3 vmbo-b Thema 4 Stevigheid en beweging: herhalen deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Thema 4 herhalen deel 2

wat gaan we vandaag doen?

herhalen 4.3 (beenverbindingen) en 4.4 (spieren)

kahoot

Thema 4 Stevigheid en beweging

4.3 Beenverbindingen

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je 4 beenverbindingen onderscheiden

- kan je delen van een gewricht benoemen met hun functies

- ken je 2 typen gewrichten en hun functies

4.3 Beenverbindingen

In je lichaam zijn de meeste botten met elkaar verbonden.

Er zijn 4 manieren waarop botten met elkaar verbonden zijn:

- vergroeid

- naad

- kraakbeen

- gewricht

Het heiligbeen en het staartbeen bestaat uit wervels.

Deze wervels zijn met elkaar vergroeid.

Daardoor lijkt het 1 bot te zijn.

Botten die met elkaar vergroeid zijn, kunnen niet bewegen.

Bovenop een schedel zie je naden.

De schedelbeenderen kun je niet bewegen.

Daardoor ontstaat een stevige schedel.

Tussen het borstbeen en de ribben zit kraakbeen.

Ook tussen de wervels zit kraakbeen.

Daardoor kunnen de wervels een beetje bewegen.

Botten die met een gewricht aan elkaar zitten, kunnen goed bewegen.

Er zitten veel gewrichten in je lichaam.

Een gewricht bestaat meestal uit 2 botten.

Aan het ene bot zit een gewrichtskogel.

Aan het andere bot zit een gewrichtskom.

De gewrichtskogel kan in de gewrichtskom bewegen.

Op de gewrichtskogel en de gewrichtskom zit een laagje kraakbeen.

Door het kraakbeenlaagje kunnen de botten soepel bewegen.

De botten slijten ook minder snel door het kraakbeenlaagje.

Om het gewricht heen zit het gewrichtskapsel.

Het gewrichtskapsel zorgt ervoor dat de botten op hun plaats blijven.

In het gewricht zit gewrichtssmeer.

Gewrichtssmeer zorgt ervoor dat het gewricht soepel beweegt.

Het werkt als een soort smeervet.

Gewrichtssmeer wordt gemaakt door het gewrichtskapsel.

Om sommige gewrichten zitten stevige kapselbanden.

De kapselbanden helpen mee om de botten van het gewricht op hun plaats te houden.

4.3 Beenverbindingen

Je lichaam heeft 2 soorten gewrichten:

- kogelgewrichten

- scharniergewrichten

Thema 4 Stevigheid en beweging

4.4 Spieren

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je de bouw van spieren beschrijven

- kan je de werking van spieren beschrijven

4.4 Spieren

Veel spieren zitten aan botten vast.

Samen met de botten zorgen de spieren voor beweging.

Alle skeletspieren samen vormen het spierstelsel.

Om de spier zit een spierschede.

De spierschede geeft stevigheid aan de spier.

Aan beide uiteinden van de spier zit een pees.

Met de pezen zit een spier vast aan botten.

Een spier bestaat uit spierbundels.

Een spierbundel is een verzameling spiervezels.

Spieren zijn verbonden met zenuwcellen.

De zenuwcellen geven een seintje aan de spiervezels.

Hierdoor trekken spieren zich samen en kun je bewegen.

Seintjes vanaf je hersenen gaan via zenuwen naar spieren.

Een zenuwcel vertakt zich. Zo komen de seintjes bij de spiervezels aan.

De seintjes zorgen ervoor dat de spiervezels samentrekken.

De spier wordt dan korter en dikker.

4.4 Spieren

Spieren hebben energie nodig om samen te trekken.

Deze energie komt vrij bij verbranding.

Voor verbranding zijn zuurstof en glucose nodig.

Het bloed voert deze stoffen aan.

Bij de verbranding ontstaat energie in de vorm van warmte en beweging.

Bij de verbranding ontstaat ook koolstofdioxide.

Het bloed voert koolstofdioxide af.

Links zie je een kuitspier en botten in een been.

De kuitspier zit met pezen vast aan de botten. De plek waar een pees aan het bot vastzit, noem je de aanhechtingsplaats.

Als de kuitspier zich samentrekt, wordt hij korter. Hij trekt dan de aanhechtingsplaatsen naar elkaar toe.

Hierdoor ontstaat een beweging.

In de afbeelding wordt het hielbeen naar boven getrokken.

Links zie je een ander voorbeeld.

De arm buigt als de armbuigspier (biceps) in de bovenarm samentrekt.

Als de armbuigspier samentrekt, wordt hij korter en dikker.

Links zie je 3 spieren in de bovenarm.

De armstrekspier kan de arm strekken.

Om je arm heen en weer te bewegen, zijn 2 spieren  nodig.

Spieren die tegengesteld werken, vormen een antagonistisch paar.

Een buigspier zorgt ervoor dat een deel van het lichaam buigt.

Een strekspier zorgt ervoor dat een deel van het lichaam strekt.

VRAGEN??

En dan nu: Kahoot!