Grammatica les 3: telwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Grammatica les 3

Telwoorden

Planning

• Huiswerk bespreken
• Startvraag
• Uitleg
• Aan de slag

Doel

Ik weet wat hoofd-en rangtelwoorden zijn

Ik ken het verschil tussen bepaalde en onbepaalde hoofdtelwoorden

Ik ken het verschil tussen bepaalde en onbepaalde rangtelwoorden

Welk telwoord in de volgende zin is een onbepaald rangtelwoord?
"Drie leerlingen waren als eerste klaar, maar meerdere moesten nog beginnen en de tweede had moeite met de opdracht."

1. Drie
2. Eerste
3. Meerdere
4. Tweede

C) Correct antwoord ("meerdere" is een onbepaald hoofdtelwoord): De leerling herkent telwoorden goed. → Zelfstandig aan de slag

A) Fout – "drie" is een bepaald hoofdtelwoord: De leerling verwart bepaalde en onbepaalde hoofdtelwoorden. → Extra oefening nodig

B of D) Fout – "eerste" en "tweede" zijn rangtelwoorden: De leerling verwart hoofdtelwoorden en rangtelwoorden. → Verlengde instructie nodig

Antwoord C: maak opdracht 4 op blz. 221

Antwoord A: maak opdracht 1 t/m 3 op blz. 221

Antwoord B of D: instructie

Had je antwoord B, maar heb je gegokt? Dan is het verstandig om mee te doen met de instructie.

Wanneer is de man met de pet aan de beurt?

1. eerste
2. tweede
3. derde
4. laatste

Wanneer is de man met het rode boek aan de beurt?

1. tweede
2. derde
3. vierde
4. vijfde

Hoofd- en rangtelwoorden

Hoofd-en rangtelwoorden

hoofdtelwoorden (htw):

geven een hoeveelheid aan

1, één, 8, acht, 35, vijfendertig, 1000, duizend

rangtelwoorden (rtw):

geven een volgorde aan

eerste, 1e, tweede, 2e, 120e, honderdtwintigste 

bepaald of onbepaald?

bepaald of onbepaald hoofdtelwoord

bepaald hoofdtelwoord (bhtw)

het aantal is bekend.

vijf, 5, vijftig, 50

onbepaald hoofdtelwoord (ohtw)

het aantal is niet bekend.

veel, weinig, enkele

Bepaald hoofdtelwoord

Noemt een bekend aantal of bekende hoeveelheid

Voorbeeld

Zeven boeken, zesendertig koeien, drie vijfde van de klas

Onbepaald hoofdtelwoord

Noemt een onbekend aantal of onbekende hoeveelheid

Voorbeeld

Veel boeken, weinig koeien, enkele leerlingen

Bepaald rangtelwoord

Geeft een bekende plaats in een rij aan

Voorbeeld

Zevende, zesendertigste

Onbepaald rangtelwoord

Geeft een onbekende plaats in een rij aan

Voorbeeld

Middelste, zoveelste, laatste, hoeveelste

Nog even op een rijtje

Even oefenen

4

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

veel

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

vijfde

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

zoveelste

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

sommige

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Veel leerlingen hebben voor die toets een voldoende gehaald.
Welk woord is 'veel'?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Alle leerlingen van de Dean Academy in Engeland kregen plotseling vrij.
Welk woord is "alle"

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Het 6e lesuur zijn wij vrij.

wat is 6e?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Hoe noem je
"tweede - tachtigste - honderdste"?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Twee derde van mijn klas haalde voor die toets een cijfer hoger dan een voldoende.

1. Twee derde = bepaald hoofdtelwoord
2. Twee derde = bepaald rangtelwoord

Aan de slag

Antwoord C: maak opdracht 4 op blz. 221

Antwoord A: maak opdracht 1 t/m 3 op blz. 221

Antwoord B of D: maak opdracht 1 en 3 op blz. 221