H 2.1 De Griekse democratie; Denken over politiek en wetenschap

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.1 Griekse democratie 

Lesdoel

Aan het einde van de les kun je:

• De ontwikkeling van de democratie beschrijven

Kenmerkend aspect:

• De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

Poleis

• Griekenland bestaat uit verschillende stadstaten: de poleis
• Poleis hadden eigen bestuursvorm
• Monarchie
• Aristocratie
• Oligarchie
• Tirannie
• Timocratie
• Democratie

Vroege bestuur van Athene

• 7de eeuw v. Chr: 9 archonten (adel) besturen de polis
• Archonten worden gekozen door de Areopagus
• In 622 v. Chr. laat Drako het gewoonte recht opschrijven
  --> codificatie
• 'Draconisch'
• Ekklesia: volksvertegenwoording --> weinig invloed

Hervormingen van Solon

• Solon (590 v. Chr): tiran die problemen in Athene wilt oplossen: 
• 1. Schaft schuldslavernij af
• 2. Verbied handel met buitenland
• 3. Inkomsten bepalen of je in bestuur mag komen, niet afkomst

Hervormingen Peisistratos

• Peisistratos (546 v. Chr.):
• 1. Geeft land van de adel aan de arme boeren
• 2. Leent boeren geld om handelsgewassen te planten
• Gevolg: hogere inkomsten dus mogelijkheid om in bestuur te komen

Democratie

• Cleisthenes (508):
• Verdeelt Athene in tien regio's (deme)
• Iedere deme stuurt vijftig vertegenwoordigers naar de boule
• Alle mannen van 18 of ouder worden lid van deme 
• Gevolg: Athene wordt een directe democratie
• Ostracisme: schervengericht --> bescherming van de democratie

Natuurfilosofen

• Eigenlijk de voorlopers van moderne wetenschappers.
• Hebben belangrijke ontdekkingen gedaan, die (soms) vandaag de dag nog steeds kloppen.

Wetenschap

• Filosofen proberen de wereld, natuur en de mens te verklaren
• Observatie, onderzoek en logica vormen basis van kennis (wetenschap)
• Socrates: kritisch nadenken, doorvragen om tot de waarheid te komen
• Plato: politiek filosoof: wat is het beste bestuur?
• Aristoteles:"brede" filosoof/wetenschapper
• Herodotus: historicus: bronnenonderzoek
• Hippocrates: geneeskunde

Archimedes

• Natuurkunde
• Wet van Archimedes
• Deze wet ontdekte hij in bad, sprong eruit, en liep naakt over straat te roepen: "Eureka!"

Herodotus

• Geschiedenis
• Belangrijkste werk: Historiën
• Dit werk bestaat uit 9 delen, vernoemd naar de 9 muzen uit de mythologie
• Hij schreef over Egypte als 'het geschenk van de Nijl'

Pythagoras

• Wiskunde
• Bekend van de stelling van Pythagoras
• Deze leer je nog steeds bij Wiskunde...

Hippocrates

• Geneeskunde
• Eed van Hippocrates
• Zou een afstammeling van de halfgod Asclepius (Esculaap)

Waar waren deze filosofen en wetenschappers goed in? Sleep de onderdelen naar de juiste persoon.

Plato

Hippocrates

Aristoteles

Pythagoras

Eratosthenes

politiek

geneeskunde

natuurkunde

wiskunde

aardrijkskunde