5.2 Organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 5 Ecologie

Basisstof 2

Organismen

blz: 92

Leerdoelen B2

• Je kunt de invloed van de belangrijkste abiotische factoren op organismen beschrijven
• Je kunt veranderingen van abiotische en biotische factoren en hun onderlinge wisselwerking beschrijven

Herhaling

Basisstof 1

individu

populatie

ecosysteem

Hoe zat het ook alweer?

Sleep de volgende factoren naar het juiste vak.

Biotische factoren

Abiotische factoren

neerslag

predatie

ziekten

bodem

schaduw

concurrentie

samenwerking

Je kunt

• de invloed van de belangrijkste abiotische factoren op organismen beschrijven
• veranderingen van abiotische en biotische factoren en hun onderlinge wisselwerking beschrijven
  

Organisme

• Aangepast aan milieu
• erfelijk bepaald
  
• Tolerantie
•  vermogen om schommelingen in abiotische factor te kunnen verdragen
  
  

Tolerantiegrens

Beperkende factor
Uiterste waarde waarbij een individu kan (over)leven

Tolerantiegrens

Belangrijke abiotische factoren

Bodem
Licht
Water
Temperatuur

Bodemgesteldheid

• zand
• klei
• humus
• pH, grondwaterstand, mineralen
  

Wat zijn biotische factoren?

1. invloeden die afkomstig zijn van organismen
2. invloeden die afkomstig zijn van de levenloze natuur

Licht

• Lichtintensiteit
• Daglengte
• In water alleen in bovenste lagen (lichtdoordringbaarheid)
  

Water

• Stromingen
• Samenstelling (zoet vs. zout water)
• Zuurstofgehalte

Aanpassingen in planten:

• Wortelstelsel
• Bouw blad
  

Temperatuur

• Enzymactiviteit
• Koudbloedig (poikilotherm)
• Warmbloedig (homoiotherm)
  

Tolerantiegebied

Optimumkromme
Minimumwaarde
Optimumwaarde
Maximumwaarde

Verspreidingsgebied

Areaal: daar waar de soort op aarde voorkomt.

Bepaald door de tolerantiegrens voor abiotische factoren (=beperkende factor)

Welke soort heeft het grootste tolerantie?

1. Soort a
2. Soort b
3. Soort a en b, want er is overlap

Biotisch

Abiotisch

Wind

Lucht

Zuurstof

Water

Grond

Roofvijanden

Soort

genoten

Plant

Bacterie

Voedsel

Is het tolerantiegebied van een organisme een biotische factor of een abiotische factor?

1. Biotische factor
2. Abiotische factor

Welke soort heeft de grootste tolerantiegebied voor temperatuur?

1. A
2. B
3. C
4. D

In diagram 1 staat de tolerantie weergegeven van een bepaalde soort voor de concentratie zouten in de omgeving. Er is geen duidelijk optimum-punt te zien, maar een 'tolerantiegebied'. Wat betekent dat?

1. De soort verdraagt schommelingen in zoutconcentratie goed
2. De soort verdraagt schommelingen in zoutconcentratie slecht
3. Het gaat om een soort wat helemaal niet kan overleven in een zoute omgeving
4. Indien de zoutconcentraties nog hoger zijn zal er een optimum ontstaan bij de soort

Maak de opdrachten 8, 9 en 10

Klaar? Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf

Vandaag heb ik geleerd ...

Huiswerk

lezen bs 2

maken opdr. 8 t/m 10