Jodendom Tenach

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Belangrijke joodse geschriften

Belangrijke geschriften

De grote levensbeschouwingen hebben allemaal belangrijke geschriften. 

• De leden hebben allemaal gemakkelijk toegang tot  deze geschriften en daardoor zijn er gemeenschappelijke ideeën over de inhoud van hun levensbeschouwing
• Buitenstaanders krijgen zo een idee waar het in een bepaalde levensbeschouwing over gaat

Bij de volgende dia sleep je het juiste geschrift bij de juiste levensbeschouwing

Boeddhisme

Islam

Christendom

Hindoeïsme

Jodendom

Bijbel

Koran

Tenach

Veda's

Pali Canon

Belangrijke joodse geschriften

Het belangrijkste boek voor Joden is TeNaCH. Dit boek bestaat uit drie hoofddelen

T    Thora

e

N   Nebiim

a

CH Chetubim

Hier zie je een afbeelding van het eerste stuk van de Thora. De thora wordt met de hand op een rol geschreven, de Thorarol. Deze rol is kostbaar en wiordt daarom heel nauwkeurig opgeborgen in een mantel en daarna in een kast in de synagoge, de Ark.  Bekijk het volgende filmpje.

Tenach, de joodse bijbel is een boek dat bestaat uit 39 boeken

Thora              bestaat uit 5 boeken

 Nebiim          bestaat uit 21 boeken

Chetubim     bestaat uit 13 boeken

De meeste boeken zijn geschreven in het Hebreeuws, sommige boeken in het Aramees 

Thora                   is het hart van Tenach

De eerste vijf boeken 

De wet en onderwijzing

Nebiim                           zijn een reflectie

op de Thora

Het zijn de profeten

Chetubim zijn illustraties in woorden

verhalen, gedichten, 

liederen

Joodse kenners van Tenach zijn steeds bezig met het begrijpen van de tekst. Hieronder zie je een afbeelding. In het midden staat de oorspronkelijke tekst. Daaromheen komen dan stukken 

van anderen te staan. 

Zo kan iedereen zijn visie 

op de tekst geven, 

want dat is heel belangrijkl

De Thorarol is kostbaar. Als je leest, dan raak je de rol niet met je handen aan, dat zou de rol te snel aantasten en oud maken. Je leest met een jad (hebreeuws voor hand. Denk aan onzs woord jatten)

Bekijk op de volgende dia het artikel

'Joodse gemeenschap verwelkomt nieuwe Thora-rol'

Beantwoord daarna de vragen .

https:

Hoelang is er aan de rol gewerkt, waar is de rol op geschreven en hoelang is deze rol?

Wat mag er beslist niet in staan en hoe controleert men dat?

De Thora

Bestaat uit 5 boeken

     Genesis

     Exodus

     Leviticus

     Numeri

     Deuteronomium

Belangrijke joodse geschriften

In deze boeken vind je verhalen, zoals in Genesis 

over het begin, Adam en Eva, een oerverhaal over wie de mens is en wat zijn en haar verantwoordelijkheid is. Kunnen ze leven met hun beperktheid? Durven ze hun eigen falen onder ogen te zien? Op die manier kun je naar dit verhaal luisteren. Het is geen wetenschappelijke verklaring over het ontstaan van de mens.  

Wat kun je leren uit het verhaal van Adam en Eva?

over Noach en de ark.

Ken je dat oude oerverhaal?

Ook toen werd er gezegd dat het niet goed ging en dat de mensen het anders moesten doen in het leven, maar niemand deed het. En dan gaat het regenen...

Lees het verhaal in de volgende dia in de originele tekst uit Genesis 6

begin bij Noach en klik op Verder lezen.

Bekijk daarna het filmpje over de replica van de Ark van Noach

https:

over Abraham, 

over Jozef (waar de film, die je hebt gezien op gebaseerd is)

In Exodus, het tweede boek uit de Thora, vind je de verhalen over de uittocht (exodus betekent uittocht) van de joden uit Egypte onder leiding van Mozes.

Je vindt er ook de Tien Woorden, richtlijnen voor het leven en nog heel veel andere richtlijnen

Leviticus, het derde boek uit de Thora heeft heel veel wetten, richtlijnen om goed et elkaar te kunnen leven. Iedereen moet vrij kunnen zijn, daar moet je samen voor zorgen.

Bekijk een originele tekst uit Leviticus in de volgende dia en beantwoord dan de vraag 

https:

Hoe moet je volgens deze tekst vreemdelingen behandelen? Noem 3 dingen

Waarom is het zo belangrijk dat je met een eerlijke maat weegt?

Geef een voorbeeld in deze tijd van het meten met een eerlijke maat.

Joodse jongens en meisjes moeten Hebreeuws leren om de Thora te kunnen lezen. Als een jongen 13 jaar wordt, is hij voor de joodse wet volwassen. Hij wordt dan Bar Mitswa, zoon van de wet. Hij leest in de synagoge voor uit de Thora.

Bekijk het volgende filmpje over twee vrienden Aron en Avi, die Bar Mitswa worden 

Aron bindt de gebedsriemen, de tefilim om zijn arm. Deze bevat twee dozen. Wat zit er in deze dozen?

Op welke bijzondere plaats doet Avi zijn Bar Mitswa?

Waar verwijst het doosje op de arm naar en waar het doosje op het hoofd?

De tweede groep boeken uit Tenach zijn de Nebiim. Letterlijk betekent dat profeten. Het zijn 21 boeken. Een paar namen van deze boeken zijn

Jesaja

Amos

Jona

genoemd naar de profeet, die in dit boek zijn verhaal vertelt

Wat is een profeet in TeNaCH?

1. Iemand die de toekomst voorspelt
2. iemand die het joodse volk oproept om volgens de Thora te leven
3. Iemand die donderpreken houdt
4. Iemand die de geschiedenis uitlegt

Het joodse volk was vrij van de slavernij en mocht vrij leven in het beloofde land. Vaak ging dat niet goed. Ze gingen elkaar  onderdrukken, koningen gebruikten hun onderdanen, ze wilden de baas zijn over elkaar, de groten pikten het land af van de kleine boeren. Dan was er een profeet, bijvoorbeeld Amos, die de mensen opriep om niet te vergeten dat iedereen vrij moest zijn. Je mag je medemens niet onderdrukken.

Lees in de volgende dia Amos 4:1, 2 en 3

https:

Waarom was Amos zo boos op deze vrouwen? Ze behoorden tot de elite.

De derde groep boeken in tTeNaCH zijn de Chetubim, de geschriften. Het zijn allerlei verhalen, spreuken, liederen, klaagzangen, verhalen over feesten, liefdesliedjes. Ze laten zien hoe goed het leven kan zijn als je luistert naar de Thora. Maar ook hoe verdrietig het leven soms is en het allemaal niet lukt.

Ester is het boekje dat hoort bij het Poeriemfeest

Hooglied is een boekje over de liefde, met mooie liefdesgedichten

Spreuken heeft heel veel wijze uitspraken

Job is een boekje over een man, die heel erg veel verschrikkelijke dingen meemaakt in zijn leven en niet kan geloven dat God hem dit aandoet

Bekijk in de volgende dia 

Een paar uitspraken uit het boek Spreuken. Beantwoord daarna de vragen.

Tot slot bekijk je het verhaal van Ester

Spreuken 11:17

Spreuken 11:17 Hoofdstuk 11 vers 17

     Wie liefdevol is

     bewijst zichzelf een weldaad

     Wie wreed is 

     schaadt zichzelf

Leg deze tekst uit in de volgende dia

Mijn uitleg van Spreuken hoofdstuk 11 het 17e vers

Spreuken 11:22

Spreuken 11:22  hoofdstuk 11 vers 22

     Schoonheid bij een vrouw zonder verstand

     is een gouden ring in de snuit van een varken.

Leg deze tekst uit in de volgende dia. Vergeet daarbij niet hoe Joden naar varkens kijken

Mijn uitleg van Spreuken hoofdstuk 11 vers 22

Ik hoop dat je op deze manier een beetje beter begrijpt wat de belangrijke geschriften betekenen.

De Christenen hebben TeNaCH van de joden overgenomen. Jezus was een Jood en Hij leefde naar de richtlijnen in TeNaCH.

Bij de Christenen heet TeNaCH het OUDE TESTAMENT