Interpunctie

• Nederlands
• MBO

Spelling

Interpunctie

Wat gaan we vandaag doen?

• Periodeplanning
• Interpunctie: directe en indirecte rede
• Interpunctie: komma
• Zelfstandig aan de slag

Periodeplanning

DRIE VRAGEN

Theorie: Directe rede en indirecte rede

Directe en indirecte rede

Jasmijn zei: 'Ik ga vanmiddag mijn wiskunde leren.'

Jasmijn zei dat ze vanmiddag haar wiskunde gaat leren. 

Directe en indirecte rede

1. Directe rede: je schrijft woord voor woord op wat iemand zegt. Dit noem je ook wel een citaat. Je gebruikt aanhalingstekens.

Jasmijn zei: 'Ik ga vanmiddag mijn wiskunde leren.'

2. Indirecte rede: je omschrijft wat iemand zegt en werkt niet met aanhalingstekens.

Jasmijn zei dat ze vanmiddag haar wiskunde gaat leren. 

DRIE VRAGEN

2 vragen over de directe en indirecte rede

De boze stiefmoeder vroeg aan de spiegel wie de mooiste van het land is.

1. Directe rede
2. Indirecte rede

De spiegel antwoordde: 'U bent de mooiste van het land.'

1. Directe rede
2. Indirecte rede

Regels bij directe rede

Er zijn 3 verschillende vormen/volgordes mogelijk:

1. Als je eerst zegt wie spreekt

2. Als je eerst citeert en dan zegt wie spreekt

3. Als je het citaat onderbreekt

Per onderdeel volgt er hierna uitleg en voorbeelden.

1. Als je eerst zegt wie spreekt

Mick zei: 'Ik lust wel een tosti.'

Mick vroeg: 'Mag ik een tosti?'

Mick riep: 'Geef mij nu een tosti!'

Let op: dubbele punt, hoofdletter, aanhalingstekens en punt/komma/vraagteken/uitroepteken binnen de aanhalingstekens.

2. Als je eerst citeert en dan zegt wie er spreekt

'Jij gaat vandaag aan het werk', zei mijn moeder.

'Moet jij vandaag aan het werk?', vroeg mijn moeder.

'Ga aan het werk!', riep mijn moeder.

Let op: Hoofdletter, aanhalingstekens en punt/komma/vraagteken/uitroepteken binnen de aanhalingstekens en de komma na het citaat buiten de aanhalingstekens.

3. Als je het citaat onderbreekt

Dat kan op twee manieren:

De zin loopt door:

'Weet je', zei Max, 'je bent mijn beste vriend.'

Het citaat bestaat uit verschillende zinnen:

'Weet je wat er is gebeurd?', vroeg Max. 'Mijn fiets is gestolen.'

DRIE VRAGEN

1 vraag over de directe en indirecte rede

Zet de juiste interpunctie in de zin.
breng sneeuwwitje naar het bos en dood haar riep de boze koningin

DRIE VRAGEN

Theorie: Komma

Komma: wanneer?

1. Zet een komma tussen twee werkwoorden die niet bij hetzelfde gezegde horen.

-Jan heeft gezorgd voor een taartje. (geen komma)

-Nadat Jan een taartje had gegeten, moest hij naar huis. (wel komma)

Komma: wanneer?

2. Tussen een opsomming van bijvoeglijke naamwoorden.

Dit is een fijne, mooie fiets.

3. Tussen delen van een andere opsomming die je van plek kunt wisselen.

Als we op vakantie gaan, stoppen we handdoeken, zwemspullen en slippers in onze tassen. 

Komma: wanneer?

4. Zet een komma voor de signaalwoorden maar, want, omdat, doordat, tenzij, terwijl, mits, zodat, zodra.

Ik ga pizza eten, want ik ben alleen thuis vanavond.

5. Voor of na een naam of uitroep aan het begin of aan het einde van een zin. 

'Sophie, kom eens helpen.'

'Ga nu eens opzij, joh!'

DRIE VRAGEN

4 vragen over de komma

Goed of fout?
Ik wil deze ongare, smakeloze cake niet eten.

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
Als je wint heb je vrienden.

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
Joh, dat geeft toch niets.

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
Ik heb altijd water koekjes, een pen en een leesboek bij me.

1. Goed
2. Fout

Aan de slag

Oefening maken - Directe en indirecte rede