1H/V 2.3 en 2.4 vd Grieken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

§2.3 Religie, wetenschap en filosofie

Sleep de bestuursvormen naar de juiste omschrijvingen

Alle volwassen mannen met burgerrecht mogen meebeslissen

Een erfelijke koning heeft alle macht

Een kleine groep met voorrechten heeft de macht

Eén man heeft alle macht

Monarchie

Aristocratie

Tirannie

Democratie

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Griekse godenwereld in elkaar zit

- Wat een mythe is

- Wat het verschil is tussen een mythologische en wetenschappelijke verklaring van de wereld

- Wat het verschil is tussen religie en filosofie

Griekse godsdienst

• Polytheïstisch
• Goden zijn menselijk, maar onsterfelijk en ze hadden bepaalde krachten
• Aanbeden in tempels
• De Grieken leerden over hun goden door mythen; godenverhalen

De mythe van Tantalus 

De mythe van Tantalus 

Sleep de taken naar de juiste goden

Zeus

Poseidon

Hades

Athena

Apollo

God van de zee

Oppergod

God van de muziek

God van de onderwereld

God van oorlog en vrede

Leg uit waarom er aardbevingen zijn

Leg uit waarom mensen griep krijgen

Wetenschap

De Grieken verklaarden veel met mythen

Later gaan geleerden andere verklaringen zoeken

Zij verklaren de wereld door er goed naar te kijken

Dit noemen we wetenschap

Filmpje

Archimedes

Filosofie

• Sommige geleerden willen niet kijken, maar denken
• Grote, moeilijke vragen over belangrijke zaken
• Op die manier de waarheid willen vinden noemen we filosofie
• Griekse filosofen krijgen veel aanzien, maar ook vijanden

Opdracht 9

Er waren in de Griekse tijd drie manieren om de werkelijkheid te verklaren. De meeste mensen geloofden in de [..............1...............]   : zij dachten dat de goden grote invloed hadden op wat er gebeurde. Anderen probeerden de wereld te begrijpen door over belangrijke vragen logisch na te denken. Zij worden [..............2...............]   genoemd. Ten slotte zijn er de [..............3...............]   , die heel precies onderzoek deden. Politici in Athene vonden de [..............4...............]   soms gevaarlijk, omdat die vraagtekens plaatste bij de [..............5...............]   .

Maak de tekst kloppend (blz 75-76)

Woorden

[..............1...............]

[..............2...............]

[..............3...............]

[..............4...............]

[..............5...............]

Filosofie

Mythen

Wetenschap

Filosofen

Priesters

Wetenschappers

Filosofie

Religie

Wetenschap

Democratie

Godenwereld

Natuurkunde

Lees zelfstandig en in stilte de leertekst door.

Waarbij hoort de vraag:
Hoe hebben de goden de wereld gemaakt?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Is de aarde plat of bolvormig?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Kunnen wij de wereld wel echt begrijpen?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wat is beter: aristocratie of monarchie?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wat moet ik offeren als ik ben genezen?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wie begon de oorlog tussen Athene en Sparta?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Leerdoelen 

H2 De Griekse wereld 

2.4 Verspreiding van de Griekse Cultuur

Leerdoelen

• Je kunt met een voorbeeld uitleggen dat de Griekse cultuur voortbouwde op grote beschavingen in het Midden-Oosten
  
• Je kunt enkele kenmerken noemen van de Griekse cultuur (bouw- en beeldhouwkunst en literatuur).
• Je kent de 2 stappen waardoor de Griekse cultuur zich verspreidde.

Bouwkunst (kenmerken)

• Streven naar perfectie
  
  
• Wiskundige formules
  
  
• Perfecte verhoudingen.

Architectuur

Deze zuil heeft vaak een voetstuk. De zuil is slanker dan de Dorische zuil en heeft relief versiering met krullen.

Deze zuil is kaal en breed. De zuil staat niet op een voetstuk en is vaak redelijk saai.

Deze zuil is nog slanker dan de Ionische zuil. Daarnaast zijn er veel versieringen 

Zuilen

De Grieken ondersteunden de daken van tempels met zuilen

Er waren drie soorten (DIK):

Dorische zuilen

Eenvoudig met rechte lijnen

D

Ionische zuilen

Twee krullen bovenaan

I

Korintische zuilen

Versierd met gekrulde bladeren

K

D

I

K

Griekse beelden

Grieken namen hun beeldhouwkunst over van de Egyptenaren

Daarom leken de beelden erg stijf

Maar Grieken willen beelden "echt" laten lijken

Daarom krijgen de beelden meer "beweging"

Voorbeeld

Een Egyptisch beeld (links) en een Grieks beeld (rechts)

Voorbeeld

Een discuswerper. Je kan de beweging van de worp zien

Verspreiding van cultuur

De Griekse cultuur was eerst alleen in Griekenland

Maar later wordt deze verspreid in twee stappen:

Stap 1: door kolonisatie

Stap 2: door Alexander de Grote

Stap 1: Kolonisatie

In Griekenland kan te weinig voedsel verbouwd worden

Op andere plekken worden dus nieuwe poleis gesticht

Deze nieuwe nederzettingen noemen we koloniën

De Grieken nemen hun cultuur mee naar de koloniën

Stap 2: Alexander de Grote

Rond 330 v.C. verovert Macedonië Griekenland

Alexander de Grote verovert later nog veel meer gebied

Hier wil hij overal dezelfde cultuur

De Griekse cultuur maakt hij overal de standaard

Alexander de Grote

Alexander de Grote 

334 v Chr. 

• Alexander wordt koning Macedonië
  
• Griekse stadstaten waren verzwakt
  
• Alexander verovert stadstaten
  
• Alexander verovert Perzië
  

Alexander de Grote

Hellenisme 

Hellenisme: "verspreiding van (delen van)de Griekse cultuur door de veroveringen van Alexander de Grote."

• Bouwkunst
  
• Taal 
  
• Geloof 
  
• Nieuwe steden