10.5 Pluriforme en multiculturele samenlevingen en 10.6 Naar de wereld van nu

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H10 De tijd van tv en computer

10.5 Pluriforme en multiculturele samenlevingen

Migratiestromen

Veel Europeanen trokken na 1945:

• van platteland naar de steden
  
• naar rijkere regio’s in eigen land
  
• naar Amerika, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland
  

Vanaf 1960 had Europa een migratieoverschot:

• immigranten uit koloniën en voormalige koloniën
  
• asielzoekers, vaak op de vlucht voor oorlog in eigen land en illegalen uit Afrika ten zuiden van de Sahara
  
• gastarbeiders uit landen rond de Middellandse Zee en na 2004 uit Oost-Europa. 

Pluriform en multicultureel 1/2

Grote invloed van immigratie op pluriforme en multiculturele samenlevingen in West-Europa:

• bevolking grote steden veeltalig en –kleurig
  
• Frankrijk verlangde dat migranten assimileerden: zich aanpasten aan de dominante cultuur
  
• nieuwkomers moeten integreren: opgaan in een geheel
  

Assimilatie en integratie lukte migranten niet:

• woonden apart in goedkope wijken
  
• veel werkloosheid
  
• ontstaan van nieuwe onderklasse van mensen met migratieachtergrond
  

Pluriform en multicultureel 2/2

Multicultureel drama?

• volgens sommigen was integratie mislukt
  
• volgens anderen hoorden problemen bij overgangssituatie
  

Beperking van de immigratie 1/2

West-Europese landen lieten tot 1960 immigranten uit voormalige koloniën onbeperkt toe.
Later beperkingen o.a. in Groot-Brittannië na rassenrellen.

In jaren 1990 strenge immigratiewetten voor vluchtelingen en asielzoekers. In Duitsland leidde grote komst asielzoekers in 1992 tot spanningen. Aanvallen op migranten door rechts-extremisten: mensen die tot het uiterste gaan.

Het Amsterdam in de jaren 1970 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen door het ministerie, maakte krakers boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook de snel stijgende (jeugd)werkloosheid speelde mee.

Toen Beatrix in 1980 werd gekroond als koningin gebruikte deze groep de kroning om aandacht te vragen voor hun problemen. Dit liep als snel uit in grote rellen.

Beperking van de immigratie 2/2

Asielrecht werd beperkt in Duitsland > meer asielzoekers in andere EU-landen > verscherping regels:

• alleen asiel voor vluchtelingen in eerste land waar ze arriveerden
  
• aan kunnen tonen van echt gevaar in herkomstland
  

EU probeerde illegale immigranten tegen te houden uit vrees dat nieuwkomers veiligheid en welvaart bedreigen:

• verscherping grenscontroles in Zuid- en Oost-Europa
  
• illegalen opsporen en uitzetten
  
• hek om Spaanse enclave Ceuta in Marokko
  

Het Amsterdam in de jaren 1970 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen door het ministerie, maakte krakers boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook de snel stijgende (jeugd)werkloosheid speelde mee.

Toen Beatrix in 1980 werd gekroond als koningin gebruikte deze groep de kroning om aandacht te vragen voor hun problemen. Dit liep als snel uit in grote rellen.

integratie mislukt?

Of juist geslaagd?

Machtsverhoudingen na de Koude Oorlog

Opkomst China

Vijandige rol Rusland

2013: Xi jinping

Communistische leider van China krijgt alleenheerschappij

China ontwikkelt zich naar een markteconomie zonder democratie

Pandadiplomatie

De pandadiplomatie nam vooral een hoge vlucht in de jaren 1950 en de decennia daarna, toen China actiever panda’s ging sturen naar landen waarmee het een goede politieke of economische relatie wilde.

Rusland

2000: Putin President

Autocratisch heerser

agressief nationalisme

Georgie (2008), Oekraïne (2014 en 2022)

0

Invloed Midden-Oosten

9/11 (2001) aanslag op World Trade Centre New York 

Al-Qaida o.l.v. Osama Bin Laden

Discussie over de islam

Deel van immigranten was aanhanger islam. Na 11-9-2001 sterke toename spanningen na aanslag en moslim-extremisten pleegden aanslagen in Europa. De meeste moslims willen niets te maken hebben met terrorisme: gewelddaden plegen om politieke doelen te bereiken.

Gemiddeld dachten jonge moslims omstreeks 2015 positiever over bijvoorbeeld vrouwenemancipatie en homorechten dan hun ouders.

2001 - Afghanistan

Luchtaanvallen tegen de Taliban

2003 - Irak

Irak zou massavernietigingswapens hebben.

Dat bleek niet waar te zijn.

VS en GB verslaan Saddam Huissein

Gevolg: burgeroorlog tussen sjiieten en soennieten

Winnaars?

2017: IS verslagen?

Populisme

In de jaren '90 verliezen mensen het vertrouwen in de politieke partij op wie zij altijd hadden gestemd. 

• Deze grote groep gaat stemmen op de nieuwe, populistische politieke partijen die worden opgericht. 
• Populistische leiders zeggen te doen wat het volk wil, want ‘het volk heeft altijd gelijk’. Lastig is dat wat het volk wil, niet altijd kán. En wie is het volk?

Populistische politici worden soms in korte tijd heel populair. Maar als later blijkt dat ze hun beloftes niet kunnen waarmaken, raken zij die populariteit snel weer kwijt. Enkele jaren later komt er dan weer een andere populistische partij die opnieuw de mooiste beloftes doet.

Pim Fortuyn

• In 2001 wordt Pim Fortuin leider van de nieuwe partij Leefbaar Nederland. 
• Vooral over de islam is hij erg negatief. Hij zei dat hij het opneemt voor de ‘gewone’ mensen die door de politiek in de steek zijn gelaten.
• Fortuyn wordt snel erg populair, maar in 2002, vlak voor de verkiezingen, wordt hij vermoord.

H10 De tijd van tv en computer

10.6 Naar de wereld van nu

Planning

Introductie

Leerdoelen

Decreten Trump

Verwerkingsvorm

Leerdoelen controleren

Huiswerk

Bespreken 

Wat probeerde Arjen Lubach te doen?

Hoe kunnen we dit filmpje in de huidige tijd waarderen?

Hoe is dit te koppelen aan de bron hiernaast?

Leerdoel

In deze les leer je:

• de kansen en valkuilen van populisme voor een democratie
• Historische begrippen verbinden aan het heden
• Voorbeelden van hedendaags populisme noemen

kenmerken populistische politici:

- afkeer van het partijestablishment (de elite);

- het volk staat centraal en aan zijn wil wordt constant gerefereerd;

- charismatisch leiderschap;

- er wordt een beroep gedaan op eenheid, homogeniteit en vaderlandsliefde.

de demagoog m. (persoon) (politiek) iemand die de steun van mensenmassa's (de populus) probeert te verwerven door telkens in te spelen op hun gevoelens.

Donald Trump

Decreten van Trump

Immigratie: Noodtoestand aan de grens met Mexico

                          'Remain-in-Mexico'-beleid keert terug

Justitie:       Gratie voor de Capitoolbestormers bestormden

                         Drugskartels bestempeld als terroristisch

                        Vaker de doodstraf

Overheid:    "Einde aan overheidscensuur"

                           Diversiteit en inclusie aan banden

Panamakanaal, Golf van Mexico en Mars:   De Amerikaanse vlag op Mars

                                                                                          Het Panamakanaal moet weer in Amerikaanse handen komen

                                                                                         Nieuwe naam voor de Golf van Mexico: Trump zegt dat Amerika zijn "rechtmatige                                                                                                                plaats zal terugveroveren als de grootste, machtigste en meest gerespecteerde                                                                                                      natie op aarde". Daartoe noemt de VS de Golf van Mexico voortaan de Golf van                                                                                                            Amerika.

Decreten van Trump

Lees de tekst

kijk of je de volgende zaken uit de tekst kan halen

- Kan je in eigen woorden een omschrijving geven van een decreet?                                                                                           (begripsvorming)

- Waar loopt Trump wellicht tegenaan bij het willen doorvoeren van zijn decreten?                      (bedoelde en onbedoelde gevolgen)

Er zijn punten in dit decreet die haaks staan op de Amerikaanse grondwet

- Waarom wil Trump deze decreten denk je toch aanleveren?                                                                                                (motieven herkennen)

- Welke belangen heeft Trump daarbij  volgens jou?                                                                                                                    (motieven herkennen)

- Wat zegt dit volgens jou over de invloed van populisme in de hedendaagse tijd?                                                    (Plaatsen in het heden)

- Kan je een voorbeeld noemen waarbij je ingaat op een populistische stroming ergens anders op de wereld?    (transfer in                                                                                                                                                                                                                                                         nieuwe context)

Beredeneer twee perspectieven voor de volgende stelling

Populisme is een politieke stroming waar we in het heden voor uit moeten kijken

Leg uit waarom je deze twee perspectieven hebt gekozen. Verwijs ten minste twee keer naar het artikel 

Huiswerk

Lees:  10.6 Naar de wereld van nu

Maak: Opdrachten 1, 2, 4, 5, 7, 14 en 17 

Controleren leerdoelen

Wanneer krijgt populisme volgens jullie kans om te groeien?

Wat zijn kanttekeningen die wij moeten plaatsen bij hedendaags populisme?

Huiswerk

Lees:  10.6 Naar de wereld van nu

Maak: Opdrachten 1, 2, 4, 5, 7, 14 en 17 

En in 2021...

Is dadelijk ook geschiedenis!

Globalisering

Armoede in de wereld neemt af 

Steeds minder doden door gewapende conflicten

Kunnen we hier een kanttekening bij maken?