Les 8: nabespreking documentaire

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

Vandaag

Terugblik +/- 10 min.

Racisme in begrip +/- 20 min.

Nabespreking documentaire +/- 30 min.

Stellingen en vragen over vooroordelen +/- 50 min.

Terugblik

Vooroordelen - stereotypen - discriminatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen wat racisme betekend,

- kan je uitleggen in welke mate vooroordelen en racisme voorkomt in de Nederlandse maatschappij.

Racisme in begrip

Begrippen:

Ras

Racisme

Rassendiscriminatie 

Vormen van racisme: 

Antisemitisme, islamofobie, afrofobie, zigeunerhaat, asiafobie, xenofobie

In groepen van vier

1. Wat was het doel van het experiment?
   
2. Wat vind jij het succes van dit experiment?
   
3. Vind jij dat je snel bevooroordeeld bent? Waarom wel of waarom niet?
   
4. Wat heb je geleerd van dit experiment?
   

"Ik ben mij bewust van mijn vooroordelen"

npokennis.nl

Filmpje 2

In hoeverre taal onze vooroordelen beïnvloed

Waar komen onbewuste vooroordelen vandaan?

 'Racisme is aangeleerd'

Filmpje 3

Poppenexperiment

"In Nederland wordt iedereen gelijk behandeld"

Filmpje 4

Fietsendief

"Als deelnemers aan een experiment geconfronteerd worden met het bewijs van hun vooroordelen, reageren ze vaak geschokt. Een gebruikelijke reactie is “maar ik ben geen racist”. Het hebben van een onbewust vooroordeel maakt je geen racist, geen seksist of welke ‘ist’ dan ook. Maar het kan wel betekenen dat beslissingen die je maakt over mensen niet gebaseerd zijn op rationale feiten."

Wat kun je doen aan onbewuste vooroordelen?

In het kort

• Onbewuste vooroordelen zijn automatische gedachten die wij hebben over (groepen) mensen, die diep in ons verborgen zitten.
  
• Ons onderbewustzijn verandert als we herhaaldelijk worden blootgesteld aan bepaalde informatie over (groepen) mensen.
  
• Onbewuste vooroordelen leiden er soms toe dat we feiten en bewijs negeren. Daardoor maken we irrationele beslissingen en behandelen we mensen die anders zijn dan wij minder gunstig.
  
• Als we ons bewust zijn van onze persoonlijke vooroordelen, kunnen we hun invloed op ons gedrag en besluitvormingsproces beter controleren.

Witte onschuld

'(...) Zijn het de witte mensen die kunnen beoordelen of racisme zich wel of niet voordoet in de samenleving? Of weegt de stem van degenen die het ondergaan zwaarder? Vergelijk dat nou eens met seksisme, dan laat je mannen toch ook niet zeggen: ga weg, seksisme bestaat niet? Dat oordeel is toch aan ons, vrouwen? Maar in het geval van racisme mogen witten zonder enige kennis van zaken beweren: ík weet hoe het zit. Laatst op een bijeenkomst komt een jongen uit Volendam mij vertellen: “Ik heb nog nooit iets van racisme gemerkt.” Dat is ongehoord, vind ik. Ik heb hem tot de orde geroepen.’

Gloria Wekker

Emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie aan de Universiteit Utrecht

Als ik mensen voor het eerst tegenkom, vragen zij vaak 'waar ik vandaan kom'.

Anton de Kom

Typhoon 

Jerry Afriyie 

Gloria Wekker

Kerwin Duinmeijer

Witte onschuld

‘Wie ogen had om te zien, wist natuurlijk allang dat de gelijkheid waar witte Nederlanders het over hebben een fictie is.’

Wat heeft u gezegd?

‘Ik kende hem niet, dus ik zei: “Jongen, met dat gestreepte hemd, ik vind het tamelijk ongehoord dat jij mij zit te vertellen dat er geen racisme bestaat. Op welke gegevens baseer jij je oordeel?” Toen mompelde hij wat. Anderen vonden na afloop dat ik hem te hard had aangepakt, maar daar heb ik niet zo’n last van. Het is misschien de eerste keer in zijn leven dat hij op dit punt eens weerwoord krijgt.

Het is wat je voortdurend hoort: ik heb er recht op deze mening te ventileren, op wat voor flinterdun materiaal die dan ook is gebaseerd. Ik ben er zeer gevoelig voor. Ik wil het niet horen. Als je ergens de ballen verstand van hebt, hou dan je mond.’

Waarom denkt u dat mensen soms zó ontzettend boos worden als je het racisme in Nederland benoemt?

‘Ik denk dat ze diep in hun hart wel weten dat de witte onschuld niet bestaat. Wat op het spel staat, is dat gekoesterde, zelfflatterende beeld. Dát wordt bevraagd, in twijfel getrokken en dat roept woede op.’

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen wat racisme betekend,

- kan je uitleggen in welke mate vooroordelen en racisme voorkomt in de Nederlandse maatschappij.