat een Engelse Pond 9 keer zoveel waard is als een Deense Kroon, zegt niks over de stand van hun economieën. Als de Pond 10% apprecieert ten opzichte van de Kroon, zegt dat wel wat.

Welke munt is het meest waard?

Wisselkoers en betalingsbalans

• Transacties van het ene valutagebied naar het andere valutagebied hebben effect op de betalingsbalans
• Heb je een positief saldo op die betalingsbalans? dan apprecieert jouw munt ten opzichte van andere munten: De vraag naar jouw munt is hoger dan het aanbod van jouw munt: er ontstaat een nieuw evenwicht

Zelf aan de slag