2. Beenderen

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Beenderen

Open alvast je digiboek en ga met je telefoon naar de

LESSONUP.APP

zodat je er helemaal klaar voor bent.

Beenderen

Wat maakt botten soepel en wat maakt botten stijf?

Op deze vragen ga je antwoord geven in deze opdracht.

Na deze opdracht kun je:

• benoemen waar bot uit bestaat.
  
• aangeven waarvoor kalkstof en lijmstof belangrijk zijn.

Stap 1

Bekijk het filmpje

Je geraamte moet wel tegen een stootje kunnen en dus stevig zijn.

De botten zijn daarom erg hard en heel erg sterk.

Proefjes

onbehandeld bot:

sterk

Zoutzuur: kalk verdwenen; buigt

Verbrand: lijmstof verdwenen; breekt 

Bot / Been

Je geraamte moet wel tegen een stootje kunnen en dus stevig zijn.

De botten zijn daarom erg hard en heel erg sterk.

Botten

Botten bestaan uit beencellen, kalk en lijmstof

Kalk is stevig maar breekt snel.

Lijmstof is soepel maar niet zo stevig.

Kalk en lijmstof zorgen samen voor een stabiel skelet, zodat het lichaam zijn vorm behoudt.

Het binnenste van een bot is zacht. Dit noemen we het beenmerg.

In het beenmerg worden bloedcellen gemaakt voor het lichaam.

Kraakbeen

Op plaatsen waar je lichaam stevig is en soepel, zit kraakbeen. Het zit bijvoorbeeld in je neus, je oorschelpen en tussen je ribben.

Je neus kun je heen en weer bewegen.

Omdat er kraakbeen tussen de wervels van je wervelkolom zit, kun je rug buigen en strekken.

Als botten beweeglijk met elkaar verbonden zijn, zit daar ook een laagje kraakbeen.

Been bestaat uit beencellen, kalk
en ?.

1. lijmstof
2. kraakbeen

Waaruit bestaat hard bot?

1. been
2. kraakbeen
3. kalk

Wat is van kalk gemaakt?

1. stoepkrijt
2. waspoeder
3. gum

Welke twee eigenschappen passen bij lijmstof?

1. broos
2. soepel
3. terugverend

Wat is een voorbeeld van een zacht bot bij een volwassene?

1. oorschelp
2. staartbeentje
3. borstbeen

Welke twee stoffen zorgen samen voor een stevig skelet?

1. beencellen
2. lijmstof
3. kalk

Stap 2

Maak de oefening (woorden naar de juiste plek slepen) in je digiboek.

Maak een print (knipprogramma) of foto van de ingevulde opdracht en plak die op de  of volgende bladzijde

invuloefening stap 2

In de botten van oudere
mensen zit...?

1. Veel lijmstof
2. Veel kalk
3. Weinig lijmstof
4. Weinig kalk

Zit er in botten van oude mensen meer kalk of meer lijmstof?

1. Kalk
2. Lijmstof

Zit er in de botten van baby's meer kalk?

1. Ja, meer kalk
2. Nee, meer lijmstof

De botten van kinderen zijn...?

1. Buigzaam
2. Hard

Stap 3

De botten van baby's zijn namelijk erg buigzaam en bestaat voor het grootste deel uit kraakbeen.

Kraakbeen is stevig, maar toch buigzaam.

Bij het ouder worden bestaat been steeds minder uit lijmstof en steeds meer uit kalk. De botten worden daardoor steeds minder buigzaam en breken dan een stuk makkelijker.

1. blauw = lijmstof rood=kalk
2. blauw = kalk rood = lijmstof

Waaruit bestaan botten?

1. Lijmstof
2. Kalk en beencellen
3. Kraakbeen
4. Kalk , beencellen en lijmstof

Noem 4 plekken waar je kraakbeen vindt.

Tussen welke botten zit kraakbeen waardoor je voorover kunt buigen?

Wat zit er tussen de wervels?

1. Kraakbeen
2. Kalk
3. Lijmstof
4. Beencellen