Tl-3 - 2.1 Het skelet

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2 Bewegen

Planning

Voorstellen

2.1: Het skelet

Quiz

Toon ter Horst

27 jaar oud

Woon in Utrecht

Leerdoelen 2.1 Het skelet

• Je kunt de functies van het menselijk skelet noemen
  
• Je kunt de botten van het menselijk skelet benoemen
• Je kunt beschrijven hoe botten gebouwd zijn en uit welke stoffen botten bestaan
• Je kunt uitleggen hoe de samenstelling van je botten tijdens je leven verandert.

Het Skelet

• Je hebt 206 botten / beenderen
• De botten in je hoofd vormen je schedel
• Je schedel staat op je wervelkolom (dubbele s vorm)

Het Skelet

• Je borstkas bestaat uit je ribben, een deel van de wervelkolom en je borstbeen.
  
• De wervelkolom zit aan je heupbeenderen vast. Die horen bij je heupen of bekken.
• Je armen en benen noem je ledematen

Waarvoor dient je skelet?

1. Stevigheid 

2. Vorm 

3. Bescherming 

4. Beweging mogelijk maken

Functie 1: Stevigheid

Het skelet geeft stevigheid

Je zakt niet in elkaar

Functie 2: Vorm

Vorm aan het lichaam

Bijvoorbeeld: rond hoofd voor hersenen

Uiterlijk

Functie 3: Bescherming

Belangrijke organen

Wat beschermt je borstkas?

Functie 4: Beweging

Dankzij botten met spieren kan je bewegen

Met gym gooit iemand hard een bal tegen je borst. Je longen beschadigen niet. Dat komt door de functie van het skelet:

A: Beweging

B: Bescherming

C: Vorm

D: Stevigheid

Met gym gooit iemand hard een bal tegen je borst. Je longen beschadigen niet. Dat komt door de functie van het skelet:

A: Beweging

B: Bescherming

C: Vorm

D: Stevigheid

Maken 2.1 (vanaf p. 68) 

Opdracht 1 t/m 10

2 soorten beenderen/ botten:

• Pijpbeenderen: zijn rond Pijpbeenderen zorgen voor stevigheid en houden je lichaam rechtop. 

• Platte beenderen: zijn plat.  Platte beenderen beschermen kwetsbare organen. 

Opbouw bot

Vul zelf aan, wat zou logisch zijn dat het doet? 

• Kraakbeen: .................................
  
  
• Beenvlies: .......................................
  
  
• Beenweefsel:.......................................
  
  
• Geelbeenmerg: ..................................

Opbouw bot

• Kraakbeenweefsel = kraakbeen: zorgen dat botten soepel langs elkaar kunnen bewegen
  
  
• Beenvlies: vlies rondom bot. Hierin zitten bloedvaten (voedingsstoffen) en zenuwen (pijn)
  
  
• Beenweefsel: harde laag = bot

Opbouw bot

Geel beenmerg: hierin zit vet opgeslagen, vandaar de kleur geel. Dit zit alleen in pijpbeenderen.

Aanmaak bloed

2 soorten cellen in bot:

Beencellen 

Kraakbeencellen

0

Beencellen:

• Beencellen: (botcellen) groeien in ringen. Het midden van de ringen is hol, daarin lopen bloedvaten.
  
  
• Beencellen maken:
  - Tussencelstof; veel kalk en weinig lijmstof

• Kalk; maakt de botten hard 
• Lijmstof; maakt botten buigzaam zijn

Kraakbeencellen

• Kraakbeenweefsel is een groepje kraakbeencellen met daar tussengelei-achtige tussencelstof.
  
  
• Tussencelstof; veel lijmstof en weinig kalk 
  
  
• Wat betekent veel lijmstof?

Maken 2.1 (vanaf p. 68) 

Opdracht 12 t/m 15

Waarom breekt een opa eerder een bot dan een peuter?

A: Oude mensen hebben weinig lijmstof en veel kalk in hun botten

B: Oude mensen hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten

C: Jonge kinderen hebben heel weinig kraakbeen en breken daardoor minder snel
D: Er is evenveel kans dat ze hun botten breken

Waarom breekt een opa eerder een bot dan een peuter?

A: Oude mensen hebben weinig lijmstof en veel kalk in hun botten

B: Oude mensen hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten

C: Jonge kinderen hebben heel weinig kraakbeen en breken daardoor minder snel
D: Er is evenveel kans dat ze hun botten breken

 Groeischijven

• Aan het einde van pijpbeenderen zitten groeischijven. Dit zijn kraakbeencellen die snel verdubbelen. 
  
  
• Het gevormde kraakbeen wordt dan langzaam verbeend tot been. 

Maken

Opdracht 17 t/m 20

Huiswerk 1 t/m 20

opperarmbeen

teenkootje

dijbeen

sleutelbeen

schedel

heupbeen

kuitbeen

Hierin zit vet opgeslagen, vandaar de kleur geel. Dit zit alleen in pijpbeenderen.

1. Kraakbeen
2. Beenvlies
3. Beenmerg
4. Zenuwweefsel

Uit welke delen bestaat het skelet?

1. Schedel en ledematen en armen
2. Romp, ledematen en armen en benen
3. Schedel, romp, ledematen
4. Schedel, romp, ledematen en armen en benen

Hoe noemen we nummers 1 en 2?

1

2

1. 1 = schouderblad 2 = ribben
2. 1 = sleutelbeen 2 = schouderblad
3. 1 = schouderblad 2 = sleutelbeen
4. 1 = ribben 2 = sleutelbeen

Hoe heten de groen gekleurde botten?

1. Halswervels
2. Borstwervels
3. Lendewervels
4. Heiligbeen

De tussencelstof van ... cellen hebben weinig kalk en veel lijmstof

1. Beencellen
2. Kraakbeencellen
3. Rode bloedcellen

Zet in de goede volgorgde, van boven naar beneden (1 is boven)

1

2

3

4

borstwervel

heiligbeen

halswervel

lendenwervel