Week 5/6/7 v/g tekstdoelen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Tekstdoelen en tekstsoorten

Wat heb je nodig?

- Kern handboek

- Kern oefenboek

- Etui

- Schrift

- Laptop en oplader

Terugblik: wat is een leesdoel?

Leerdoelen

- Ik weet wat tekstdoelen zijn en wat de schrijver ermee bedoelt.

- Ik kan verschillende soorten en kenmerken van tekstdoelen herkennen

- Ik kan uitleggen welk tekstdoel een tekst heeft

- Ik kan zelf een gegeven tekst herschrijven tot een tekst met een gegeven tekstdoel

Wat is een 'tekstdoel'?

Tekstdoelen

Een schrijver wil vaak iets bereiken bij zijn lezer. Hij schrijft een tekst dus met een doel in gedachten.

 -> Tekstdoel

Als je het tekstdoel weet, kun je:

1) teksten beter inschatten;

2) teksten beter beoordelen.

Welke tekstdoelen ken jij al?

Informeren

Doel: de lezer leert iets van de tekst.

Kenmerken:

- de tekst is objectief

- de tekst bestaat uit feiten

Tekstsoorten: lesboeken, handleidingen, nieuwsberichten en politierapporten

Overtuigen

Doel: de lezer raakt overtuigd met het standpunt van de tekst/schrijver.

Kenmerken:

- de tekst bevat een standpunt

- de schrijver maakt gebruik van argumenten

- de tekst is gebaseerd op de mening van de schrijver

Tekstsoorten: recensies, columns en blogs

Voorbeeld

Kern van de tekst: Proefdiertesten zijn vreselijk, want dieren zijn onschuldig en kunnen geen nee zeggen.

  

Standpunt: proefdiertesten zijn vreselijk

Argumenten: 

1) dieren zijn onschuldig

2) dieren kunnen geen nee zeggen

Beschouwen

Doel: de lezer kan zelf een mening vormen bij het onderwerp van de tekst

Kenmerken:

- de tekst is informatief

- de schrijver beschrijft voor- en nadelen

Tekstsoorten: sommige krantenartikelen en sommige tijdschriftartikelen

Activeren

Doel: de lezer raakt overtuigd met het standpunt van de tekst/schrijver én komt in actie

Kenmerken:

- de tekst bevat een standpunt en argumenten

- de tekst is gebaseerd op de mening van de schrijver

- de schrijver wil de lezer overtuigen om iets te gaan doen (bijv. ergens lid van worden, geld doneren)

Tekstsoorten: reclameteksten, advertenties, posters en folders

Amuseren

Doel: de lezer beleeft plezier aan het lezen van de tekst

Kenmerken:

- de tekst bevat een grapje (of anekdote) 

- de tekst kan fictie en ook non-fictie zijn

Tekstsoorten: gedicht, roman, strip, column en blogs

Tekstsoorten

Je hebt dus:

1. Informerende teksten met de tekstdoelen informeren en beschouwen

2. Waarderende teksten met de tekstdoelen overtuigen en activeren

3. Verhalende teksten met het tekstdoel amuseren

Even oefenen

We bekijken samen enkele teksten. Bedenk welk tekstdoel de schrijver zou hebben.

informeren

Overtuigen

activeren

beschouwen

amuseren

Aan de slag!

Kern hoofdstuk 2, les C (p.28)

Opdrachten: 4, 5, 6 en 8

Kijk je antwoorden na!

Leer vijf woordjes uit de woordenlijst

Check-out

Wat is het verschil tussen een overtuigende en een activerende tekst?

Bij een activerende tekst overtuigt de schrijver niet alleen de lezer, maar zorgt hij er ook voor dat de lezer iets gaat doen/iets gaat uitvoeren