Nieuws in makkelijke taal: Alinea's en kernzinnen

• NT2
• ISK

Welkom!

1. Kun jij hoofd- en bijzaken herkennen in het nieuws 
2. Kun jij de kernzinnen uit het nieuws halen
3. Kun jij een samenvatting maken van het nieuws in jouw eigen woorden.

     LESDOELEN

          Na de les, kan jij:

Nieuws in makkelijke taal

Je gaat weer kijken en luisteren naar een aflevering van NOS nieuws in makkelijke taal. De dag is: dinsdag en de datum is 3 maart 2025 (vul in).

Dit journaal bestaat uit 3 onderdelen:

1. Dieuwertje Blok overleden

2. Gesprekken over vrede in Oekraïne

3. Nederlandse film wint een Oscar

(Vul ze alvast in op je blaadje)

Journaal kijken met aantekeningen

Net als in een tekst heeft ieder nieuwsitem een hoofdzaak:

• Die kun je vinden door te vragen: 
• Wie of wat is in het nieuws en waarom?

Verder heeft ieder nieuwsitem een of meerdere bijzaken. 

In een tekst kun je dat zien door de indeling in alinea's. In het nieuws kun je dat horen en soms ook zien in de montage.

          Wat is een alinea?

• Waarom gebruikt een schrijver een alinea?

Alinea's

Een goede schrijver verdeelt zijn/haar tekst in kleine stukjes. DIt noem je een alinea.

Een schrijver kan op verschillende manieren laten zien dat iets een alinea is.

Hoe herken jij een alinea?

Alinea's herken je aan...

Een tekst is in stukjes verdeeld. Zo'n stukje is een alinea.

Alinea 

- begint op een nieuwe regel

- springt de eerste regel van de alinea in

- begint na een witregel

Tekst zonder alinea's

Huisdieren

De hond is een trouw huisdier. Je hebt verschillende soorten honden, zoals de herdershond, de teckel en nog meer. Een hond eet het liefst brokken.Ook de kat is een huisdier dat veel mensen hebben. Katten zijn eigenwijze dieren. Sommige katten leven op straat en sommige zijn het liefst binnen.Er zijn mensen die vissen hebben als huisdieren. Die leven in een groot aquarium. Je moet dan regelmatig het aquarium schoonmaken.

Tekst in alinea's

Huisdieren

De hond is een trouw huisdier. Je hebt verschillende soorten honden, zoals de herdershond, de teckel en nog meer. Een hond eet het liefst brokken.

Ook de kat is een huisdier dat veel mensen hebben. Katten zijn eigenwijze dieren. Sommige katten leven op straat en sommige zijn het liefst binnen.

Er zijn mensen die vissen hebben als huisdieren. Die leven in een groot aquarium. Je moet dan regelmatig het aquarium schoonmaken.

Geen alinea's

Wel alinea's

Alinea's bestaan uit...

• Zinnen die bij elkaar horen.
• Zinnen die over hetzelfde deelonderwerp gaan.
• De inleiding (begin van de tekst) is vaak 1 alinea.
• Het slot (eind van de tekst) is vaak 1 alinea.

Deelonderwerpen

• Elke alinea in een tekst gaat over een deelonderwerp.
• Samen maken alle alinea's met hun deelonderwerpen gezamenlijk één onderwerp.
• In het Nieuws in makkelijke taal heeft elk hoofdonderwerp  deelonderwerpen met daarin: uitleg, interviews en beeldmateriaal over het hoofdonderwerp.

Kernzinnen en kernwoorden

De belangrijkste zin van elke alinea is de kernzin met de kernwoorden.

• Vaak is het de eerste zin, na deze zin volgt dan een uitleg van de kernzin.
• Als het de laatste zin van de alinea is, dan is dit een conclusie of samenvatting van deze alinea.
• In de kernzin staan de hoofdzaken en de kernwoorden = belangrijkste dingen / informatie, in de rest van de alinea staan bijzaken(voorbeelden).

NOSJournaal in Makkelijke taal + opdracht

Maak aantekeningen tijdens het kijken

1. Welke onderwerpen worden besproken? Schrijf ze op.

2.Vul het schema in op je blaadje over onderwerp 1, 2 en 3.

3. Bekijk de PowerPoint over aantekeningen maken voor hulp.

4.Welke woorden zijn nieuw? Schrijf ze op en zoek de betekenis samen op.

Aan de slag!

 Wat?

 Hoe?

 Wie?

 Hulp?

 Tijd?

Klaar?

Vul het schema in met jouw kernwoorden 

In stilte en op jouw blaadje

Alleen

Eerste 5 min. geen hulp, daarna loop ik langs volgens een vaste route. 

 15 minuten

Ga je even lezen uit je leesboek. Heb je geen boek, pak je in stilte een leesboek bij mij voor op tafel.

Nieuws in makkelijke taal

Je gaat weer kijken en luisteren naar een aflevering van NOS nieuws in makkelijke taal. De dag is: dinsdag en de datum is 3 maart 2025 (vul in).

Dit journaal bestaat uit 3 onderdelen:

1. Dieuwertje Blok overleden

2. Gesprekken over vrede in Oekraïne

3. Nederlandse film wint een Oscar

(Vul ze alvast in op je blaadje)

NOSJournaal in Makkelijke taal + opdracht

Samenwerken: aantekeningen vergelijken

5. Vergelijk jullie aantekeningen en bespreek ze.

6. Kies dan samen 1 onderwerp en kies de 5 beste kernwoorden. 

7. Vertel het onderwerp in eigen woorden en schrijf onder de lijn de zinnen op.

Aan de slag!

 Wat?

 Hoe?

 Wie?

 Hulp?

 Tijd?

Klaar?

Vergelijk jullie woorden, kies een van de drie onderwerpen en kies uit jullie woorden de 5 beste kernwoorden. 

Bespreek met welke woorden je de kern van het onderwerp kunt vertellen.

Samen met je tafelgenoot.

Eerste 5 min. geen hulp, daarna loop ik langs volgens een vaste route. 

 15 minuten

Ga je even lezen uit je leesboek. Of je gaat werken in van A tot Zin.

Z: tekst schrijven in 4 alinea's

• Schrijf een tekstje voor de krant over een onderwerp uit het Journaal.
• Begin elke zin met een hoofdletter en eindig met een punt.
• Als je twijfelt over een komma: zet hem tussen twee werkwoorden, voor de voegwoorden: want, omdat, maar, dus.. Bij twijfel: kom het vragen.
• Sla een regel over tussen elke alinea.
• Elke alinea heeft minimaal twee zinnen. Probeer er meer te schrijven.
• Informatie kan je opzoeken, maar probeer zelf de zinnen te formuleren.
• Zet een titel boven je tekst.
• Schrijf leesbaar.

 

Z: Voorbeeld van een tekst schrijven in 4 alinea's

• Onderwerp = een gevaarlijk dier
• In alinea 1 schrijf je  over welk dier het gaat en waarom het gevaarlijk is.
• Alinea 2: Tussenkopje: Uiterlijk
• Je schrijft hoe het dier eruitziet: kleur, vacht, grootte, gewicht enz.
• Alinea 3: tussenkopje: Leefgebied
• Je schrijft waar het dier voorkomt en welke omgeving het nodig heeft.
• Alinea 4: Tussenkopje: Voeding
• Je schrijft wat het dier eet en drinkt.

 Z: woorden leren

• Nieuwe woorden uit het nieuws schrijf je op.
• Bedenk eerst zelf wat de betekenis is van het woord.
  
• Als je het niet weet: check het dan via translate en schrijf de betekenis achter het woord.
• Pak dan een nieuwe bladzijde in je schrift.
• Maak zinnen met de nieuwe woorden met 10 werkwoorden. Een zin per werkwoord.

Z: voorbeeldzinnen met werkwoorden

Een hond beet mij in mijn been.

Mijn moeder is geërgerd door mijn uitstelgedrag. 

Hij ziet er raar uit.

Samen met mijn vriend Nik fluisteren wij tijdens de les.

Mag ik klagen over deze winkel?

Het lijkt alsof zij knipoogt.

Vandaag ben ik heel blij, dus ik ga met mijn vrienden kletsen over gamen.

In Oekraïne spijbelde ik soms van school.

Jamal slooft zich uit met wiskunde.

Ik ben mijn rugzak vergeten.

Klaar? stillezen + woordenschat

Er gaat een blaadje de klas rond. Noteer hierop de woorden die je niet kent.