2.2 Cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Herhaling 2.1

Wat is GEEN levenskenmerk?

1. Voeden
2. Ademen
3. Bewegen
4. Uitscheiden

Wat is de beste beschrijving van een stamcel?

1. Cel waaruit na deling een gespecialiseerde cel kan ontstaan
2. Een cel met een bepaalde functie
3. Cel die zich deelt en twee dochtercellen vormt.
4. De cel van een boom.

op welk organisatieniveau is voortplanting een emergente eigenschap?

1. cellen
2. organen
3. organismen
4. populaties

Waarom moet je baby's
dikker aankleden dan
volwassenen?

1. Omdat ze een grotere oppervlakte hebben vergeleken met hun inhoud
2. omdat ze een kleinere oppervlakte hebben vergeleken met hun inhoud
3. omdat hun cellen nog niet veel mitochondriën hebben
4. omdat hun cellen langzamer werken

Organellen

Bekende organellen: 

-Bladgroenkorrels

-Celkern

-Vacuole

Maar er zijn er dus veel meer!

00:07-00:11

een witte bloedcel

rolt over de wand van een bloedvat

00:14-00:19

Eiwitten

Afwisselend hechten en loslaten; 

zo rolt de witte bloedcel over de 

bloedvatwand.

00:33-00:38

Boven: bloedvatwand

Onder: Witte bloedcel

00:50-00:55

Membraan

Dit is de buitenkant van het celmembraan

Het is bijna vloeibaar. Er 'drijven' vlotten in, deze bevatten meer cholesterol waardoor ze steviger zijn.

01:22

Signaalstof

Deze bindt aan een receptor op de cel. We gaan zo zien welke reactie de cel daarop geeft.

01:38-01:40

Binnen in de cel

01:42-01:47

Eiwitten

Steken door het celmembraan of zijn erin verankerd

02:00-02:05

Eiwitdraden

Deze draden vormen het celskelet, 

dat wat de cel in zijn vorm houdt

02:48-02:53

Opbouw en afbraak

De eiwitten van het celskelet worden steeds opnieuw opgebouwd en afgebroken, 

afhankelijk van de vorm de cel moet hebben

03:41-03:46

Transport

Een blaasje gevuld met eiwitten, wordt voortgetrokken 

door een lopend transporteiwit

04:05-04:10

Mitochondriën

De energiecentrales van de cel gedragen 

zich als zelfstandige cellen

04:30-04:35

Celkern

Je kijkt hier op de celkern, er zitten poriën in om 

het RNA (lijkt op DNA, sliertjes) door te laten.

04:41-04:46

Ribosomen

Het RNA bindt buiten de celkern aan een ribosoom. Deze leest de code van het RNA en maakt met die informatie een eiwit.

05:14-05:19

Eiwitproductie

Eiwitten worden soms rechtstreeks in het Endoplasmatisch Reticulum gemaakt (voor transport)

05:30-05:35

Blaasjes

Blaasjes snoeren af van het ER voor transport

05:58-06:03

Golgi systeem

Hier versmelten de blaasjes met het Golgi systeem, waar de eiwitten hun definitieve vorm krijgen 

06:22-06:27

Versmelten met celmembraan

De blaasjes varsmeltej met het buitenmembraan, de inhoud zit nu aan de buitenkant

06:56-07:01

De reactie

De nieuw gemaakte eiwitten komen samen en vormen een hechtings team om de cel te stoppen.

07:38-07:45

De reactie (2)

De witte bloedcel verandert van vorm en wordt plat, zodat hij tussen de cellen van de bloedvatwand door kan, naar de plek waar hij nodig is.

Opdracht: maak een overzicht in je schrift van de functies van deze celonderdelen.

Maak ook een kolom voor de rijken waarin deze onderdelen voorkomen.

Overhoor jezelf: weet je de functies nog?

Een ribosoom is een eiwitfabriek; het ruw E.R. is het transportsysteem van die eiwitten

Het Golgi-apparaat vouwt eiwitten goed op (maakt het 'af') en transporteert ze in blaasjes

Het centriool speelt een rol bij de celdeling; hieraan bevestigen zich de trekdraden die de chromosomen uit elkaar trekken

Het lysosoom is een blaasje met verteringsenzymen om kapotte ceponderdelen op te ruimen

De celkern bevat het DNA, hierin vindt ook transcriptie (maken van RNA) plaats

Het cytoplasma bevat opgeloste stoffen, is de inhoud van de cel waarin alle organellen 'hangen'. Bevat ook het celskelet

Het celmembraan is het omhulsel van de cel, de poortwachter die zorgt dat sommige stoffen wel en andere niet binnen komen

De mitochondriën zijn de energiecentrales. Ze verbranden energierijke stoffen en maken ATP van ADP en P

Het glad ER (zonder ribosomen) is een transportsysteem, vooral voor eiwitten