13-11 ZM1A les 8 (1.5)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Flesje water

Welkom bij Geschiedenis ZM1A!

Niet op tafel:

Telefoon of Zakkie

Laptop

Tas

HK2C les 2 (1.1+1.2) 

ZM1A les 8 (1.5)

H1 Leven van de natuur

Wat gaan we doen vandaag?

• §1.4 Egypte: geschenk van de Nijl: Landbouw in Egypte, Het bestuur van Egypte, Verschil in rijkdom en aanzien. (Herhalen)

• Lesdoelen §1.5

• §1.5 Goden en mummies: Veel goden, Een farao gaat dood, Piramides, De laatste farao. (Afmaken)

• Zelf een Egyptische god opzoeken (Huiswerk)

Voor de toetsweek:

• Vandaag: §1.4 kort herhalen en §1.5 afmaken

• Volgende week: Heel Hfdst. 1 (§1.1 t/m §1.5) herhalen/ oefenen/ etc.

• Voor de toetsweek: §1.1 - 1.2 - 1.3 - 1.4 - 1.5 + 1.6 (de afsluiting) leren!

        - blz. 10 t/m 21 van het leerboek

        - De Lessonups/ filmpjes in Teams!

Herhalen §1.4

§1.4

Het oude Egypte

• De eerste landbouw vond plaats in het Midden-Oosten 
• Vruchtbare halve maan/ Mesopotamië

• Langs de rivier de Nijl ontstond een grote beschaving: de oude Egyptenaren

De Nijl

Herhalen

Landbouw in Egypte

• Ieder jaar overstroomde de Nijl
• Op de oevers bleef een vruchtbare laag achter: slib
• Langs de Nijl werden akkers aangelegd
• De landbouw in Egypte was heel succesvol

§1.4

Herhalen

• De Egyptenaren wilde zolang mogelijk het water gebruiken
• Een systeem van kanaaltjes, sloten, dijken en 'waterscheppen'
• irrigatielandbouw (leverde heel veel voedsel op)

• Ingewikkeld en belangrijk systeem
• De farao stelde ambtenaren aan om toezicht hierop te houden

§1.4

Landbouw in Egypte

Herhalen

§1.4

Landbouw in Egypte

• De irrigatielandbouw leverde veel voedsel op
• Niet alle Egyptenaren hoefde daarom boer te zijn
• Nieuwe beroepen (ambachten)
• Pottenbakker, timmerman, bierbrouwer, bakker, etc.

• Om bij te houden hoeveel de oogsten opleverde ontstond iets nieuws
• Het schrift: door dingen op te schrijven was het makkelijker te onthouden, te tellen, over afstand te praten, etc.
• De ambtenaren konden lezen en schrijven

Pottenbakkers

bierbrouwers

timmermannen en bootmakers

broodbakkers

ambtenaren

• Tellende ambtenaren (links)
• Boeren die graanzakken dragen (rechts)

Herhalen

Het bestuur van Egypte

• De Egyptische koningen en koninginnen waren farao's
• Hadden ambtenaren die hielpen met het bestuur

• De Farao's zouden familie zijn van de goden > farao's werden als goden aanbeden
  
• Zij waren de baas over: al het voedsel, de irrigatie, de handel, het leger, de rechters en de godsdienst

§1.4

Verschil in rijkdom en aanzien

Herhalen

Lesdoelen 1.5

Aan het eind van deze les:

1. Kun je uitleggen waarom de oude Egyptenaren piramides bouwden.
2. Kun je uitleggen waarom de oude Egyptenaren meerdere goden hadden.
3. Weet je hoe de Egyptenaren dachten over de dood en het hiernamaals.

Zelf doen:

Werkboek blz. 32

> Maken: opdr. 

1 

Lees: blz. 18+19 leerboek

§1.5

De Egyptische goden

Isis, godin van het huwelijk, vruchtbaarheid, moederschap, magie en geneeskunde. Vrouw van de god Osiris.

Sobek, god van het water en de Nijl. De rivier de Nijl is uit zijn traan ontstaan.

Horus, god van de lucht en de zon. Zijn linkeroog was de zon en zijn rechteroog was de maan. Het klappen van zijn vleugels maakte de lucht.

Seth werd gezien als de god van de woestijn, chaos, onvruchtbaarheid, van stof en kale grond en als een vijand van de mens. Niet alle goden waren goed of behulpzaam...

Osiris, de god van het dodenrijk (hiernamaals) en oppergod van de Egyptische goden. Hij hield toezicht op alle overleden zielen in het eeuwige leven.

• De Egyptenaren verklaren de wereld en natuur via goden (natuurgodsdienst)
• Er waren 42 verschillende goden, met elk hun eigen taken, verantwoordelijkheden en tempels om aanbeden te worden.
• Geloof speelde een grote rol bij de Egyptenaren, bijna elke dag was er wel een feestdag of speciaal ritueel voor een van de goden.

Anubis, de god met de jakhals kop. Hij was de god van mummificeren, begraafplaatsen en begeleide de overleden zielen naar het hiernamaals.

Zelf doen:

Een Egyptische god/godin

bewaar in je map

• Zoek een Egyptische god/godin op met je laptop
• Teken deze (zo goed als je kan) na
• Beantwoord de drie vragen over de god/godin

kijken vanaf 08:22

• De oude Egyptenaren geloofden in een leven na de dood (het hiernamaals)
• Je zou eeuwig verder leven in het 'paradijs' (als je een goed hart had) of eeuwig leven in de 'onderwereld' (als je een slecht hart had)
• Voor dat eeuwige leven had je je lichaam en spullen nodig (mummificeren)

§1.5

Het Hiernamaals

§1.5

Het Hiernamaals

Ammut, de 'verslinder van zielen'. Als een ziel naar de onderwereld moest, verslond Ammut het gewogen hart. De verdoemde ziel zou dan vastzitten in de onderwereld, waar je zonder hart doelloos zou rondzwerven voor eeuwig...

De 'veer der wijsheid en waarheid' van de godin Maät.

Potje met daarin het hart van de overleden persoon.

• Na iemands dood komt Anubis de ziel halen
• Anubis begeleidt de ziel tijdens de reis naar het hiernamaals
• Het hart van de persoon werd gewogen tegen de veer van Maät 
• Om in het hiernamaals verder te leven had je je (gemummificeerde) lichaam en andere spullen nodig

§1.5

De Piramides

• Een van de meest herkenbare bouwwerken ter wereld
• Ongeveer 130 grote piramides in Egypte (nog veel meer kleine)
• De meeste piramides staan in Gizeh (westelijke Nijloever)

• Allemaal verschillende vormen, hoogtes, maten, etc.
• Geen één piramide is hetzelfde
• Tunnels, gangen en kamers binnenin

§1.5

De Piramides

Elke piramide is een graftombe van een koning of koningin (Farao)

Zelf doen:

Leerboek blz.  18 + 19

'Veel goden, Een farao gaat dood, Piramides'

Werkboek blz. 33

> Maken: opdr. 

3 - 4 - 5 

Wie was Cleopatra?

Zelf doen:

Leerboek blz.  19

'het graf van Toetanchamon, De laatste farao'

Werkboek blz. 34

> Maken: opdr. 

7 - 9

Lesdoelen 1.5

Nu deze les (bijna) aan het einde is:

1. Kun je uitleggen waarom de oude Egyptenaren piramides bouwden.
2. Kun je uitleggen waarom de oude Egyptenaren meerdere goden hadden.
3. Weet je hoe de Egyptenaren dachten over de dood en het hiernamaals.

Opdrachten 

                 maak van 1.5 opdracht:

Als je nu lekker doorwerkt, heb je minder huiswerk!

Leerboek blz. 18 - 19

Werkboek blz. 32 - 36

Niet af = Huiswerk

1 - 3 - 4 - 5 - 7 - 9

1. Schrijf twee dingen op die je van 1.5 hebt geleerd

...............................................

...............................................

2. Schrijf minimaal één ding op wat je nog lastig vindt van 1.5

...............................................

Check out