gezonde voeding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Hier zie je een deel van een
verteringsstelsel.
Wat is 3? wat is de functie?

in deze les

• herhaling B 4
• uitleg B5

Waarom is het gebit belangrijk bij de vertering van je voedsel?

Hier zie je een deel van een
verteringsstelsel.
Wat is 1? wat is de functie?

In de afbeelding zie je een schematische tekening van het verteringsstelsel. De delen van het verteringsstelsel zijn aangeven met nummers. Hieronder zie je beschrijvingen van de delen van het verteringsstelsel. Sleep de nummers naar de juiste beschrijving. 

produceert gal
produceert speeksel
slaat gal tijdelijk op
sluit de maag af
vermengt gal en alvleessap met de voedselbrij
verplaatst voedsel van de keelholte naar de maag

1

2

3

4

5

6

Hier zie je een deel van een
verteringsstelsel.
Wat is 2? en wat is de functie?

Leerdoelen

Je kunt met de Schijf van Vijf adviezen voor een gezonde voeding geven.

Je weet wat een gezond gewicht is en welke keuzen daaraan kunnen bijdragen.

 Je kunt mogelijke oorzaken en gevolgen van eetstoornissen noemen en enkele voorbeelden geven.

2.5 Gezonde voeding

gezonde voeding

Goede voeding is nodig voor een goede gezondheid.

Je lichaam gebruikt je voeding als bouwstof, brandstof, reservestof en/of beschermende stof.

Al deze functies samen bepalen hoeveel en welke voeding je nodig hebt.

Je eet en drinkt gezond als je van alle voedingsstoffen voldoende binnenkrijgt.

De basis van gezonde voeding is gevarieerd eten (afwisseling).

Het Voedingscentrum geeft voorlichting over goed en gezond eten.
Een hulpmiddel is de Schijf van Vijf.

Schijf van Vijf

De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken met voedingsmiddelen die je dagelijks nodig hebt.

Als je elke dag uit elk vak iets eet, krijg je voldoende voedingsstoffen binnen.

Schijf van Vijf

Elke productgroep heeft voordelen voor je gezondheid en levert een belangrijke voedingsstof:

- groen: vooral vitaminen

- geel: vooral vetten

- roze: vooral eiwitten

- oranje: vooral koolhydraten

- blauw: vooral water

Een groot deel van je voedsel gebruik je als brandstof.

Brandstof geeft je lichaam energie.

De hoeveelheid energie in voedsel wordt aangegeven met kJ.

Een andere eenheid voor energie in voedsel is kilocalorie (kcal).

Je kunt de eenheden naar elkaar omrekenen.

Gezonde voeding

Hoeveel energie je nodig hebt, verschilt van persoon tot persoon. Het hangt onder andere af van je:

- geslacht (jongens hebben meer energie nodig dan meisjes)

- lichaamsgrootte

- lichamelijke inspanning

- leeftijd (jongeren hebben meer energie nodig dan ouderen)

2.5 Gezonde voeding

Wat je eet en hoeveel je eet, heeft invloed op je gewicht.

Meestal geldt: je gewicht blijft gelijk als je evenveel energie opneemt als je verbruikt.

Eet je meer dan je nodig hebt, dan wordt een deel van de voedingsstoffen opgeslagen als reservestof. Meestal is dat vet.

BMI: wat betekent het?

BMI berekenen

Afvallen en aankomen

Als je overgewicht of ondergewicht hebt, kun je proberen je gewicht naar een gezonde

waarde te brengen. Sommige mensen met overgewicht proberen af te vallen door minder

te eten dan de aanbevolen hoeveelheden of ze slaan een maaltijd over. Dat is niet zo’n

goede manier. Hierdoor kun je juist eetbuien krijgen. En als je wilt aankomen, kun je

beter niet veel te veel of ongezond voedsel gaan eten. In tabel 3 staan gezonde manieren

om aan je gewicht te werken.

2.5 Gezonde voeding

Eet je minder dan je nodig hebt, dan ga je reservestoffen gebruiken als brandstof voor energie. Dan val je af.

Maar je gewicht heeft ook te maken met erfelijke eigenschappen:

- de een heeft een zwaardere bouw dan een ander

- de stofwisseling kan verschillen

- de dikte van de onderhuidse vetlaag verschilt van persoon tot persoon

Wat is de functie van de dikke darm?

Wat is de functie van de dunne darm?

Wat betekent 'emulgeren van vet' ?

2.5 Gezonde voeding

Bij overgewicht of obesitas (ernstig overgewicht) is er teveel vet in het lichaam opgeslagen.

Mensen met overgewicht hebben meer kans op hart- en vaatziekten en diabetes (suikerziekte).

Overgewicht is ook slecht voor de gewrichten.

2.5 Gezonde voeding

Een te laag lichaamsgewicht noem je ondergewicht.

Hierbij kan er een tekort aan voedingsstoffen ontstaan.

Iemand met ondergewicht kan sneller ziek worden en is sneller moe en lusteloos.

Er is een grotere kans op botbreuken.

2.5 Gezonde voeding

Mensen met een eetstoornis zijn in hun hoofd de hele dag bezig met eten en drinken. Ze maken zich zorgen over de invloed van eten en drinken op hun lichaam.

Er zijn verschillende eetstoornissen, onder andere:

- anorexia nervosa

- boulimia nervosa

- eetbuistoornis

2.5 Gezonde voeding

Oorzaken van eetstoornissen kunnen zijn:

- beïnvloed worden door de media

- ontevreden zijn over jezelf of je uiterlijk (negatief zelfbeeld)

- nare gebeurtenissen in je leven

- angst om de controle te verliezen

- faalangst of perfectionisme

zelf aan de slag

Ga naar de ELO

Daar vind je een opdracht over ondervoeding

Lees de opdracht en maak de opdracht. Deze opdracht lever je in via de ELO.

Overleggen mag maar je levert zelf de opdracht in. 

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je met de Schijf van Vijf adviezen voor een gezonde voeding geven.

- weet je wat een gezond gewicht is en welke keuzen daaraan kunnen bijdragen.

- kan je mogelijke oorzaken en gevolgen van eetstoornissen noemen en enkele voorbeelden geven.