4. Nederland in de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5. De Koude Oorlog

4. Nederland in de wereld

Huiswerk voor de volgende les

H5 paragraaf 4 compleet af.

H5 paragraaf 5 + 6 af.

Welke leiders waren aan de macht ten tijde van de val van de Berlijnse Muur?

1. Chroetsjov en Kennedy
2. Stalin en Roosevelt
3. Reagan en Chroetsjov
4. Bush en Gorbatsjov

Welke bewering over de politiek van Gorbatsjov is juist? Gorbatsjov wilde:

1. afschaffing van het communisme.
2. hervorming van het communisme.
3. uitbreiding van de macht van de Sovjet-Unie.
4. versterking van de staatsbedrijven.

Hoe werden de ECONOMISCHE HERVORMINGEN in de SU in de tweede helft van de jaren '80 genoemd?

1. Glasnost
2. Nieuwe Economische Politiek
3. Perestrojka
4. Collectivisatie

GLASNOST was openheid over het bestuur van het land. Mensen kregen ook meer vrijheid om hun mening te uiten.
Welke politicus voerde deze hervormingen in?

1. Chroesjtsjov
2. Gorbatsjov
3. Brezjnev
4. Stalin

Welke gebeurtenis wordt meestal gezien als het einde van de Koude Oorlog?

1. De val van de Berlijnse Muur (november 1989)
2. De eenwording van Duitsland (oktober 1990)
3. Het einde van de Sovjet-Unie (december 1991)
4. De aanval op de Verenigde Staten (september 2001)

Welke staten zijn na het einde van de Koude Oorlog uiteengevallen?

1. de Sovjet-Unie en Duitsland
2. Joegoslavië en de Sovjet-Unie
3. Frankrijk en Hongarije
4. Hongarije en Italië

In 1991 viel de Sovjet-Unie uit elkaar. Dit had grote gevolgen voor veel landen in Oost-Europa.
Welk gevolg geldt voor veel landen van Oost-Europa?

1. de invoering van de euro
2. de invoering van het kapitalisme
3. de toetreding tot de EU
4. Het nationalisme kwam in veel landen opzetten.

Leerdoelen

Je kunt de volgende vragen beantwoorden aan het einde van de les:

4A: Je kunt uitleggen welke positie Nederland innam in de strijd tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten.

4B: Je kunt met behulp van twee voorbeelden uitleggen waarom er vanaf de jaren 1960 kritiek ontstond op het optreden van de VS.

4C: Je kunt met twee voorbeelden uitelggen dat ook na 1989 grote conflicten bleven ontstaan en beschrijven welke rol Nederland daarin speelde. 

4A Amerikaanse dollars

Je kunt uitleggen welke positie Nederland innam in de strijd tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten.

VS als bondgenoot

• De schade in Nederland was groot: er was veel kapot (steden, wegen, bruggen, woningen) en geplunderd (fabrieken) in WOII.
  
  
• Vanaf 1948: Marshallhulp. 
  Miljoenen dollars en hulpgoederen vanuit de VS. Nederlanders gebruiken het geld onder andere om weer grondstoffen te kopen in de VS.

Niet alleen steun van de VS voor de Marshallhulp, maar Nederland zocht veiligheid. 

Veel Nederlanders waren bang voor de Sovjet-Unie en wilden bescherming van de VS, wat zij waren sterk genoeg. 

1949: Nederland werd lid van de NAVO.

Jaren 1950: Nederlanders zien de VS als een voorbeeldland.

Bezit van goederen (én Amerikaanse producten) wordt belangrijker en meer populair. 

Amerikanisering

4A Amerikaanse dollars

Maken opdrachten bladzijde 72 + 73

4B Een kritische bondgenoot

Je kunt met behulp van twee voorbeelden uitleggen waarom er vanaf de jaren 1960 kritiek ontstond op het optreden van de VS.

Na 1965 meer twijfel aan de buitenlandse politiek van de VS.

Vooral door de Vietnamoorlog.

Door de opkomst van de televisie konden mensen in West-Europa en de VS de oorlogsbeelden op tv zien. 

Hoe verliep de oorlog?

Vietnam is een jungle

• De Amerikanen vochten in een volstrekt onbekend gebied, terwijl de Vietnamezen dit gebied goed kenden
  

• Guerilla-oorlogsvoering: geen massale aanvallen, maar kleine, onverwachte aanvallen van de Vietcong
  

Van kwaad tot erger: 

napalm en Agent Orange

De Verenigde Staten zetten 

alles in om de oorlog te winnen

Steeds meer protesten tegen de oorlog

• Er reizen veel journalisten mee met de soldaten
  

• De oorlog is vanuit de huiskamer te volgen op televisie en in de kranten
  

• Niet alleen de Vietnamezen, maar ook de eigen soldaten began vreselijke oorlogsmisdaden
  

• De frustraties van de soldaten zijn duidelijk te zien: "Wat doen we daar?!"

Vergeet dit ook niet: de meeste protesten zijn in Amerika zelf, maar ook in Nederland wordt tegen de oorlog geprotesteerd.

Gevolgen van de Vietnamoorlog voor VS + Nederland

• Aan het einde van de jaren 60 kwam er steeds meer kritiek: sommige politieke partijen protesteerden tegen de Vietnamoorlog + VS.
  
  
• Eind jaren 60 Nederland officieel een kritische bondgenoot van de VS. 

De raketten van de Sovjet-Unie

• Eind jaren 70 werden er raketten op West-Europa gericht. 
• De VS wil als antwoord kernraketten in Europese NAVO-landen, waaronder 48 in Nederland.
• Honderdduizenden Nederlanders gingen de straat op om te protesteren.

Om welke reden was Nederland na de oorlog (WOII) een trouwe bondgenoot van de Verenigde Staten?

Waardoor werd Nederland een kritische bondgenoot van de Verenigde Staten?

4C samen lezen

Bladzijde 76

Huiswerk voor de volgende les

H5 paragraaf 4 compleet af.

H5 paragraaf 5 + 6 af.

Eind van de les af

4A, paragraaf 5 of paragraaf 6