Verwijswoorden: dat-wat, die-wie, die-dat zij-hun-hen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Verwijswoorden

de-woorden: verwijs met deze of die

het-woorden: verwijs met dit of dat

de-woorden en het-woorden

Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

(de deur)

Dat paard is wild, maar dit hier is rustig.

(het paard)

Heb jij ___ dat je moet maken al af?

1. de opdracht
2. het werkstuk

___, die volgend jaar vmbo-examen doet, wil laborante worden.

1. Zijn zus
2. Zijn zusje

Dat

Je gebruikt 'dat' als je verwijst naar een onzijdig zelfstandig naamwoord: een het-woord.

Op school zag ik een meisje dat  als twee druppels water op jou lijkt!

Verwijswoorden: WAT

overtreffende trap: lief - liever - liefst

onbepaald voornaamwoord: iets/niets/enige/iedereen/niemand

een hele zin:

het liefste wat ik wil is een voldoende voor mijn toets

alles wat ik wil is een lange vakantie

Op vakantie hebben we gekanood, wat heel leuk was

Ik zoek iets ... weinig ruimte inneemt.

1. dat
2. wat

Het allereerste ... ik doe als ik thuiskom, is de kat aaien.

1. dat
2. wat

Verwijswoorden

vrouwelijke woorden: verwijs met zij of haar

mannelijke woorden: verwijs met hij of zijn

onzijdige woorden: verwijs met het of zijn

vrouwelijk / mannelijk / onzijdig

Als mijn tante komt logeren, neemt zij haar hondjes mee.

Ben gaat zwemmen en hij neemt zijn duikbril mee.

Het rugbyteam behaalde zijn eerste beker.

Zij, hun, hen

Je gebruikt 'zij' als het om een onderwerp gaat.

• Zij zijn de hele nacht opgebleven om de bokswedstrijd te bekijken.

• Ik weet het niet zeker, maar zij zijn volgens mij niet uitgenodigd.

hen-> lijdend voorwerp

Wie of wat + gezegde + onderwerp

Ik heb hen niet gezien!

hun-> meewerkend voorwerp

• Hoe vind je het meewerkend vw?
• Zet Aan wie of Voor wie voor het onderwerp, het gezegde en het eventuele lijdend voorwerp.
• Staat het woord 'aan' of het woord 'voor' letterlijk in de zin, dan weet je al dat er een meewerkend voorwerp in die zin zit:

De docent geeft hun de toetsen terug (dus: aan hen)

Hen

Je gebruikt 'hen' na een voorzetsel of als het om een lijdend voorwerp gaat.

• Wij staan achter hen in de rij (na een voorzetsel).
• Jullie gaan met hen mee. 

Bezittelijk vnw -> hun

Anja noteert hen op de lijst -> lijdend voorwerp

 

Anja noteert hun gegevens op de lijst.

Verwijswoorden

hun:

hen:

hun of hen

hun iPad (bezittelijk voornaamwoord)

Ik geef hun een iPad (meewerkend voorwerp zonder voorzetsel)

die jongen heeft hen voorgelogen (lijdend voorwerp)

Ik geef een iPad aan hen (na een voorzetsel)

TIP

•  Als je het niet zeker weet, gebruik dan 'ze'. Dat gaat meestal goed.
• En niet voor alles hun gebruiken a.u.b., dus géén:                          Hun hebben het gedaan!

De trainer zei: '... moeten niet zeuren!"

1. zij
2. hun
3. hen

Je kunt aan ... ook vragen of ze op het feestje komen.

1. hun
2. hen

Ik heb ... dat boek gegeven.

1. zij
2. hun
3. hen

De stank maakt ... misselijk.

1. hun
2. hen

Ezelsbruggetje

Hen: met voorzetsel

Hun: 'zunder' voorzetsel

De gastvrouw geeft hun iets te drinken. (hun = aan hen)

De gastvrouw geeft aan hen iets te drinken.

De gastvrouw geeft ze iets te drinken.

Verwijswoorden

met wie:

waarmee (waarvoor, waartegen, ...):

met wie / waarmee

verwijzen naar personen

de klasgenoot met wie ik afgesproken had, is helaas ziek

verwijzen naar dieren of dingen

dat is het paard  waarvoor ik bang ben

de bus waarmee we naar Berlijn reisden, was comfortabel

dat is de deur waartegen ik gebotst ben

Ken jij de popgroep Queen,
____ het nummer 'Bohemian Rhapsody' al jaren één staat in de Top 2000?

1. van wie
2. waarvan

Daar is ___ met wie opa altijd wandelt.

1. de hond
2. de mevrouw