Les 2 medische kennis huid

• Triage leerjaar 1
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 huid

Medische kennis

Tijdsplanning

Quizlet herhaling vorige les

Theorie huidziektes

E-learning huidklachten/borstontsteking maken

Afsluiten

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan jij: 

- minimaal vijf kinderziektes benoemen en de symptomen kunnen beschrijven en het advies kunnen uitleggen.

- Uitleggen wat mastitis is en hoe dit behandelt wordt

- Uitleggen wat tepelkloven zijn 

We gaan de volgende ziektebeelden behandelen

• Morbilli 
•  Rubella
• erythema infectiosum
• exanthema subitum
• parotitis epidemica 
• varicella zoster

• Spruw
• Impetigo 
• Hand-mond voetziekte 
• Luierdermatitis 
• Aphtae tropicae
• Mastitis 
• Tepelkolven

Kinderziektes met vlekjes

Vaak voorkomende kinderziekten met vlekjes zijn:

• waterpokken/ varicella zoster
• vijfde ziekte/ erythema infectiosum
• zesde ziekte/ exanthema subitum
• roodvonk/ scarlatina
• hand-, mond- en voetziekte
• parotitis epidemica/Bof (ernstig)
• Morbilli/mazelen (ernstig)
• Rubella/ rode hond (ernstig) 

Morbilli/mazelen 

INCUBATIETIJD*: 10 dagen voor symptomen (Gedurende deze periode heeft de patiënt geen symptomen, maar is hij of zij wel besmettelijk voor anderen)

Het kind is al besmettelijk vanaf 2 dagen voordat het de eerste klachten kreeg: koorts, verkoudheid, rode ogen.

In de mond komen kleine witte vlekjes op de binnenkant van de wangen.

Na een paar dagen komen er vlekjes op het gezicht. Daarna vlekken over het hele lichaam.

Voelt als schuurpapier

De huid kan jeuken

Complicaties en adviezen

Complicaties 

Meestal is mazelen niet gevaarlijk. 

Maar soms worden kinderen erg ziek van mazelen.

Complicaties:

- Een oorontsteking

- Soms blijft het kind daarna doof.

- Een erge longontsteking

- Ontsteking van de hersenen/ hersenvlies-ontsteking

Deze erge klachten van mazelen komen vooral voor bij kinderen jonger dan 5 jaar. En bij kinderen die geen prikken tegen mazelen hebben gehad.

Adviezen (volgens thuisarts.nl

Door mazelen kan je kind hoge koorts hebben en sneller uitdrogen. Adviezen hierbij:

- Geef je kind extra drinken als het koorts heeft. Of een waterijsje. Eten is minder belangrijk.

- Bij koorts moet het lichaam de warmte kwijt kunnen. Doe je kind dunne kleding aan die los om het lichaam zit. In bed is een lakentje vaak genoeg. Als je kind het koud heeft, geef dan weer een deken erbij.

- Zorg dat je kind genoeg rust krijgt. In bed blijven hoeft niet.

Kijk voor meer adviezen ook bij kind met koorts (thuisarts.nl)

Parotitis epidemica/Bof

Wordt veroorzaakt door een virus en is heel besmettelijk.

Het gaat vanzelf over. Na 1 of 2 weken ben je weer beter.

Bij de bof is de speekselklier in je wang ontstoken. Je wang is daardoor dik en pijnlijk.

Als je bent ingeënt tegen de bof (bijna alle kinderen), merk je waarschijnlijk niets als je het bofvirus krijgt.

Als je wel klachten krijgt gaat dat meestal zo:

- Het begint met koorts (38 graden of hoger).

- Spierpijn en hoofdpijn.

- Algehele malaise.

- Wangen worden dik. Meestal allebei, soms maar 1 wang.

Dit doet pijn. Vooral als je je mond open doet.

- Ook de speekselklieren onder je tong en in je keel kunnen dik worden. Dat geeft pijn bij kauwen en slikken.

Complicaties

Heel soms krijgen mensen erge klachten van de bof. Die kans is iets groter als je niet bent ingeënt tegen de bof.

Erge klachten zijn:

- Ontsteking van organen.

Bijvoorbeeld de hersenen, het hersenvlies, de alvleesklier of de schildklier.

- Doof worden aan 1 oor.

- Bij mannen kan 1 van de zaadballen gaan ontsteken. Dit kan zorgen voor onvruchtbaarheid

- Vrouwen kunnen een ontsteking van de eierstokken krijgen. Dat geeft pijn links of rechts onder in de buik. Het komt bijna niet voor dat een vrouw daardoor onvruchtbaar wordt.

Al deze klachten komen maar heel weinig voor.

Adviezen (volgens thuisarts.nl)

- Eet of drink geen zure dingen als dat pijn doet. Bijv. sinaasappelsap of augurk. Van zuur gaan je speekselklieren harder werken en dat kan pijn doen als ze ontstoken zijn.

- Als je koorts hebt: drink genoeg: drink elke dag 2 liter of meer, doe dunne kleding aan die los om je lichaam zit

- Neem genoeg rust.

- Je hoeft niet in bed te blijven. En je kunt ook naar buiten als je dat wilt.

Medicijnen bij de bof

Er zijn geen medicijnen waar de bof sneller van over gaat.

Je kunt paracetamol nemen als je pijn hebt of je ziek voelt.

Rubella/ rode hond                         Symptomen

Rodehond is een ziekte die roze/rode vlekjes op de huid geeft. De oorzaak is het Rubella virus.

Het is besmettelijk: het virus verspreidt zich door hoesten en praten, maar ook via bijvoorbeeld handen, bestek, speelgoed en deurknoppen.

Als een kind besmet is, duurt het nog 2 tot 3 weken voordat het er ziek van wordt.

Rodehond is besmettelijk vanaf 10 dagen voordat de rode vlekjes komen en ook nog 7 dagen daarna.

Kinderen in Nederland worden ingeënt tegen rodehond.

De ziekte gaat na een paar dagen vanzelf over.

Een kind met rodehond kan gewoon naar school of kinderdagverblijf als het zich goed voelt.

Rubella kan schadelijk zijn voor ongeboren baby's.

- Begint vaak met een verkoudheid

- De huid achter de oren en in de hals kan opgezwollen aanvoelen. Dat zijn opgezette klieren. - Soms verhoogde lichaamstemperatuur

- Na een dag komen er rozerode vlekjes in het gezicht en achter de oren. Binnen een paar uur zitten de vlekjes over het hele lichaam. Soms zijn het er zoveel dat het lijkt of de hele huid rood is.

Adviezen (volgens thuisarts.nl)

- Verzorg uw kind net als bij een flinke verkoudheid.

- Geef uw kind veel te drinken.

- Als uw kind zich goed voelt, mag het gewoon naar school of naar het kinderdagverblijf. Vertel daar wel dat uw kind rodehond heeft, zodat het ook aan andere ouders verteld kan worden.

Medicijnen bij rodehond

- Er zijn geen medicijnen tegen rodehond. Ook geen medicijnen waar het sneller van overgaat. Als uw kind zich erg ziek voelt, kunt u het eventueel paracetamol geven. Hoeveel u mag geven hangt af van de leeftijd en het gewicht van uw kind. Kijk daarvoor op de verpakking.

Rubella

De BMR(Bof, Mazelen en rodehond )-vaccinatie

Beschermt tegen de bof, mazelen en rodehond. Kinderen krijgen de prik bij 14 maanden. Een herhaalprik volgt rond 3 jaar. Wordt door het RIVM gegeven.

Beschermingsduur: Waarschijnlijk levenslang voor mazelen en rodehond, voor de bof is dit niet duidelijk

Roodvonk/ scarlatina

Roodvonk is een kinderziekte. Vooral kinderen tussen 3 en 8 jaar krijgen het. 

Roodvonk komt door een bacterie (streptokok).

Nu is roodvonk een ziekte die vanzelf over gaat. Antibiotica zijn vaak niet nodig.

Er is geen prik (inenting, vaccinatie) die voorkomt dat kinderen roodvonk krijgen.

Roodvonk is besmettelijk: een kind kan het doorgeven aan een ander. Dat gaat via druppeltjes in de lucht bij hoesten, niezen of praten.

- Het is besmettelijk voordat de plekjes beginnen. 

- Als het kind zich goed voelt, mag het gewoon naar school of naar de kinderopvang.

Gaat meestal vanzelf over binnen 7-10 dagen.

Symptomen:

1e dag: verminderd eetlust, koorts, keelpijn, misselijkheid en overgeven

2e dag: de plekjes beginnen op de borst daarna op de rest van het lichaam vooral in de oksels en de liezen en niet rond de mond. 

De plekjes zijn ruwe, kleine bobbeltjes

het ziet eruit als kippenvel

De huid kan voelen als schuurpapier

de plekjes jeuken niet

Op een lichte huid zijn de plekjes rood, op een donkere huid niet

3e dag: tong rood dik en bobbelig (frambozen tong)

Na 2/3 weken kan de huid vervellen

Adviezen (volgens thuisarts.nl)

- Geef uw kind regelmatig iets te drinken. Bijvoorbeeld een slokje koud water. 

- Laat uw kind op een dropje, een snoepje of een waterijsje zuigen. 

- Geef uw kind extra aandacht. Lees bijvoorbeeld een boekje voor of doe samen een spelletje. Dit leidt af van de pijn.

- Zorg dat uw kind genoeg rust krijgt. Maar in bed blijven hoeft niet. Naar buiten  gaan mag.

- Als uw kind koorts heeft, moet het de warmte kwijt kunnen. Zorg daarom voor een niet te warme kamer. En dunne kleding die los om het lichaam zit. In bed is een laken soms genoeg. Als uw kind het koud heeft of rilt, geef er dan weer een deken bij.

Waterpokken/varicella zoster 

Bijna iedereen in Nederland krijgt als kind waterpokken.

Symptomen: Bij waterpokken krijg je (eerst verkoudheidsklachten),  jeukende vlekjes, blaasjes en korstjes op je lichaam.

Als je waterpokken hebt gehad, kun je het niet opnieuw krijgen.

Oorzaak: Waterpokken komt door een virus.  Je ademt druppeltjes met het virus in. Bijvoorbeeld als iemand met waterpokken hoest of praat. Je raakt de blaasjes met vocht aan.

Incubatietijd: 3 weken

2 dagen voordat de vlekjes verschijnen, kun je anderen al besmetten.

Als de blaasjes droog zijn, is waterpokken niet meer besmettelijk.

Dit is na ongeveer 7 dagen.

-Waterpokken gaan vanzelf over

Adviezen

- Hou de nagels van je kind kort. En probeer ervoor te zorgen dat je kind zich niet krabt.

- Door krabben wordt de jeuk erger en kunnen de plekjes gaan ontsteken.

- Heeft je kind pijnlijke blaasjes in de mond? Geef het dan een waterijsje of iets kouds te drinken tegen de pijn.

- Je kind mag gewoon in bad of onder de douche.

- Als je kind zich goed voelt, mag het naar school of naar het kinderdagverblijf.

Medicijnen tegen waterpokken

Er zijn geen medicijnen die helpen tegen waterpokken. Ook geen medicijnen waar het sneller van overgaat. Wel kun je iets op de vlekjes smeren om de klachten minder te maken:

- zink-lotion

- mentholgel

- carbomeer-watergel

Je kunt zo'n lotion of gel kopen bij de apotheek. Een recept is niet nodig.

Let op:

Smeer nooit iets op de wondjes.

Smeer mentholgel niet bij kinderen jonger dan 2 jaar. Als ze de damp ervan inademen, kan het gevaarlijk zijn.

Als je kind koorts heeft, kun je paracetamol geven.

Vijfde ziekte/ erythema infectiosum 

De vijfde ziekte komt vooral voor bij kinderen van 4 tot 10 jaar. Vooral in de lente of begin van de zomer.

Oorzaak : het Parvo B19-virus en is besmettelijk via druppeltjes.

Symptomen: Rode wangen met roze-rode vlekjes met verschillende vormen. Later komen er ook vlekjes op de buik, rug, billen, armen en benen. Alle vlekjes samen vormen grotere vlekken. Koorts en jeuk kan, maar het kind voelt zich verder niet ziek.

Incubatietijd: 2 weken

Besmettelijk: Je kind kan het virus doorgeven aan anderen in de week voordat het zelf vlekjes krijgt. Op het moment dat de vlekjes er zijn kan het kind het niet meer overdragen.

Na ongeveer 10 dagen zijn de vlekjes weg. Soms komen ze weer even terug, vooral bij warmte, kou of als je kind zich inspant.

Adviezen/ medicatie (thuisarts.nl)

Het gaat vanzelf over

Het kind kan gewoon naar school of kinderdagverblijf.

Bij jeuk kun je een crème of zalf op de huid smeren.

Er zijn geen medicijnen tegen de vijfde ziekte. Er zijn ook geen medicijnen waar het sneller van overgaat. Als je kind zich niet lekker voelt kun je paracetamol geven.

Risico bij zwangeren vrouwen: Als je in de eerste helft van je zwangerschap de vijfde ziekte krijgt, heb je een iets grotere kans op een miskraam of een doodgeboren kindje.

De zesde ziekte/exanthema subitum

De zesde ziekte is een ziekte met (opeens) hoge koorts  (39-40,5 graden) en lichtrode vlekjes. Soms voelt de huid in de hals en achter de oren dikker.

Na 3 tot 5 dagen wordt de temperatuur weer snel lager. Er komen dan kleine lichtrode vlekjes in het gezicht en de nek, en later ook op het lichaam. De vlekjes jeuken niet.

De oorzaak is het herpesvirus type 6.

Besmettelijk: iemand die het virus heeft, geeft het door aan anderen door hoesten, niezen en praten. Dit kan vanaf het moment van koorts tot de vlekjes weg zijn

Incubatietijd: 2 weken

De vlekjes gaan vanzelf weg na 1 tot 2 dagen.

Adviezen/ medicijnen

- Zorg dat uw kind genoeg drinkt.

- Zorg dat uw kind genoeg rust krijgt.

- Uw kind hoeft niet in bed te blijven en mag ook naar buiten.

- Bij koorts moet het lichaam de warmte kwijt kunnen. Kies daarom dunne kleding die los om het lichaam zit. In bed is een lakentje vaak genoeg. Als uw kind het koud heeft of ligt te rillen, doe er dan een dekentje bij.

- Als uw kind zich goed voelt, mag het naar het kinderdagverblijf.

Medicijnen:

- geen

- Het is niet nodig om iets te geven waar de koorts lager van wordt. De koorts kan geen kwaad.

- Als een kind zich erg ziek voelt of slecht drinkt, kunt u paracetamol geven.  

Hand - voet- mond ziekte.

Wordt veroorzaakt door een virus.

symptomen: De eerste tekenen zijn vaak koorts, vermoeidheid, keelpijn, hoesten en soms een lichte uitslag, en pas daarna komen de kenmerkende blaasjes op de handpalmen, onderkant voeten en/of in de mond (blaasjes gaan makkelijk kapot> pijn> ontsteking) .

Besmettelijk: 7 dagen voordat de klachten beginnen. 

incubatietijd: 3-6 dagen

Gaat meestal vanzelf over binnen 2 weken

Adviezen/medicijnen 

- Geef een kind met koorts extra te drinken. Bij pijn in de mond kleine slokjes.

- Waterijs kan helpen tegen de pijn

- Zo nodig paracetamol

- Geen zure drankjes geven. Dat kan pijn doen aan de wondjes in de mond.

-Zorg dat uw kind genoeg rust krijgt. 

- Hoeft niet in bed te blijven en mag ook naar buiten.

- Kinderen die zich goed genoeg voelen, mogen naar het kinderdagverblijf of naar school. 

luieruitslag/luierdermatitis 

Bij luieruitslag is de huid onder de luier rood en pijnlijk. Soms gaat de huid kapot.

Luieruitslag ontstaat door de plas en ontlasting in de luier.

Als een baby lang een vieze luier om heeft, wordt de kans op luieruitslag groter.

Geef vaak een schone luier en smeer de huid in met zinkzalf of zinkolie.

Luieruitslag kan ook op ander plekken zitten die door de luier worden bedekt. Bijvoorbeeld rond de vagina of balletjes, bovenaan de beentjes of in de liezen.

Afspraak bij de arts als het kind veel pijn heeft

Spruw/aphtae tropicae

Spruw komt door een gist. Dit is een soort schimmel. 

Bij spruw heeft je baby witte plekjes in de mond (wangen/tong/gehemelte).

De plekjes gaan niet weg als je er met je vinger overheen gaat. Is dat wel zo, dan zijn het restjes melk en is het geen spruw.

Vooral baby's die jonger zijn dan 6 weken krijgen spruw.

Gaat vanzelf over

ert

een crème die u op uw tepels smeert

adviezen:

Tepels wassen voor het voeden

Was voor een borstvoeding uw handen.

Gebruik na elke borstvoeding schone zoogcompressen.

Flesjes en spenen elkedag uitkoken, 3 min lang.

Als uw baby met spruw niet goed drinkt of veel huilt tijdens de voeding, is behandeling nodig:

een gel/mengsel dat u in de mond van uw baby sme

Impetigo-Krentenbaard

Ontsteking van de huid

Meestal op de leeftijd van 12 jaar

Op de huid komen wondjes en rode of donkere plekken met blaasjes en korstjes. Meestal is dit rond de neus of mond.

Het komt door een bacterie. Je kind kan de bacterie krijgen via de handen van iemand anders. Of via spullen waar die op zit. 

Zorg dat je kind de handen vaak wast met zeep. En de handen goed afdroogt.

Knip de nagels kort.

Je kind kan een crème tegen bacteriën krijgen.

Gaat meestal binnen 1-3 weken over.

Mastitis/borstontsteking

Bij borstontsteking doet je borst pijn. De borst is dikker en warmer. 

Oorzaak: Je kunt borstontsteking krijgen als de melk in je borst niet goed kan doorstromen. Bijvoorbeeld als een melkbuisje een beetje of helemaal dicht zit.

Er kan ook een bacterie van de huid in je borst zijn gekomen. De kans daarop is groter als je een tepelkloof hebt. Dit is een scheurtje in de huid van de tepel. Via de tepelkloof kan de bacterie in je borst komen.

adviezen/medicatie

-Als je borstontsteking hebt, moet de melk goed kunnen stromen in de borst. Daardoor gaat de ontsteking over. Zo kun je dit doen:

- Blijf je baby borstvoeding geven. Dat is heel belangrijk. Kolven mag ook.

- Geef je baby eerst de pijnlijke borst. Je baby kan die borst dan goed leeg drinken.

- Voor en tijdens de voeding kun je een warme doek op de borst leggen. De melk stroomt dan beter door.

- Ook kun je de borst zachtjes masseren naar de tepel toe als je baby drinkt. Dat helpt ook om de melk beter te laten doorstromen.

Als de klachten na 24 uur nog niet minder zijn/koorts/tepelkloof: Dan is antibiotica nodig.

Tepelkloven

Komen veel voor bij vrouwen die voor de eerste keer borstvoeding geven. Ze duren enkele dagen en bezorgen de meeste pijn tijdens het zogen. 

Oorzaken: de wijze waarop de baby wordt aangelegd, een droge, schrale huid, een te strak zittende beha, vochtigheid van tepel en tepelhof, overgevoeligheidsreacties op ontsmettende zalven, crèmes en sprays. Bacteriële, virale of schimmelinfecties zijn zeldzaam, maar een dergelijke infectie kan lang aanhouden, omdat er ter plekke stafylokokken zijn.

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)