FIG Jaar 2 - Les 4.1 Metacinema

METACINEMA
Metacinema is cinema over cinema, film die commentaar geeft op films en het maken en bekijken ervan. Deze zelfreflecterende films kunnen gaan over filmmakers die een film maken of bevat een personage dat erkent dat ze een personage in een film is, bv. door de vierde wand te doorbreken. De films doen precies het tegenovergestelde van wat de meeste films doen. In plaats van dat het maakproces zo onzichtbaar mogelijk is en de kijker helemaal wordt meegezogen in het verhaal, confronteren ze het publiek met de kunstmatigheid van film. Metacinema stelt vragen over filmmaken, film kijken en films in het algemeen.
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
FilmMBOStudiejaar 2

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 8 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

METACINEMA
Metacinema is cinema over cinema, film die commentaar geeft op films en het maken en bekijken ervan. Deze zelfreflecterende films kunnen gaan over filmmakers die een film maken of bevat een personage dat erkent dat ze een personage in een film is, bv. door de vierde wand te doorbreken. De films doen precies het tegenovergestelde van wat de meeste films doen. In plaats van dat het maakproces zo onzichtbaar mogelijk is en de kijker helemaal wordt meegezogen in het verhaal, confronteren ze het publiek met de kunstmatigheid van film. Metacinema stelt vragen over filmmaken, film kijken en films in het algemeen.

Slide 1 - Tekstslide

Films over de filmwereld
De filmindustrie en vooral Hollywood kijkt graag naar zichzelf en is dus enthousiast over films die over henzelf - de filmindustrie/Hollywood - gaan. Deze films kunnen gaan over bijvoorbeeld een schrijver die een scenario probeert te schrijven of een filmmaker die een film maakt. Films die gaan over het maken van films bestaan al sinds het begin van film. Het eerste voorbeeld komt al uit 1914. In de film A Film Johnnie verstoort Charlie Chaplin de opnames op een filmset. In de jaren 30 en 40 toonden backstage-musicals en -komedies zoals Hellzapoppin' (1941) het medium film. 



Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

Hellzapoppin' gaat niet alleen over de filmindustrie maar confronteert de kijker op nog andere manieren met de kunstmatigheid van film.
Welke andere manieren gebruikt de film?

Slide 4 - Open vraag

Singin' in the Rain
Hollywood staat vooral bekend om de grote filmsterren, al sinds begin vorige eeuw worden acteurs en actrices gekoesterd door de industrie en het publiek. Maar in sommige films worden de sterren juist ook onder de loep genomen en bekritiseerd. De film Singin' in the Rain (1952) bijvoorbeeld toont hoe de industrie en sommige sterren moeite hadden met de overgang van stille film naar de geluidsfilm (de 'talkies'). Daarnaast zien we ook het divagedrag van sommige sterren. 

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Welke problemen die industrie en acteurs/actrices hadden met de overgang van stille film naar de talkies worden in dit fragment getoond?

Slide 7 - Open vraag

The Player
The Player (1992) is een film van Robert Altman waarin de filmwereld neergezet wordt als een wereld waarin het verdienen van geld belangrijker is dan kwaliteit. Tientallen regisseurs en acteurs uit Hollywood komen erin voor met kleine rolletjes als zichzelf (cameo's). Daarnaast bevat The Player  verwijzingen naar andere films en inside jokes. De openingsscene is legendarisch: een long take van bijna 8 minuten op de parkeerplaats bij de filmindustrie en heen en weer gaat tussen gesprekken  over film. 

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Video

Noem (minimaal) één onderwerp uit de filmindustrie of uit films waar de personages in dit fragment commentaar op leveren.

Slide 10 - Open vraag

Parodieën
Inmiddels zijn er veel films gemaakt over Hollywood waardoor het steeds moeilijker wordt om echt origineel te zijn. Een genre dat het juist moet hebben van het verwijzen naar de filmindustrie en andere films, zijn pardodiefilms. Voorbeelden zijn (waarvan sommige al eerder in lessen gezien of besproken) Blazin Saddles (parodie op Westerns), Scary Movie (parodie op horrorfilms), Shaun of the Dead  (parodie op zombiefilms). 

Slide 11 - Tekstslide

Scream
Scream is een serie parodie slasher films van Wes Craven. De film volgt Sidney Prescott, een middelbare scholier in Woodsboro, die het doelwit wordt van een mysterieuze moordenaar met een Ghostfacemasker. De film combineert komedie en 'whodunit' met het geweld van het slasher-genre om de clichés van horrorfilms als Halloween (1978), Friday the 13th (1980) en Craven's eigen A Nightmare on Elm Street (1984) te parodieren. Scream was de eerste film die personages bevatte die op de hoogte waren van echte horrorfilms en openlijk de clichés bespraken waar de film(gebeurtenissen) vervolgens mee speelde.

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video

Welke clichés in horrorfilms vertelt Randy als 3 regels om te overleven?

Slide 14 - Open vraag

Spaceballs
Spaceballs is een komische film uit 1987. De film is een persiflage op populaire sciencefiction-series en -films zoals Star Trek, Planet of the Apes en Alien, maar parodieert vooral Star Wars. De humor van deze film zit ook in het doorbreken van de vierde muur. 

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Video

Be Kind Rewind
Be Kind Rewind laat zien dat het mogelijk is om andere films na te maken, zonder per se een parodiefilm te zijn en daarbij ook nog verrassend origineel te zijn. In de film gaan videotheekeigenaren bekende Hollywoodfilms namaken omdat de originelen gewist zijn. 

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Als jij een bekende film zou mogen namaken met een of meer van je klasgenoten, welke film zou dat dan zijn? En waarom deze film?

Slide 19 - Open vraag

Kunstmatigheid film
Metacinema laat de kijker de kunstmatigheid van film te laten zien. Dit kan door een personage dat zich bewust laat zien als zijnde acteur, bijvoorbeeld door tegen de camera te spreken en/of commentaar te leveren op het maakproces van de film. Dit zagen we al in Hellzapoppin' , maar er zijn in de filmgeschiedenis vele films die dit toepassen. Erg bekend is de tienerkomedie Ferris Buellers Day Off (1986) waarin Ferris telkens tegen de kijker praat. Andere bekende voorbeelden zijn Annie Hall  (1977), Kiss Kiss Bang Bang (2005) en Deadpool (2016).

Slide 20 - Tekstslide

Weet je nog wat ook alweer de eerste fictiefilm was die de vierde wand doorbrak?
A
A Trip to the Moon
B
The Jazz Singer
C
The Great Train Robbery
D
The Wizard of Oz

Slide 21 - Quizvraag

Stranger than Fiction
In de film Stranger than Fiction (2006) hoort Harold Crick een stem die zijn leven als een voice-over vertelt terwijl het gebeurt. De stem vertelt dat Harold binnenkort zal sterven en hij probeert dat einde op de een of andere manier te voorkomen.

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

Op welke manier reflecteert deze film op cinema?

Slide 24 - Open vraag

Funny Games
Funny Games (1997) is een psychologische thriller van Michael Haneke waarin twee jongens een gezin gijzelen en martelen met sadistische spelletjes in hun vakantiehuis. De film speelt met de grens tussen fictie en realiteit. Paul doorbreekt de vierde muur regelmatig als hij tegen het publiek spreekt over hun verwachtingen, terwijl Peter opmerkingen maakt over suspense in traditionele cinema. 

WAARSCHUWING: Fragment begint met best een heftig shot waarin iemand neergeschoten wordt. 

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

Regisseur Haneke wilde met Funny Games kritiek leveren op geweld in films en het kijkgedrag van het publiek.
Wat vind je daarvan? En wat bereikt of bedoelt hij volgens jou met dit fragment?

Slide 27 - Open vraag

We zijn bijna bij het einde...
Nog één vraag!

Slide 28 - Tekstslide

Wat willen makers door het maken van metacinema/metafilms?

Slide 29 - Open vraag

Meld je je nog even bij mij af...?
Meld je je nog even bij mij af...?

Slide 30 - Tekstslide