EC3_ De welvaart van Nederland in de oorlog

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

EC 3_De welvaart van Nederland in de oorlog

Leerdoelen

• Je weet wat het verschil is tussen welvaart in Enge zin en in Ruime zin.
•  Je weet hoe welvaart wordt gemeten en hoe je zelf welvarender kan worden. 
• Je weet wat schaarste is en hoe het verschil tussen arm en rijk kleiner wordt gemaakt
• Je weet hoe het komt dat de Nederlandse welvaart in de Tweede Wereld Oorlog kleiner werd

Welvaart:

• De welvaart in een land geeft aan hoeveel mensen de spullen kunnen kopen die ze willen hebben. 
• Hoe welvarender een land is hoe meer mensen de dingen kunnen kopen en gebruiken die ze willen kopen en gebruiken.  

Welvaart in enge zin en ruime zin

• In enge zin:
• Welvaart uitgedrukt in geld.
• In ruime zin :
• Welvaart, wat niet kan worden uitgedrukt in geld, zoals gezondheid en de omgeving.

Welvaart meten in een land:

• Welvaart in enge zin kunnen we alleen maar meten.
• Dit doen we door naar het bruto binnenlands product (BBP) te kijken. 
• Dit getal geeft aan hoeveel bedrijven in een jaar hebben geproduceerd. 
• Als het BBP in groeit noemen we dit economische groei en wordt een land welvarende genoemd. 

Welvaart in ruime zin

Welvaart in enge zin

Koopkracht

BBP

Gezondheid

Milieuvervuiling

Vrije tijd

Prijs van producten

Hoe zou jij welvarender kunnen worden?

• Je kunt meer gaan werken en daardoor extra geld verdienen.
• Je kunt zelf dingen leren maken.
• Je kunt welvarender worden door meer middelen te krijgen. Middelen zijn manieren waarmee jij spullen kunt krijgen.
• Voorbeelden van middelen zijn:
• Geld
• Bezittingen, waar je geld mee kunt verdienen (tweede huis of een stuk grond)
• Tijd

We kunnen niet alles krijgen wat we willen hebben. Dit komt doordat:

• Er simpelweg niet genoeg spullen zijn om iedereen te geven wat ze willen hebben.
• Dit noemen we Schaarste.  
• Alle spullen waar je geld voor betaalt zijn schaars.  

Niet iedereen is even rijk en welvarend: 

• Hoe komt dit?
• Sommige mensen hebben een betere baan, dan andere mensen en verdienen simpel weg meer.
• Sommige mensen hebben veel geld van ouders of andere connecties gekregen en hebben dit goed geïnvesteerd.
• Sommige mensen zijn handiger en kunnen meer dingen zelf maken dan andere mensen.  
• Wanneer iemand zelf producten maakt die hij/zij wil hebben noemen we dit zelfvoorziening 

Wat is een voorbeeld van zelfvoorziening?

1. Hout kloven voor de houtkachel
2. Werken voor salaris
3. Werken voor overnachting in het buitenland

Doordat niet iedereen even veel kan, slim is of veel heeft geërfd is het verschil tussen arm en rijk  groot

• Als de overheid niks doet wordt het verschil tussen rijke en arme mensen alleen maar groter.
• Slimmere, brutale en handige mensen zullen namelijk veel meer geld weten te krijgen dan de domme, verlegen en onhandige mensen. 
• Om het verschil tussen arm en rijk klein te houden doet de overheid aan Nivellering.
• De overheid maakt het verschil tussen arm en rijk kleiner door de rijke mensen in procenten meer belasting te laten betalen dan de armere mensen. Dit noemen we een progressief belastingtarief 

Wat is nivellering?

1. Verschillen tussen inkomen worden groter gemaakt.
2. Verschillen tussen inkomen worden kleiner gemaakt.
3. Verschillen tussen inkomen worden gelijk gemaakt.

Welk belastingtarief wordt gebruikt om het verschil tussen arm en rijk kleiner te maken?

1. Proportioneel belastingtarief
2. Progressief belastingtarief
3. Degressief belastingtarief

De Nederlandse welvaart tijdens de Tweede Wereld Oorlog 

• In de oorlog gaan net zoals in de eerste wereldoorlog spullen op de bon.
• Voor de oorlog was er al een tekort aan suiker, naarmate de bezetting langer duurt komen er steeds meer tekorten en worden we dus minder welvarend. 
• In de winter van 1944-1945 ' de bekende hongerwinter' zijn de tekorten zo groot dat je in de steden alleen nog via de zwarte handel aan genoeg eten kan kopen. Tussen de 15.000 en 25.000 verhongeren. 
• Op het platteland heeft men nog wel genoeg eten. 

De hongerwinter en de grote tekorten ontstonden doordat: 

• Werkende mensen moesten vechten of werken in Duitsland
• Machines naar Duitsland gingen
• Grondstoffen naar Duitsland gingen
• Gemaakte producten naar Duitsland gingen (eten naar het leger bijvoorbeeld) 

Blooket 

Ga naar blooket om de lesstof voor de toets te herhalen