V5 §4.1 zijn we verschillend of zijn we gelijk? (2023)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§4.1

Zijn mensen verschillend of zijn we gelijk?

lesdoelen

1.      Je kunt aan de hand van de begrippen nature en nurture uitleggen hoe de mens wordt gevormd.
   
2. Je kunt voorbeelden van verschillende vormen en manieren van socialisatie geven en herkennen.

    3. Je kunt de relatie beschrijven tussen socialisatie, cultuur en identiteit.

Identiteit.
Omschrijf jezelf in vijf woorden (zonder daarbij je naam te gebruiken).

zijn dit vooral aangeboren of aangeleerde kenmerken?

Je hebt de trailer van Twinsters bekeken. Welke (karakter) verschillen zag je tussen de zusjes?

geef voor het door jouw genoemde aan waardoor dat verschil volgens jou ontstaan is?

Hoe komt het dat deze jongen dit gedag vertoont?

nature?                                                                 nurture?

bij het nature nurture debat stellen we de vraag in hoeverre het menselijk gedrag door aangeleerde, sociale factoren (nurture) bepaald wordt en in hoeverre erfelijke en biologische factoren (nature) een rol spelen.

 Men gaat er nu vanuit dat het ca. 50% is maar eerlijk gezegd is dit zo lastig te bepalen omdat je toch grote verschillen tussen mensen ziet en soms nurture ervoor zorgt dat nature een vergrote kans heeft om tot uiting te komen.

Socialisatie

Het proces waarbij je bewust of onbewust de normen en waarden van een groep krijgt aangeleerd.

bij socialisatie leer je wat (ab)normaal gedrag is en wat (on)belangrijk is. Bijv. door ouders en leraren 

Impliciete socialisatie

we leren onbewust door wat we anderen zien doen en gaan dat overnemen
Bijv: door groepsdruk: als je vrienden veel drinken zullen sommige mensen ook eerder beginnen met drinken ook al hebben ze daar zelf geen behoefte aan

expliciete socialisatie

vindt op een openlijke, duidelijke en bewuste wijze plaats. Bijvoorbeeld door je ouders: 'je moet op 12 uur thuis zijn' 

internalisatie

wanneer je vervolgens zonder nadenken het aangeleerde uitvoert spreken we van internalisatie

groepsdruk

mocht je twijfelen hoe sterk groepsdruk is, kijk maar eens naar dit experiment!

sociale controle neemt af?

Volgens sommige mensen neemt de sociale controle zodanig af dat er sterke individualisering ontstaat.

onder sociale controle verstaan we dat mensen erop letten dat andere mensen zich gedragen zoals van hen verwacht wordt.

wanneer er sprake is van individualisering voelt iemand zich steeds vrijer om zijn leven naar eigen inzicht vorm te geven en stelt het persoonlijk belang boven het belang van de groep

Het aanleren van je cultuur  (socialisatie) vanaf je geboorte noemen we enculturatie

Acculturatie

wanneer je op latere leeftijd een nieuwe cultuur moet aanleren noemen we dat acculturatie

nos.nl

Op welke wijze is er sprake van acculturatie in het artikel over het huwelijk? Noem er twee.

Wanneer jij beleefd bent tegen ouderen is dat waarschijnlijk?

1. enculturatie
2. acculturatie
3. internalisatie

socialisatie=opvoeden

autoritaire opvoeding

strenge strakke regels waar niet van afgeweken mag worden

laisser-faire opvoeding

kinderen moeten zelf het leven ontdekken om zelfstandig te worden. Ouders bemoeien zich weinig met de weg die de kinderen bewandelen

permissieve opvoeding

betrokken ouders die veel overleggen met de kinderen en ook vaak toegeven aan de wensen van het kind. Ouders en kind zijn gelijken.

autoritatieve opvoeding

er zijn kaders maar er wordt daarbinnen samen met de kinderen gezocht naar regels

Identiteit

Persoonlijke identiteit

Bestaat uit aangeboren kenmerken (lichaamsbouw, karaktereigenschappen)  en aangeleerde kenmerken (gelovig, vegetariër, zelfstandig)

Sociale identiteit

Ontleen je aan groepen waar je deel van uitmaakt en je je verbonden voelt. Je hebt vaak meerdere sociale identiteiten (nederlander, scholier, sporter, rocker). 

Menselijke natuur

Alle mensen hebben de behoefte ergens bij te horen, leren door immitatie en proberen afwijzing te voorkomen

Als we inderdaad meer met elkaar gemeen hebben dan we op het eerste gezicht zouden denken, waarom behandelen we elkaar dan niet altijd als gelijke?

collectieve identiteit

Hoe kijkt de buitenwereld aan tegen de groep waar jij deel van uit maakt.

Dat kan botsen met je persoonlijke identiteit. Bijv.  alle jongeren zijn lui. Maar jij bent altijd hard aan het werk. Dan sluit de manier waarop anderen je zien niet aan op de manier waarop je jezelf ziet.

Welke vooroordelen zijn er over de groep waartoe jij behoort?

ga aan de slag met par. 1

Maken: opdrachten kennis & begrip

Je kunt nu:

• de relatie tussen socialisatie en cultuur aangeven
•  uitleggen op welke manieren socialisatie plaatsvindt
• werken met de begrippen enculturatie, acculturatie, nature/nurture en polarisatie