Haal de hoofdzaken uit een tekst

Haal de hoofdzaken uit een tekst

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je de hoofdgedachte en het onderwerp uit een zakelijke tekst halen, signaalwoorden herkennen en verwijswoorden benoemen.

Vertel de leerlingen wat ze aan het einde van deze les zullen hebben geleerd.

Wat weet jij al over het halen van de hoofdgedachte uit een tekst?

Wat is de hoofdgedachte?

De hoofdgedachte is het belangrijkste idee in een tekst. Het gaat meestal over het onderwerp van de tekst.

Leg uit wat de hoofdgedachte is en waarom het belangrijk is om deze te begrijpen.

Wat is het onderwerp?

Het onderwerp is waar de tekst over gaat. Het kan een persoon, een gebeurtenis of een onderwerp zijn.

Leg het verschil uit tussen de hoofdgedachte en het onderwerp en geef voorbeelden.

Hoe vind je de hoofdgedachte?

Lees de tekst en zoek naar de belangrijkste informatie. Vraag jezelf af waar de tekst over gaat. De hoofdgedachte staat meestal in de eerste of laatste zin van de tekst.

Geef de leerlingen een tekst en laat ze de hoofdgedachte vinden.

Wat zijn signaalwoorden?

Signaalwoorden zijn woorden die aangeven welk tekstverband er tussen zinnen of alinea's bestaat. Voorbeelden van signaalwoorden zijn 'daardoor', 'omdat', 'ten eerste' en 'vervolgens'.

Leg uit wat signaalwoorden zijn en geef voorbeelden.

Welke tekstverbanden zijn er?

Er zijn verschillende tekstverbanden, zoals oorzaak-gevolg, opsomming, tegenstelling en chronologische volgorde.

Geef een overzicht van de verschillende tekstverbanden en laat voorbeelden zien.

Hoe herken je signaalwoorden?

Let op woorden die een verband aangeven tussen zinnen of alinea's. Deze woorden zijn meestal signaalwoorden.

Laat de leerlingen een tekst lezen en laat ze de signaalwoorden onderstrepen.

Wat zijn verwijswoorden?

Verwijswoorden zijn woorden die verwijzen naar iets dat al genoemd is in de tekst. Bijvoorbeeld: hij, zij, het, deze, die.

Leg uit wat verwijswoorden zijn en geef voorbeelden.

Wat is het antecedent?

Het antecedent is het woord waarnaar het verwijswoord verwijst.

Leg uit wat het antecedent is en geef voorbeelden.

Hoe vind je verwijswoorden?

Let op woorden die verwijzen naar iets dat al genoemd is in de tekst. Zoek het antecedent van het verwijswoord.

Laat de leerlingen een tekst lezen en laat ze de verwijswoorden onderstrepen en het antecedent benoemen.

Oefenen met hoofdgedachte

Lees de tekst en beantwoord de vraag: waar gaat de tekst over?

Laat de leerlingen een tekst lezen en laat ze de hoofdgedachte vinden.

Oefenen met onderwerp

Noem het onderwerp van de tekst die je zojuist hebt gelezen.

Laat de leerlingen de tekst lezen en het onderwerp benoemen.

Oefenen met signaalwoorden

Onderstreep de signaalwoorden in de tekst die je zojuist hebt gelezen.

Laat de leerlingen een tekst lezen en laat ze de signaalwoorden onderstrepen.

Oefenen met tekstverbanden

Benoem het tekstverband tussen de zinnen in de tekst die je zojuist hebt gelezen.

Laat de leerlingen een tekst lezen en laat ze het tekstverband benoemen.

Oefenen met verwijswoorden

Onderstreep de verwijswoorden in de tekst die je zojuist hebt gelezen en benoem het antecedent.

Laat de leerlingen een tekst lezen en laat ze de verwijswoorden onderstrepen en het antecedent benoemen.

Wat is het verschil tussen hoofdgedachte en onderwerp?

De hoofdgedachte gaat over het belangrijkste idee in een tekst, terwijl het onderwerp gaat over waar de tekst over gaat.

Herhaal het verschil tussen de hoofdgedachte en het onderwerp en geef voorbeelden.

Wat is het verschil tussen signaalwoorden en verwijswoorden?

Signaalwoorden geven het tekstverband aan tussen zinnen of alinea's, terwijl verwijswoorden verwijzen naar iets dat al genoemd is in de tekst.

Herhaal het verschil tussen signaalwoorden en verwijswoorden en geef voorbeelden.

Waarom is het belangrijk om hoofdgedachte en onderwerp te begrijpen?

Het begrijpen van de hoofdgedachte en het onderwerp helpt je om de tekst beter te begrijpen.

Leg uit waarom het begrijpen van de hoofdgedachte en het onderwerp belangrijk is voor het begrijpen van de tekst.

Waarom is het belangrijk om signaalwoorden te herkennen?

Het herkennen van signaalwoorden helpt je om het tekstverband tussen zinnen of alinea's te begrijpen.

Leg uit waarom het herkennen van signaalwoorden belangrijk is voor het begrijpen van de tekst.

Waarom is het belangrijk om verwijswoorden te begrijpen?

Het begrijpen van verwijswoorden helpt je om te begrijpen waar het verwijswoord naar verwijst.

Leg uit waarom het begrijpen van verwijswoorden belangrijk is voor het begrijpen van de tekst.

Einde van de les

Je weet nu hoe je de hoofdgedachte en het onderwerp uit een tekst kunt halen, signaalwoorden kunt herkennen en verwijswoorden kunt benoemen.

Vat de belangrijkste punten van de les samen en geef de leerlingen de mogelijkheid om vragen te stellen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.