HA2B Nederland les 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Wat heb je nodig?

Telefoon in je tas

laptop

schrift

pen

Wat was de functie van de hunebedden?

1. grafkamer
2. fort
3. woning
4. kunst

1.5 Het landschap in Hoog-Nederland

Hoog- en Laag -Nederland

Nederland zonder dijken

Hoogte kaart Nederland

Op welke hoogte ligt de grens tussen Hoog- en Laag-Nederland?

1. 1 m onder NAP
2. 0 m NAP
3. 1 m boven NAP
4. 2 m boven NAP

In welk deel wonen wij?

1. Hoog-Nederland
2. Laag-Nederland

Vandaag: landschap Hoog-Nederland

Rivieren 

IJstijd

Zandgronden

Rivieren

• Bovenloop, middenloop, benedenloop
• Verwering, erosie en sedimentatie   
• De Nederlandse delta

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Stroomgebied van de Rijn

Stroomgebied: 

• gebied dat afwatert op een rivier en haar zijrivieren
• alle neerslag
• waterscheiding

Rijn

Maas

Schelde

Eems

Ligt Nederland in de bovenloop, benedenloop, of middenloop van de rivieren?

1. bovenloop
2. benedenloop
3. middenloop

Nederland ligt in de benedenloop van de rivieren de Rijn en de Maas.
Wat gebeurt hier het meest?

1. Erosie
2. Sedimentatie
3. Plooiing
4. Verwering

• Nederland ligt aan benedenloop 
• Rivieren brengen zand en klei 
• Sedimentatie

Met wat kun je Nederland het beste vergelijken?

1. Met een doucheputje
2. Met een wc
3. Met een berglandschap
4. Met Atlantis

IJstijd

• Landijs, ijskap (100km)
• Vanuit Scandinavië
• Duwt sediment opzij
• Stuwwallen

IJstijd

• Landijs, ijskap (100km)
• Vanuit Scandinavië
• Duwt sediment opzij
• Stuwwallen

Hoog-laag: rivier en zee

Noord-zuid: ijskap

Hoe zijn de zwerfstenen die gebruikt zijn voor de hunebedden in Drenthe terechtgekomen?

1. Door aardbevingen
2. Door de Rijn en de Maas
3. Door de wind
4. Door gletsjers

Wat hebben hunebedden met de ijstijd te maken?

1. In de ijstijd maakten mensen Hunebedden
2. Niets
3. Door het ijs vond er veel verwering plaats
4. De stenen zijn meegekomen met ijs uit Scandinavië

Zandgronden

Zandgronden 

• Hoog-Nederland
• Sediment

• Rivieren

Hier zijn de zandgronden laag en glooiend.

• Platgedrukt door de gletsjers in de ijstijden

Hier hebben zandgronden meeste reliëf.

• stuwwallen

Zandgronden

Schaapskooi

schapenmest

Schapenmest mengen met zandgrond!

Hoog-Nederland

- Heuvelachtiger 

- Eerste bewoners 

- Zandgronden

- Onvruchtbaar

Het stuwwallenlandschap behoort bij

1. hoog Nederland
2. laag Nederland

Wat is een stuwwal?

1. Een laag fijn stof door de wind neergelegd.
2. Een heuvelrug die door het landijs is gevormd.
3. Een andere naam voor dekzand.
4. Een diep dal dat door het landijs is uitgeschuurd.

Wat is geen voorbeeld van een stuwwal?

1. Veluwe
2. Lochemse berg
3. Utrechtse heuvelrug
4. Heuvels Zuid-Limburg

Het wegschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal geladen water, ijs of wind.

het afbrokkelen van gesteente 

onder invloed van weer en plantengroei

Neerleggen van verwerings- of erosiemateriaal

Erosie

Verwering

Sedimentatie

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Grind

Grof zand en zand

Fijn zand en klei

V-dal

U-dal

Ontstaan door rivier

Ontstaan door gletsjer

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

veel erosie

sedimentatie

Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Bekijk de doorsnede van de rivier. Welke omschrijving hoort waar?

Veel erosie

Beetje erosie

Sedimentatie grote stukken

Sedimentatie kleine stukken

Zet alles op de goede plek

Veel erosie!

geen erosie, klei sedimenteert

De rivier stroomt snel

De rivier stroomt langzaam

Hier kan je een V-dal vinden

Hier is een laagvlakte

Erosie, maar zand en grind sedimenteert

Welk deeltje is het lichtst?

1. Zand
2. Klei
3. Grind
4. Rots

Wat is de juiste volgorde?

1. Verwering - sedimentatie - erosie
2. Erosie - verwering - sedimentatie
3. Verwering - erosie - sedimentatie
4. Sedimentatie - verwering - erosie

Erosie

Verwering

Sedimentatie

Erosie

Verwering

Sedimentatie

Verwering

Erosie

Sedimentatie

Sedimentatie

Verwering

Erosie

Verwering

Erosie

Sedimentatie

stenen

grind

klei

zand