Les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Nederlandse taal en literatuur

Literatuur (T5_2)

Les 1

Programma

Start: wat is literatuurgeschiedenis?

Uitleg

Zelfstandig werken

Afronding

Start: wat is literatuurgeschiedenis?

De geschiedenis van de literatuur

Programma

Vorig jaar: Laagland, literatuur en lezer deel A - Literaire begrippen > o.a. voor je mondeling

Dit jaar: Deel B Literatuurgeschiedenis > theorietoets (en o.a. voor je mondeling)

E1: Literaire ontwikkeling > mondeling

E2: Literaire begrippen > deel A

E3: Literatuurgeschiedenis > T5_2

Doel

De kandidaat kan een overzicht geven van de hoofdlijnen van de literatuurgeschiedenis, en de gelezen literaire werken plaatsen in dit historisch perspectief. 

Bijvoorbeeld:

Je hebt De aanslag van Harry Mulisch gelezen, een boek dat gaat over de Tweede Wereldoorlog. Mijn vragen op het mondeling: 

• In welke tijd speelt dit zich af? 
• Welke aspecten uit de oorlog herken je in De aanslag? 
• Waarom zegt Harry Mulisch: 'Ik ben de oorlog?'

Mijn vragen op de toets:

• 'Leg uit waarom De aanslag van Harry Mulisch een typisch voorbeeld is van naoorlogs proza. Leg uit door in te gaan op drie kenmerken van naoorlogs proza die terugkeren in het boek.' Antwoord: drie kenmerken van naoorlogs proza zijn: existentialisme en absurditeit (zinloosheid na de oorlog), oorlog als thema, realistische, saaie stijl, kritiek op de maatschappij. Al deze kenmerken komen terug in De aanslag.

Handige handvatten

www.Literatuurgeschiedenis.org

Vlogboek (op YouTube)

Laagland, literatuur & lezer Module 1 t/m 8

En natuurlijk alle aantekeningen die DRNR opgeeft!

Elke week één module > einde tijd over? Dan lezen we een bulkboekeditie (en die mag op je lijst!)

Periode 1 Het tijdperk van het heldenepos

Heldenepos (mv. heldenepen) = een lang verhalend gedicht over het heldhaftige dat vaak oraal werd voorgedragen soms onder begeleiding van muziek

Het heldenepos > maatschappij waarin religie een belangrijke rol speelde - theocentrisch wereldbeeld 

Maatschappij > duidelijke sociale hiërarchie:

- elite (adel) > wereldbeeld gekenmerkt door macht, roem, vorstelijke afstamming, moed, strijd, dapperheid

- middengroepen

- lagere klasse

- slaven of horigen

Kenmerken heldenepos:

1. vaste uitdrukkingen, vergelijkingen en traditionele formules

2. vaste verhaalelementen zoals reis, ontmoeting, feestmaaltijd, uitdaging en gevecht

3. betrouwbare, auctoriale vertelinstantie

4. jongeman als hoofdpersoon (van bijzondere komaf)

5. held gaat op avontuur, gepaard met strijd

6. held is zeer sterk of heeft een bijzondere (magische) gave

7. helden overtreffen hun tegenstanders altijd in kwaliteit

8. helden zijn zeer gevoelig voor hun reputatie (eer en naam)

9. het gedrag van de helden wordt bepaald door de ideologie van de elite

10. goden, een hogere macht spelen een belangrijke rol

Wat heb je vandaag geleerd?

Zelfstandig werken

Maak opdracht 2 en 3 van Module 1 Het tijdperk van het heldenepos

Afronding

Huiswerk: maak opdracht 2 en 3 van Module 1 Het tijdperk van het heldenepos