§5.4 De wereld na 1989

§5.4 De wereld na 1989

De wereld na 1945

Welkom!

2M

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de machtsverhoudingen in de wereld veranderden door het einde van de Koude Oorlog.

• Je kunt met een politiek, economisch en cultureel voorbeeld uitleggen wat globalisering is.

• Je kunt een oorzaak en een gevolg noemen van migratie en van de klimaatcrisis.

Planning:

• Leerdoelen
• Herhaling §5.3
• Video: herdenking val van de muur
• Huiswerk
• Afsluiting

De olie in het Midden-Oosten heeft een

Door het Suezkanaal in Egypte varen schepen van Europa naar Azië. Het kanaal

heeft een 

Kies het juiste woord: culturele of economische waarde?

waarde voor de Europese industrie.

waarde voor Europeanen

In Mekka woonde Mohammed. De stad heeft daarom een

waarde voor moslims.

economische

culturele

economische

economische

culturele

culturele

Wat was de grootste politiek-bestuurlijke verandering in het Midden-Oosten na de Eerste Wereldoorlog?

1. De Joden kregen toestemming om in Palestina een eigen land te stichten: Israël
2. Door de ontdekking van grote olievelden verdween de armoede uit het Midden-Oosten
3. Een groot deel van het Midden-Oosten werd voortaan bestuurd door Groot-Brittannië en Frankrijk
4. Na de val van het Ottomaanse Rijk bestuurden de Arabieren eindelijk hun eigen gebieden

Welke twee meningen passen bij de politieke islam?

Sleep de juiste twee naar het groene vlak

De samenleving moet gebaseerd zijn op de wetten van de Koran

Het Westen moet samen met het Oosten zorgen voor politieke oplossingen in het Midden-Oosten

Landen als Saudi-Arabië, Iran en Afghanistan moeten samenwerken met de VS

We wijzen elke vorm van terreur af en we zijn tegen het gebruik van geweld

Westerse waarden zijn slecht en we willen geen westerse invloed in ons land.

Juist of onjuist?

Sleep de zinnen naar het juiste vak

Juist

Onjuist

De terreurgroep Al Qaida vindt Amerikaanse waarden slecht. 

De politieke islam is tegen het gebruik van geweld en terreur. 

De Islamitische Staat bestaat niet meer, maar aanhangers van IS zijn nog actief. 

Bekijk de bron (klik voor een vergroting).

Welk begrip hoort hierbij?

1. Koude Oorlog
2. Onafhankelijkheid
3. Terrorisme
4. Zionisme

§5.4

De wereld na 1989

A

Nieuwe machtsverhoudingen

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de machtsverhoudingen in de wereld veranderden door het einde van de Koude Oorlog

In 1989 einde Koude Oorlog:

• In Oost-Europese landen wordt er gedemonstreerd voor meer vrijheden
• De Sovjet-Unie kan zijn bondgenoten niet meer helpen
• Communistische regimes moeten opstappen
• Oost-Europese landen werden democratieën 

§5.4

De wereld na 1989

A

Nieuwe machtsverhoudingen

1991:

• De Sovjet-Unie valt uit elkaar
• Diverse staten scheiden zich af: Oekraïne, Estland, Letland, Litouwen. Velen worden lid van de Navo.
• Rusland wordt een kapitalistisch land met een democratie
• Sinds 2000 (Poetin) veel minder vrijheden

§5.4

De wereld na 1989

A

Nieuwe machtsverhoudingen

Zo ook Duitsland:

• Protesten in Oost-Duitsland zorgen ervoor dat de grens tussen oost en west open ging
• De Berlijnse Muur werd afgebroken
• 1990: Duitsland was weer 1 land.

§5.4

De wereld na 1989

A

Nieuwe machtsverhoudingen

na de Koude Oorlog:

• Het idee dat democratie en kapitalisme had gewonnen
• VS was enige supermacht die over was gebleven.
• Zij zagen het als hun taak om de orde en democratie in de wereld te beschermen.

§5.4

De wereld na 1989

A

Nieuwe machtsverhoudingen

Al snel kwam dit idee onder druk te staan:

• China kwam snel op als nieuwe economische grootmacht
• Het lukte de VS niet om overal orde en democratie te brengen
  - de oorlogen in Afghanistan en Irak hebben juist voor meer onrust gezorgd. 

§5.4

De wereld na 1989

B

Wereldwijde verbinding

Leerdoel:

Je kan met een politiek, cultureel en economisch voorbeeld uitleggen wat globalisering is

Over de hele wereld hebben mensen steeds meer met elkaar te maken (globalisering)

• culturen en trends worden sinds 1960 door televisie en sinds 1990 door internet steeds sneller verspreid
• producten worden over de hele wereld gemaakt 
  - grondstoffen komen uit Afrikaanse landen
  - producten worden met de hand in lage-lonen-landen gemaakt (zoals Bangladesh)
  - producten worden met machines in westerse landen gemaakt
• op politiek gebied moet er veel samen worden gewerkt. Problemen zijn groter dan alleen 1 land (klimaatcrisis, vluchtelingen)

Begrippen:

globalisering

§5.4

De wereld na 1989

C

Migratie en klimaatcrisis

Leerdoel:

Je kan een oorzaak en gevolg noemen van migratie en van de klimaatcrisis

Sinds 1945 is migratie toegenomen: mensen verhuizen vaker van het ene naar het andere land.

• Mensen uit arme landen zoeken een beter bestaan
  - 1945: Nederlanders verhuizen naar Canada, VS, Australië
  - nu: mensen uit arm Afrika en Azië komen naar het rijke westen
• Miljoenen mensen zijn op de vlucht ivm oorlog of vervolging door afkomst of geloof.

Begrippen:

migratie

klimaatcrisis

§5.4

De wereld na 1989

C

Migratie en klimaatcrisis

De klimaatcrisis zorgt ervoor dat het aantal vluchtelingen toe gaat nemen: 

• de aarde warmt op, waardoor delen onbewoonbaar zullen worden
  - oogst mislukt door droogte
  - gebieden zullen permanent onder water komen te staan

Oorzaak van de klimaatcrisis

• De snelle economische groei sinds 1945
• Hierdoor worden steeds meer schadelijke broeikasgassen uitgestoten
• Regeringen proberen afspraken te maken om dit te beperken.