KGT 2 C4.2

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

 Hoe ontstond de industrie?

Industriële revolutie

Lesdoelen

• Je kunt de begrippen huisnijverheid, energiebronnen, stoommachine en concurrentie uitleggen. 

• Je kunt het begrip industriële revolutie uitleggen.

• Je kunt 3 gevolgen noemen waar de uitvindig van de stoommachine voor heeft gezorgd.

• Je 3 oude energiebronnen noemen.

Op een katoenplantage

• Slaven uit Afrika werkten op plantages in Zuid-Amerika
• Plantageproducten, zoals katoen, werden naar Europa gebracht
• Hier werd het katoen in fabrieken verwerkt tot kleding 
• Vanaf de tijd van de Pruiken en revoluties (1700 tot 1800): nadenken over mensenrechten en gelijkheid --> afschaffing slavernij 
  

Driehoekshandel

Spinnen en weven 

• De katoen werd in Groot-Britannië rond 1800 gekocht door koopmannen
• Met een spinnewiel sponnen ze draden van de ruwe katoen
• Hiervan maakten zij lappen stof (textiel) 
• Werd geverfd en verkocht
   aan kleermakers 

Spinnen en weven

• Het weefgetouw en het spinnewiel stonden in huis
• Het hele gezin hielp mee
• Huisnijverheid: het thuis maken van goederen door ambachtslieden of boeren

Schietspoel

1733

• Om sneller kleding te maken, moet je sneller kunnen weven.
• De Engelsman John Kay vond de schietspoel uit. Hiermee kun je veel sneller weven dan met de hand.
• De schietspoel was nog geen échte machine: het bedienen ging met de hand.

Spinning Jenny

1764

• Als je sneller kunt weven, heb je ook meer draad nodig.
• Met de Spinning Jenny van James Hargreaves kon je 8 en later 16 draden tegelijk spinnen

Oude energiebronnen

Oude energiebronnen:

1. spierkracht
2. dierkracht
3. waterkracht
4. windkracht

Nieuwe energiebronnen

Rond 1780 nieuwe energiebron de stoommachine:

Apparaat dat aangedreven wordt door hete damp van kokend water.

Nieuwe energiebronnen gevolgen

• Zorgde voor meer productie
• Mensen werden minder afhankelijk van de natuur 
• Stoommachines waren te groot en pasten niet in huis
• Bouw van fabrieken 

Werken in fabrieken

Veel veranderingen:

• Hoge productie
• Vervoer van producten ging sneller
• Ondernemers bouwden fabrieken en werden werkgevers
• Zij hadden mensen in dienst: werknemers
• Goedkope productie + lage lonen

Industriële revolutie

• Werkgevers maakten veel winst 
• Zij bouwden nieuwe fabrieken, bruggen, spoorlijnen
• Snelle groei industrie
• Huisnijverheid hield op met bestaan: teveel concurrentie = strijd om zo veel mogelijk producten te verkopen en klanten te winnen

Industriële revolutie

• Bedrijfjes moesten sluiten
• Ambachtslieden verhuisden naar de stad om in fabrieken te gaan werken 
• Grote verandering: industriele revolutie

Na de industriële revolutie

• Machines doen het meeste werk i.p.v. mensen.
• Mensen werken in fabrieken met machines.
• Lage lonen, slechte arbeidsomstandigheden, kinderarbeid.

Spoorlijnen

• Dankzij de industriële revolutie veel vraag naar producten en grondstoffen 
• Afzetmarkten: plaats waar producten worden verkocht
• Na 1800 werden spoorlijnen belangrijker
• Vanaf 1821: stoomtreinen 

Evaluatie Lesdoelen 

• Je kunt de begrippen huisnijverheid, energiebronnen, stoommachine en concurrentie uitleggen

• Je kunt het begrip industriële revolutie uitleggen.

• Je kunt 3 gevolgen noemen waar de uitvindig van de stoommachine voor heeft gezorgd.

• Je 3 oude energiebronnen noemen.