Geld telt

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan ik:

• in eigen woorden het verschil uitleggen tussen chartaal en giraal geld
• de 3 functies van geld benoemen

Chartaal geld

Chartaal geld is het geld zoals we dat allemaal kennen, namelijk de munten en briefjes geld die je in handen hebt en in je portemonnee kan stoppen.

Chartaal geld

Contant geld: munten en bankbiljetten.

Welke munten en bankbiljetten zijn er?

Giraal geld

Giraal geld is het geld wat op je bankrekening staat. Dit is dus geen geld wat je letterlijk in handen kan hebben maar toch nog wel van jou is, puur omdat er getalletje op je bankrekening staat.

Giraal geld

Geld op de bank waar je via je pinpas mee kunt betalen. Dus niet je geld op een spaarrekening.

Wat gebeurt er als je geld opneemt?

1. de hoeveelheid giraal geld daalt en de hoeveelheid chartaal geld stijgt
2. de hoeveelheid giraal geld stijgt en de hoeveelheid chartaal geld daalt
3. zowel de hoeveelheid giraal en chartaal geld dalen
4. zowel de hoeveelheid giraal als chartaal geld dalen

Wat gebeurt er als je geld opneemt?

Als je geld opneemt bij een geldautomaat dan daalt de hoeveelheid giraal geld en stijgt de hoeveelheid chartaal geld.

Functies van geld

Geld kan drie functies hebben, namelijk:

1. Ruilmiddel (betaalmiddel)
   
2. Rekenmiddel
   
3. Spaarmiddel
   

Geld als ruilmiddel

Als eerste is geld een ruilmiddel, of betaalmiddel. We gebruiken geld om producten of diensten te kopen. Als je een broodje koopt in de pauze dan ruil je dit als het ware voor geld. Wanneer je gaat werken dan krijg je hiervoor geld, je ruilt dus arbeid voor geld.

Geld als rekenmiddel

Daarnaast is geld een rekenmiddel. Omdat alle prijzen worden uitgedrukt in geld kunnen we deze met elkaar vergelijken. Een jas kost in de ene winkel bijvoorbeeld €45 en in een andere winkel kost dezelfde jas €50.

Geld als spaarmiddel

Als laatste kunnen we geld ook gebruiken als spaarmiddel. In plaats van dat we geld uitgeven kunnen we het ook bewaren voor een later moment door het bijvoorbeeld op een spaarrekening te zetten. Dit kun je doen om verschillende redenen. Zo kun je rente krijgen over het geld op je spaarrekening, maar je kunt het ook bewaren als een reserve voor later.

Waarde van geld

Waarde van geld

In Nederland is de euro het wettig betaalmiddel, dat betekent dat je er in principe overal in Nederland mee kunt betalen. Het is algemeen aanvaard dat een briefje van 10 euro ook daadwerkelijk 10 euro waard is. Dit noemen we de extrinsieke waarde: de waarde die op het geld staat gedrukt.

Opdrachten

En nu eens kijken of jullie het hebben gesnapt.

Sofian rekent bij de kassa af met zijn mobiel. Hier is sprake van...

1. Chartaal geld
2. Giraal geld

Op mijn spaarrekening staat € 100.
Is dit chartaal geld of giraal geld?

1. chartaal
2. giraal
3. geen van beide
4. beide

De ruilfunctie

De rekenfunctie

De oppotfunctie

Je koopt een auto

Je rekent hoeveel appels één banaan waard is

Je legt een pot met geld onder je bed voor later

Yara pint €25 bij de geldautomaat.
Hiermee betaalt zij de boodschappen.
Welke bewering is juist?

1. De hoeveelheid chartaal geld daalt en giraal geld stijgt.
2. De hoeveelheid chartaal geld blijft en giraal geld stijgt.
3. De hoeveelheid chartaal geld stijgt en giraal geld daalt.
4. De hoeveelheid chartaal geld daalt en giraal geld blijft gelijk.

Als je contactloos betaalt, wat gebeurt er dan met jouw chartale en girale geld?

1. chartaal: blijft gelijk giraal: neemt toe
2. chartaal: neemt toe giraal: neemt toe
3. chartaal: neemt af giraal: neemt toe
4. chartaal: blijft gelijk giraal: neemt af

Huiswerk

Opdrachten 2.1.