Paragraaf 5.3 Sociale Kwestie en 6.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

Lesprogramma

Korte herhaling 5.1 en 5.3

Uitleg en vragen H6.2

De les afsluiten.

5.1 Industrie en samenleving

1. Je weet wat in de 19e eeuw veranderde in het leven van mensen.
2. Je kan vertellen hoe en waardoor de productie van goederen / voedsel toenam.
   
3. Wat vanaf 1870 veranderde in de industrie
   
   
4. Wat veranderde in de samenleving.
   

Grote veranderingen

De periode vanaf 1800 noemen we de moderne tijd

Het leven van Europeanen veranderde vanaf de 19e eeuw heel snel

Veel mensen werkten nu in de industrie. Er was spraken van een industriele revolutie

1800	1900
Reizen te voet, te paard of per zeilschip	Reizen per trein of per stoomschip
Meeste mensen werkten op het land	Veel mensen werken in fabrieken
In de nijverheid werd met de hand gewerkt	Handarbeid werd vervangen door machines

Wat veranderde er in  de 19e eeuw in het leven van mensen?

5.3 De sociale kwestie

1. Je weet hoe de leef- en werkomstandigheden van arbeiders meer aandacht kregen.
   
   
2. Wat veranderde door sociale wetten
   
   
3. Hoe arbeiders hun leef- en werkomstandigheden verbeterden.
   

H6. Paragraaf 6.2 'Transport en communicatie'

Je leert hoe het transport over land veranderde

Hoe het transport over water veranderde

Welke gevolgen de nieuwe transportmiddelen hadden

Wat er veranderde in  de communicatie tussen mensen.

Transport over land.

1835:  Trekschuit, diligence (koets, van stad naar stad)

(8kmph)

weinig verharde wegen.

Engeland: 1830: trein tussen Liverpool en Manchester.
Transportrevolutie

Transport revolutie

Na Engelenad legden ook andere Europese landen en de vs na 1850 een spoorwegnet.

Stalen spoorbrug Culemborg 1868. (grootste brug in Europa)

154m

Nederland: spoor voor paarden- of stoomtram

www.topotijdreis.nl

Opdracht: hieronder een tabel. Wat hoort bij oud en wat hoort bij nieuw?

	Oud	Nieuw
auto
diligence
fiets
paarden- en stoomtram
spoorbruggen
trekschuit
trein
onverharde wegen
verharde wegen

vanaf 1860: verharde wegen.

wegen nu geschikt voor een nieuwe uitvinding: de fiets.

Rubberen luchtband: 1888.

opkomst van de eerste auto's.

transport over water

Engeland vanaf 1800: kanalen. voor het transport van kolen, grondstoffen en producten.

1830: zeetransport werd beter door het stoomschip.

eerst houten schepen, later van staal.

(1912: Titanic)

Opdracht: Beschrijf de ontwikkeling van het Nederlandse spoorwegnet tussen 1840 en 1930 aan de hand van de tabel.

Beschrijf de ontwikkeling na 1930.

Bedenk een verklaring voor de ontwikkeling na 1930

Water transport in Nederland

1870: Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland (Rotterdam)

Noordzee kanaal bij IJmuiden.

Waal en Maas, uitgebaggerd en verbetered voor verkeer.

1869: Suezkanaal

Schepen hoefden niet langer helemaal rond Afrika.

Gebruik de tekst op Its learning: Geschiedenis werkplaats H5 en H6 --> pagina 25  (113) en vul in:

1. In groot-Britannie werden eerst _______ gegraven voor het transport van kolen, grondstoffen en producten.

2. Voor de scheepvaart tussen Europa en ________ werd het ___________ in Egypte gegraven.

3. voor vervoer vanuit  __________ naar de Noordzee werd het Noordzeekanaal gegraven.

4. Voor het vervoer vanuit __________ naar de Noordzee werd de Nieuwe Waterweg gegraven.

5. Voor het vervoer van Rotterdam naar Duitsland werden de  ______ en de ______ uitgebaggerd.

6. ___________ schepen werden vervangen door schepen van _________ en _________

Gevolgen

Deelvragen 6.2

Welke gevolgen de nieuwe transportmiddelen hadden

Wat er veranderde in  de communicatie tussen mensen.

Gevolgen

plattelanders kwamen met de paarden- en stoomtram uit hun isolement.

Reizen tussen steden ging veel sneller.

de trein en tram verdrongen de trekschuit en postkoets.

Fiets

• huisarts
• postbodes
• politieagenten
• bakkers

En fiets voor vermaak en sport.

Reizen over grote afstanden werd steeds gemakkelijker

1870: spoortunnel van Frankrijk naar Italie, door de Alpen.

Stoomschepen: --> gevolg emigrate vanuit Europa naar Amerika.

Gevolgen.

Economische gevolgen van de transportrevolutie:

Goederen werden sneller en in grotere hoeveelheden vervoerd.

Europa werd overspoeld door goedkoop graan uit Amerika,

Europese boeren en landeigenaren raakten werkloos.

Deel emigreerde naar de VS

Opdracht: Lees 6.2 'gevolgen' staat op Its Learning.

Neem dit over en vul dit in:

1 plattelander kwamen uit in isolement met de _______ en  _______ tram.

2 reizen tussen steden ging per ______

3 nieuwe transportmiddelen waren ______

4 in berglandschappen gingen treidenrijden door __________

Opdracht: gebruik de vijf feiten A-E en Noteer deze in de juiste vakken:

A: Europa werd overspoeld met goedkoop graan uit de VS.

B: Europese boeren emigreerden naar de VS

C: veel Europenaen emigreerden naar Amerika

D: veel boeren raakten werkloos

E: Vervoer van personen en goederen over zee ging sneller en gemakkelijker.

Opdracht: gebruik de vijf feiten A-E en Noteer deze in de juiste vakken:

A: Europa werd overspoeld met goedkoop graan uit de VS.

B: Europese boeren emigreerden naar de VS

C: veel Europenaen emigreerden naar Amerika

D: veel boeren raakten werkloos

E: Vervoer van personen en goederen over zee ging sneller en gemakkelijker.

E

C

A

D

B

19e eeuw: communicatierevolutie: --> verbetering van middelen om informatie uit te wisselen.

1836: telegraaf, 1860, telefoon, fotografie 1826, film 1878, schrijfmachine, 1868

Opdracht: Lees: nieuwe communicatiemiddelen

1 Noteer in kolom 2 in welk jaar deze communicatiemiddelen ontstonden.

2 Noteer in kolom 3 een C bij uitvindingen om contact te leggen en een V bij uitvindingen voor het vastleggen en verspreiden van informatie.

1 fotografie
2 telegraaf
3 telefoon
4 schrijfmachine
5 grammafoon
6 film

Leg uit wat revolutionair was aan de communicatie revolutie.

Samenvatting

Door de industrialisatie ontstonden in de 19e eeuw nieuwe transportmiddelen over land, zoals de trein.

Het reizen over water veranderde door de aanleg en verbetering van waterwegen en de opkomst van ijzeren stoomschepen.

Door de nieuwe transportmogelijkheden ging het vervoer van mensen en goederen sneller en makkelijker.

Er ontstonden nieuwe communicatiemiddelen waardoor mensen makkelijker en sneller informatie konden doorgeven en vastleggen.