Paragraaf 9

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 9

Leerdoelen paragraaf 9

- Je kunt economische effecten van de vrije wereldhandel noemen op verschillende schaalniveaus. 

- Je kunt effecten van de vrije wereldhandel noemen op het landschap en het milieu op verschillende schaalniveaus. 

Oorzaak-gevolg

Opdrachten

Maak opdrachten 1, 2, 4

Opdracht 1a

1 a – Mondiaal schaalniveau: toename van de welvaart.

– Continentaal schaalniveau: handelsblokken krijgen toegang tot markten buiten hun eigen grenzen.

– Nationaal schaalniveau: toename van welvaart / werkgelegenheid.

– Regionaal schaalniveau: sterke economische groei van een bepaalde regio binnen een land.

– Lokaal schaalniveau: toename van welvaart en toename werkgelegenheid.

Opdracht 1b, c

1b Vrije wereldhandel leidt tot specialisatie. Hierdoor krijgen consumenten een groter aanbod van producten en diensten tegen gunstigere prijzen.

c De ligging aan de kust. Vanuit deze regio’s konden goederen direct worden af- en aangevoerd en worden verhandeld over de hele wereld. Hierdoor vestigden zich juist in deze regio’s bedrijven.

Opdracht 2a

2 a Door het verminderen van handelsbelemmeringen tussen China en andere landen van de wereld kon de VS gemakkelijker producten exporteren naar China. De export nam daardoor toe, wat leidde tot een verhoging van de productie en dus een toename van de werkgelegenheid.

Opdracht 2b

2b Door een toename van de export naar China nam de welvaart en werkgelegenheid in de VS toe. Hierdoor was er meer geld om te besteden aan diensten. Hierdoor nam ook in deze sector de werkgelegenheid toe.

Opdracht 2c

2c Door het verdwijnen van handelsbelemmeringen wordt het voor Amerikaanse bedrijven gemakkelijker om de productie te verplaatsen naar lagelonenlanden en de eindproducten vervolgens weer te importeren. Dit zou zorgen voor een verlies van banen in de VS.

Opdracht 4a

4 a De beslissing om de Griekse boer landbouwsubsidies te verstrekken, speelt zich af op het continentale schaalniveau. (de Europese Unie)

Het ontvangen van subsidies speelt zich af op het lokale schaalniveau (de boerenbedrijven).

Opdracht 4b

4b Doordat Europese boeren worden gesubsidieerd, kunnen zij hun producten goedkoper aanbieden. Dit betekent dat producenten van buiten de Europese Unie moeilijk kunnen concurreren met Europese producten, zowel binnen de Europese Unie als daarbuiten.

Opdracht 4c

4c Albanië is geen lid van de Europese Unie en Griekenland wel. De Griekse boeren krijgen dus wel landbouwsubsidie; de Albanese niet. De Griekse sinaasappels hebben daardoor een veel lagere prijs dan de Albanese. Deze sinaasappels worden in Albanië verkocht en de sinaasappels van eigen bodem juist niet.

Opdrachten

Maak opdrachten 5 - 7

Opdracht 5

5 a Schone energie wordt goedkoper: een positief effect voor het milieu is dat klimaatverandering wordt

tegengegaan.

b Boeren kiezen voor voedselveiligheid: er komen minder antibiotica en bestrijdingsmiddelen in het milieu. In het landschap zie je daardoor weer meer soorten bloemen en planten.

c Boeren kiezen voor duurzame landbouw: een positief effect is dat deze boeren produceren zonder dat het te koste gaat van het milieu (en het landschap).

Opdracht 6 (deel 1)

6 ‒ Doordat China toetrad tot de WTO verdwenen handelsbelemmeringen en werd de aanschaf van Chinese zonnepanelen voor andere landen goedkoper. Daardoor steeg de export en ging de productie van zonnepanelen omhoog.

‒ Door subsidies van de Chinese overheid kunnen Chinese producenten hun zonnepanelen goedkoper op de markt brengen. Dit zorgt voor een toename van de vraag, in binnen- en buitenland.

Opdracht 6 (deel 2)

‒ De maatschappelijke discussie over schone energie leidt ertoe dat mensen en landen het gebruik van fossiele brandstoffen willen gaan beperken. Er is daarom een toenemende vraag naar zonnepanelen. Deze worden onder andere in China aangeschaft, waardoor de productie daar toeneemt.

Opdracht 7

7 Door vrije wereldhandel neemt de productie en het transport van goederen toe. Deze toename zorgt ervoor dat de mens meer ruimte nodig heeft, zowel voor de gestegen productie als voor de compensatie van de gestegen CO2-uitstoot. De ecologische voetafdruk wordt daarmee groter.