Hormonale regeling en geslachtsrijping

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

• Je kunt het doel van hormonen beschrijven
• Je kunt uitleggen hoe hormonen door het lichaam worden vervoerd
• Je kunt beschrijven wat het nut en doel is van negatieve terugkoppeling
• Je kent de rol en werking van hormonen die betrokken zijn bij de voortplanting van de man

hormoonklier

bloed

doelwitorgaan

een orgaan dat een hormoon produceert en secreteert. Hormoon=signaalstof

AFP: H9 pagina 90/91

een hormoon wordt ALTIJD afgegeven aan het bloed. Via het bloed wordt het hormoon vervoerd

het doelwitorgaan is opgebouwd uit cellen die specifiek reageren op het hormoon. Dit hormoon beïnvloedt zo de werking van dit orgaan

Wat is een hormoon?

Hormao = in beweging zetten / aandrijven

Chemisch stofje

Reguleert functies in het lichaam (communicatie)

Zet cellen aan tot actie: versnellen, vertragen, starten & stoppen

Endocriene klier

Hypofyse, alvleesklier, schildklier, bijnieren, eierstokken & zaadballen

hypothalamus

hypofyse

ovaria

testes

De hypothalamus is onderdeel van de hersenen en stuurt alle andere organen aan

mbv een hormoon zet de hypothalamus de hypofyse aan tot het aanmaken van hormonen

Deze hormonen sturen de geslachtsorganen aan en ook die maken weer hormonen.

De hormonen uit de geslachtsorganen zorgen voor secundaire geslachtskenmerken

De ontstane hormonen geven feedback aan de hypothalamus

Hormonale regeling bij de man

GnRH

Gonadotropin releasing hormone

hormoonklier: hypothalamus

doelwitorgaan: hypofyse

hypothalamus

hypofyse

testes/ teelbal

GnRH

FSH

LH

FSH

Follikel stimulerend hormoon

hormoonklier: hypofyse

Cellen van Sertoli

- stimuleren spermatogenese

Cellen van Leydig

 

Testosteron

LH

Luteiniserend hormoon

hormoonklier: hypofyse

Testosteron

hormoonklier: teelbal

- stimuleren sec. gesl. kenmerken

- stimuleren spiergroei

- stimuleren libido

- negatieve terugkoppeling

Testosteron

Wat doet welk hormoon? 

Man

Puberteit: vorming zaadcellen

GnRH:   Maakt FSH & LH vrij

FSH:      Stimuleert vorming van                              zaadcellen

LH:         Stimuleert cellen in de                                teelballen om testosteron te                    produceren

Testosteron:   Stimuleert de ontwikkeling van zaadcellen

Casuïstiek

Probleem 1: Een man van 35 jaar heeft weinig energie, een afgenomen libido en kan moeilijk spiermassa opbouwen, ondanks dat hij regelmatig sport.

Probleem 2: Een man van 27 heeft een laag aantal zaadcellen en moeite met het krijgen van kinderen. Hij is regelmatig vermoeid en heeft een afgenomen libido.

Zelf aan de slag

Lezen:
Basisstof 3 Hormonen (man)

Maken:

34 t/m 36

Hormonale regeling bij de vrouw

GnRH

Gonadotropin releasing hormone

hormoonklier: hypothalamus

doelwitorgaan: hypofyse

hypothalamus

hypofyse

ovaria/ eierstok

GnRH

FSH

LH

FSH

Follikel stimulerend hormoon

hormoonklier: hypofyse

doelwitorgaan: ovaria

- rijp en groei follikel/eicel

ovulatie

ontwikkeling geel lichaam

oestrogeen

LH

Luteiniserend hormoon

hormoonklier: hypofyse

doelwitorgaan: cellen: ovaria

oestrogeen

aangroeien baarmoederslijmvlies

ontwikkeling sec. geslachtskenm

progesteron

verkliering baarmoederslijmvlies

oestradiol  

progesteron

progesteron

Wat doet welk hormoon? Vrouw

Puberteit: Eerste menstruatie

GnRH:    Maakt FSH & LH vrij

FSH:        Stimuleert de rijping van de                                          follikels &  stimuleert productie van                        oestrogeen

LH:           Zorgt voor eisprong en                                                    stimuleert productie van                                              oestrogeen en progesteron

Oestrogeen: Verdikt baarmoederslijmvlies

hormonale regeling 

man                        vrouw

Primaire geslachtskenmerken = geslachtskenmerken die een kind bij geboorte heeft

Ieder mens produceert mannelijke en vrouwelijke geslachtshormonen

Waar vindt dit proces plaats?

1. eileider
2. eierstok
3. testis/teelbal
4. baarmoeder

Als een stel niet zwanger kan worden, kunnen eicellen die buiten het lichaam zijn bevrucht ingebracht worden in de baarmoeder en zal zich innestelen in het baarmoederslijmvlies.

Welk hormoon zorgt er vervolgens voor dat het ingenestelde embryo niet met het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten?

1. FSH
2. LH
3. Oestradiol
4. Progesteron

https: