Literatuur middeleeuwen en renaissance les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Pak je leesboek, boek, pen en schrift alvast

en zorg dat je startklaar bent.  

                                                    Nederlands vwo 4

Literatuur middeleeuwen en renaissance les 6

lesdoel

•  Je kunt de verschillen tussen het wereldbeeld van middeleeuwers en 16e eeuwers aangeven
• Je weet wat de renaissance was
• Je weet hoe het Wilhelmus is ontstaan
• Je weet wat de gouden eeuw is en hoe rederijkerskamers ontstonden

Pak Nieuw Nederlands erbij

5.1 Nationale identiteit en 5.2 Het Wilhelmus

Van leven na de dood naar leven op aarde

• Hoe veranderde het wereldbeeld van de mensen? (wat was het in de m.e., wat was het in de renaissance)
• Hoe verliep die verandering? (denk aan: hervormers en ontdekkers)

Wedergeboorte

• Wat betekent renaissance?
• Wat was de houding t.o.v. de middeleeuwen?
• Geef uitleg over het ontstaan van werken met behulp van de begrippen translatio, imitatio, aemulatio
• Waar diende literatuur vooral voor in deze tijd? 

Willem, prins van Oranje

• Wie was hij? 
• Waarover ging het conflict tussen hem en Alva?
• Waarom noemen we hem 'vader des vaderlands'?
• Wat zijn geuzenliederen?
• Hoe werden deze aanvankelijk verspreid en hoe daarna?
• Hoe is het Wilhelmus bewaard gebleven?
• Was het Wilhelmus altijd al ons volkslied? Licht toe.

Wilhelmus

• Willem van Oranje aan het woord.
• De ideale leider in de vrijheidsstrijd. zelfs met de bijbelse held David vergeleken.  
• Rond 1570 geschreven, melodie van een katholiek Frans spotlied, Chartres. Daarin Franse protestanten gekleineerd.
• De protestantse auteur: katholieke Spanjaarden uitdagen.
• Schrijver anoniem (boze Spanjaarden?).
• Nu: iets andere melodie.

Wilhelmus: geuzenlied

• Acrostichon. De beginletters van de vijftien strofen vormen de naam ‘Willem van Nassau’.
• Lijflied van de geuzen, de aanhangers van de prins van Oranje.
  
• De strijd tegen het rooms-katholieke Spanje ging om het recht op zelfbeschikking in politieke én godsdienstige zaken. 
• 1932:officiële Nederlandse volkslied.

Gouden eeuw

• Waardoor groeide de welvaart in de 17e eeuw?
• Welke invloed had deze welvaart op literatuur?   
• Wat was een rederijkerskamer?
• Welke drie Amsterdamse Rederijkerskamers kennen we? Noem schrijvers die daaraan waren verbonden.
• Wat is het verschil tussen deze drie kamers?

www.literatuurgeschiedenis.org

Leescultuur in de republiek

• Wat is er bekend over de leescultuur in de republiek?
• Hoe weten we wat toen de leescultuur was? 
• Wat las men zoal?
• Wat weten we over de verspreiding van gedrukte werken in de vroegmoderne tijd?  

www.literatuurgeschiedenis.org

Opdracht

• Maak de opdrachten van 5.1 en 5.2
• Bereid de presentatie voor

Verandering in de literatuur

• door de drukpers --> steeds minder op rijm / ontstaan leescultuur
• Invloed vanuit Italië: novelles, sonnetten (Petrarca)
• Invloed Renaissance: herleving van klassieke oudheid in literatuur

Huiswerk

• Leer de aantekeningen en de opdrachten van de lessen.
• Maak de opdrachten van 5.1 en 5.2 allemaal. 
• Bereid de presentatie voor.