Herhaling: Grammatica zinsdelen t/m bwb deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag: verder met herhaling grammatica zinsdelen jaar 1

Persoonsvorm

• De persoonsvorm vind je door de zin van tijd te veranderen. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
• De persoonsvorm is een zinsdeel. Voor de persoonsvorm kan maximaal 1 zinsdeel staan. De persoonsvorm kan ook aan het begin van de zin staan; dan staat er dus geen zinsdeel voor. 

PV

• Ik gaf hem gisteren een klap.
• Ik gaf hem gisteren een klap.

Onderwerp

Het onderwerp van de tekst vind je door antwoord te geven op de vraag: wie/wat + pv? 

De persoonsvorm heb je al in een eerdere stap gevonden, dus dit vul je in in de vraag. 

OW

• Ik gaf hem gisteren een klap.
• Ik gaf hem gisteren een klap.

Werkwoordelijk gezegde

Het gezegde zijn alle werkwoorden in de zin, dus de persoonsvorm samen met de andere werkwoorden. 

Als er maar één werkwoord in de zin staat dan is dat zowel je persoonsvorm als je gezegde. 

Als er woordjes als  te of aan het  bij het werkwoord staan, horen zij bij het werkwoordelijk gezegde: Ik ben een film aan het kijken.

WG

• Ik gaf hem gisteren een klap.
• Ik gaf hem gisteren een klap.

Lijdend voorwerp

Een lijdend voorwerp kan in de zin staan, maar dat hoeft niet. Het lijdend voorwerp vind je door antwoord te geven op de vraag wie/wat + pv + o + overige werkwoorden?

LV

• Ik gaf hem gisteren een klap.
• Ik gaf hem gisteren een klap.

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp kan in een zin staan, maar dat hoeft niet.  Het meewerkend voorwerp (mv) kun je vinden door de volgende vraag te stellen: 

mv: aan/voor wie + wwg + ow + (lv)?

Let op: Het voorzetsel 'aan' of 'voor' kan bijna altijd worden weggelaten of toegevoegd bij het meewerkend voorwerp.

MV

• Ik gaf hem gisteren een klap.
• Ik gaf hem gisteren een klap.

Bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling (bwb) kan in een zin staan, maar dat hoeft niet. Er kunnen ook meerdere bijwoordelijke bepalingen (bwb) in een zin staan.

Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bwb. Bijwoordelijke bepalingen zijn vaak plaatsen of tijden, maar het kan van alles zijn.

BWB

• Ik gaf hem gisteren een klap.
• Ik gaf hem gisteren een klap.

Pak een blaadje en een pen

Er komen zo zinnen in beeld. Noteer van alle zinnen het volgende:

Persoonsvorm (pv)

Onderwerp (ow)

Werkwoordelijk gezegde (wg)

Lijdend voorwerp (lv)

Meewerkend voorwerp (mw)

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

1. Ik geef hem een klap.

2. De burgemeester gaf een erepenning aan die held.

3. Met Koningsdag verkoop ik spullen op de vrijmarkt. 

4. Het zwembad wordt morgen schoongemaakt.

5. Wij zijn buiten aan het voetballen.

6. Ik pak een colaatje voor hem. 

7. In Italië eten veel mensen pasta. 

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

1. Ik geef hem een klap.

• pv = geef
• ow = ik
• wg = geef
• lv = een klap
• mv = hem

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

• 2. De burgemeester gaf een erepenning aan die held.
  
• pv = gaf
• ow = de burgemeester
• wg = gaf
• lv = een erepenning
• mv = aan die held

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

• 3. Met Koningsdag verkoop ik spullen op de vrijmarkt. 
• pv = verkoop
• ow = ik
• wg = verkoop
• lv = spullen
• mv = -
  
• bwb = met Koningsdag, op de vrijmarkt

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

• 4. Het zwembad wordt morgen schoongemaakt.
  
• pv = wordt
• ow = het zwembad
• wg = wordt schoongemaakt
• lv = -
• mv = -
  
• bwb = morgen

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

• 5. Wij zijn buiten aan het voetballen.
  
• pv = zijn
  
• ow = wij
• wg = zijn aan het voetballen
• lv = -
• mv = -
  
• bwb = buiten

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

• 6. Ik pak een colaatje voor hem. 
• pv = pak
• ow = ik
• wg = pak
• lv = een colaatje
• mv = voor hem
  
• bwb = -

pv, ow, wg, lv, mv, bwb

• 7. In Italië eten veel mensen pasta. 
• pv = eten
  
• ow = veel mensen
• wg = eten
• lv = pasta
• mv = -
  
• bwb = in Italië

Aan de slag

Maak alle opdrachten van De Brug - Grammatica Zinsdelen af (vanaf blz 244 in je boek).