4.1 Een verdeeld Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

hoofdstuk 4

Koude Oorlog

Een verdeeld Europa

paragraaf 4.1

Na de Tweede Wereldoorlog

Nadat Duitsland zich had overgegeven moest er besloten worden wat er ging gebeuren in Europa, en dan vooral in Duitsland. 

--> Engeland, Sovjet-Unie en VS

IJzeren Gordijn

Verdeling Duitsland

Afspraken

• Duitsland werd opgedeeld in vier  bezettingszones. 
• In de andere landen zouden vrije verkiezingen   worden gehouden.
  
• De geallieerde landen zouden nauw met elkaar samenwerken.

--> niet gelukt

Nieuwe supermachten

Deze afspraken mislukten door de Sovjet-Unie en de VS. 

Beide landen wilden hun eigen ideologie verspreiden over de wereld en de invloed van de tegenstander te beperken. 

Ze stonden dus tegenover elkaar, maar vochten dit niet uit op elkaars grondgebied --> de oorlog is nooit 'heet' geworden. 

Kapitalisme	Communisme
Verenigde Staten	Sovjet-Unie
vrijheid	gelijkheid
vrije markt	planeconomie
verkiezingen	dictatuur
democratie	eenpartijstelsel
vrijheid van pers	censuur

Spotprent

1. Is de prent voor of tegen Marshallhulp?
   
2. Uit welk land zou de prent kunnen komen?
   
3. Welk punt wil de cartoonist maken?
   

Een verdeeld Europa

paragraaf 4.1

Duitsland na WO2

Atoomdreiging

Dit werd versterkt door atoomwapens. Om Japan tot overgave te dwingen, had de VS voor het eerst in de geschiedenis atoombommen gebruikt. 

Stalin wilde de VS wel kunnen bijhouden en begon daarom ook in te zetten op atoomwapens, waardoor er een wapenwedloop begon te ontstaan. 

Containment

Ondertussen wilden de supermachten elkaars invloed ook nog beperken. 

De VS deed dit door containmentpolitiek: het indammen van communisme. 

Een voorbeeld hiervan was Marshallhulp: economische hulp aan landen om communisme minder aantrekkelijk te maken.

Blokvorming

Doordat beiden grootmachten hun eigen invloedssfeer hadden, ontstond er blokvorming. 

- 1949: de NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie)

- 1955: het Warschaupact

Voorbeelden blokvorming

• Blokkade van Berlijn (1948)
   afsluiten van alle infrastructuur van en naar West-Berlijn 
• Oprichting DDR (=Oost-Duitsland) en  BDR (West- Duitsland) (1949)
• Praagse Lente (1956)
   Poging tot hervorming van het Sovjet-beleid van Tsjechië
• Berlijnse Muur (1961)

Vreedzame coëxistentie

Toen Stalin was overleden, besloot zijn opvolger Chroesjtsjov dat kapitalisme en communisme vreedzaam naast elkaar moesten leven.

--> niet echt gelukt:

1. Liet de Berlijnse Muur bouwen 
2. Cubacrisis

Cubacrisis: 1962

De plaatsing van kernraketten op
Cuba richting de VS.