6.1 Economische verandering en verzorgingsstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H6 Nederland na 1945

6.1 Indië verloren, geen rampspoed geboren

wederopbouw, economische groei en verzorgingsstaat

4 mavo

Leervragen

1. Hoe verliep de dekolonisatie van indonesië?

2. Hoe verliep de wederopbouw van Nederland?

3. Hoe kwam de verzorgingsstaat tot stand?

waar waren we ook al weer?

• Nederland was bezet door Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog en wordt in mei 1945 bevrijd. 
• Nederlands-Indië was bezet door Japan en wordt in augustus 1945 bevrijd. 

Nederland was verwoest

Van Nederland was na de Tweede wereldoorlog weinig over. Infrastructuur was verwoest; Veel wegen en bruggen waren stuk; Steden waren gebombardeerd; Auto's, bussen en fietsen waren massaal naar Duitsland gebracht.Nederland moest weer opnieuw opgebouwd worden. Dit staat bekend als de wederopbouw. 

Nederland ontving hiervoor geld van de VS; het Marshallplan.

Marshallhulp

• Amerikaanse economische hulp voor Europa (vanaf 1947). -> hielp West-Europa welvarend te maken. 

• Onderdeel van de containmentpolitiek (voorkomen van verspreiding van het communisme)

• Nederland kreeg geld en goederen, zoals kunstmest, kolen, tractoren, vrachtwagens en machines. 
  

eerder ...

Rond 1900, industrialisatie, was Nederland groot geworden d.m.v. de grondstoffen uit Nederland- Indië (en andere kolonies).

Nederland ging ervan uit dat Nederlands-Indië net als voor de oorlog Nederlands grondgebied was. En dat ze de grondstoffen konden gebruiken voor het opbouwen van de welvaart.

Leg uit, wat heb je vorige les geleerd over Nederlands-Indië in de periode 1942-1949? 

Gebruik in je uitleg de volgende begrippen personen en jaartallen. 

Kom je er niet uit? Gebruik blz 142-143 van je boek. 

• Jappenkampen, 
• Indonesisch Nationalisme
• De VS en de VN
• Marshallhulp
• Indie verloren, rampspoed geboren
• Politionele acties

• Soekarno
• Koningin Juliana
• De VS en de VN
• Marshallhulp
• soevereiniteitsoverdracht
• dekolonisatie
• 1942-1945-1947-1948-1949

Emigratie

• Na de oorlog was er schaarste en woningnood. 

• Een half miljoen Nederlands vertrok naar naar het buitenland om daar opnieuw te beginnen. (VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland)

Emigratie

• Mensen zagen het als een nieuw begin en een kans op een beter leven. 
• Emigratie: verhuizen uit het geboorteland naar een ander land. 
• Rond 1960 kwam er een einde aan de massale emigratie. 

De Wederopbouw lukt!

(ondanks het verlies van Nederlands-Indië!)

Start bij de industrie

Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek. De lonen blijven een paar jaar laag. Zo kan Nederland goedkoop produceren en concurreren met het buitenland. 

En natuurlijk dus de hulp vanuit VS: Marshallplan 

Willem Drees

• Wederopbouw - verzorgingsstaat
• Willem Drees (1886-1988) was leider van de PvdA en premier tijdens de Wederopbouw. 
• Onder zijn leiding begon Nederland aan de bouw van de verzorgingsstaat.
  
• Drees wilde een eind maken aan de armoede in Nederland. 

Verzorgingsstaat

• Staat waarin de overheid zorgt voor de sociaal zwakkeren in de samenleving. 
• Sociale wetten: bijv. WW - AOW - Bijstand of WAO

Consumptiemaatschappij

• Welvaartsstijging: groei van de mogelijkheden om voedsel, kleding en andere goederen te kopen

• Consumptiemaatschappij: samenleving waarin consumeren belangrijk is