democratie

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

democratie

Wat is een rechtsstaat? 

Een rechtsstaat is een land waar de rechten en plichten van de burgers en van de overheid zijn vastgelegd.

In een rechtsstaat heeft een burger rechten en plichten. 

Rechten > wat je mag doen of waar je recht op hebt

Plichten > wat je moet doen (bijvoorbeeld naar school, belasting betalen) 

1. Nederland is een rechtsstaat. Waaruit blijkt dit? 

Kenmerken van een rechtsstaat

1. Er is een grondwet.

2. De burger heeft grondrechten die zijn opgenomen in onze grondwet.

3. De overheid moet zich houden aan de wet (rechtszekerheid + rechtsgelijkheid)

4. De politieke macht is in drieën verdeeld 

5. Een rechtsstaat is een democratie.

• De overheid heeft in een rechtsstaat de taak heeft om
  

de orde te handhaven (rechtshandhaving),

•  maar ook om onze rechten te beschermen (rechtsbescherming). Soms botsen deze taken met elkaar

De Rechterlijke Macht

Rechterlijke macht

De rechterlijke macht spreekt recht bij conflicten. De rechterlijke macht oordeelt op grond van wetten. De rechterlijke macht is onafhankelijk.

Parlementaire democratie 

2.1 Tweede Kamerverkiezingen in 1848

• Vanaf 1848 was Nederland een parlementaire democratie:
• burgers kozen het parlement.
• het parlement nam de belangrijkste besluiten.​ 

Parlementaire democratie

• Nederland is een parlementaire democratie.
• De volksvertegenwoordigers die door de burgers zijn gekozen, zitten in het parlement.
• Het parlement heeft de meeste politieke macht.  

Vandaag:

Welke taken heeft het parlement?

• Wie zitten in het parlement.
• Wat doet het parlement.

Stemmen

Waar stem ik?

Wat heb ik nodig?

Wanneer mag ik stemmen?

Tweede Kamer verkiezingen.

Provinciale staten verkiezingen.

Gemeenteraad verkiezingen.

Vanaf je 18e verjaardag mag je stemmen. Je krijgt dan tijdens de verkiezingen een stembiljet thuis gestuurd. Deze neem je mee naar een stembureau en daar kruis je met een rood potlood aan waar je op stemt. Deze stembureaus staan in iedere gemeente, je stemt bij de gemeente waar jij woont. 

Om de 4 jaar vinden normaal gesproken Tweede kamer verkiezingen plaats. Mocht het kabinet nou eerder vallen, dus als er geen vertrouwen meer is in het kabinet vanuit de Tweede Kamer, kan het zijn dat deze verkiezingen al eerder zijn.

Naast de Tweede Kamer verkiezingen zijn er ook nog Provinciale staten verkiezingen, dit gaat over het provinciebestuur. Ook zijn er nog de Gemeenteraad verkiezingen, dit gaat over de gemeente waarin jij woont. 

Belangrijk begrip:

Stemmen

Verkiezingen

Vrije verkiezingen:

Je mag stemmen op wie je wilt

Geheime verkiezingen:

Niemand weet op wie jij gestemd hebt; je hoeft dit niemand te vertellen( het mag wel)

1.3 Het parlement wordt echt de baas in Nederland​

• Door de grondwet van 1848 werd Nederland een parlementaire democratie: burgers kiezen het parlement.
• De regering wordt gecontroleerd door het parlement.​
• De regering bestaat uit de koning en de ministers.

Trias Politica

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Onafhankelijk

Vertrouwen

Er zijn geen rechten zonder plichten!

Dictatuur

Een dictatuur is het tegenovergestelde van een democratie.

Het volk in een dictatuur heeft GEEN invloed op de besluiten in het land.

Vrijheden, huhhhh?!?!

Kenmerken dictatuur

2. Staatsgreep

Wat is er anders aan de persvrijheid in een dictatuur?

In een dictatuur kan je niet zelf bepalen wat je leest en wat je schrijft

Er wordt voortdurend een bepaalde mening opgedrongen (indoctrinatie)

Dit komt veel voor in dictaturen.

mensen krijgen nieuws te horen wat helemaal niet waar is.

verschillende soorten dictaturen

• van vader op zoon 
• na vrijheidsoorlogen 
• communistische dictaturen
• islamitische dictaturen 

uitleg

uitleg