Grammatica 2.8 BL, KL en TL

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Introductie

Les over zinnen en zinsstructuur.

Grammatica: de basis

Zinnen en zinsstructuur

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm
  

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen
  

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.
• Ik ga vandaag naar de Action.
• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Het wordt vandaag mooi weer en we gaan lekker naar het strand. 
• Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.
  

Samengestelde zin

• Bestaat uit twee of meer zinnen, waar 1 zin van is gemaakt

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Voegwoorden

Woorden die zinnen aan elkaar voegen. Voegwoorden maken het verband tussen de zinnen duidelijk

Voegwoorden kunnen tussen twee zinnen staan, maar ook vooraan

voegwoorden

• Aangezien, als, dat, doordat, terwijl, toen, en, maar, dus, want, of

Terwijl de leerlingen naar school fietsten, begon het hard te regenen

Wat is een bijzin?

Een bijzin is een zinsdeel in de vorm van een zin. Deze zin heeft een eigen persoonsvorm.

Volgorde hoofdzin

- Persoonsvorm staat vooraan in een zin, naast het onderwerp.

- hier kun je niets tussen zetten (tussen ow en pv).

Volgorde bijzin

- Persoonsvorm staat achteraan.
- Persoonsvorm staat niet naast het onderwerp.

De docent heeft het uitgelegd en de leerlingen snappen het.

Waaruit bestaat deze samengestelde zin?

1. twee hoofdzinnen
2. een hoofdzin en een bijzin
3. twee bijzinnen
4. geen idee

Ik ben benieuwd of jullie het snappen.

Waaruit bestaat deze samengestelde zin?

1. twee hoofdzinnen
2. een hoofdzin en een bijzin
3. twee bijzinnen
4. geen idee

De leerling stelde een vraag toen de docent klaar was met uitleggen.

Waaruit bestaat deze samengestelde zin?

1. twee hoofdzinnen
2. een hoofdzin en een bijzin
3. twee bijzinnen
4. geen idee

Aan de slag BL en KL

*Huiswerk wordt gecontroleerd

*Niet af, dan blijf je vandaag op school om het af te maken!

*Maak de opdrachten van 2.8; hoofdletters, punten, maak zinnen 

TL Leerdoelen

• de persoonsvorm, het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp en het lijdend voorwerp herkennen;

• het meewerkend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling herkennen.

Ontleed volgens  vaste volgorde

1. pv: Het vervoegde werkwoord dat hoort bij het onderwerp van de zin. Gebruik de tijdproef of maak de zin vragend.

2. wg: alle ww in de zin

3. o:  vraag: wie of wat + wg?

4. lv: vraag: wie of wat + wg + o? 

5. mv: aan of voor wie of wat + wg + o?

6. bwb: Alle zinsdelen die overblijven. Deze zinsdelen geven antwoord op vragen als: wanneer, waar, hoe, waarom, waardoor, waarmee.

Even oefenen

Onlangs probeerde een kleine oppositie een hetze te ontketenen op onze handboogvereniging.

Ontleed in vaste volgorde en zet zinsdeelstrepen

Tip: bekijk de filmpjes met uitleg op Talent online

Aan de slag

Maak 2.8 helemaal.