De Berlijnse Muur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

De Berlijnse Muur

Waar gaat dit onderwerp over?

Historische Context Duitsland 1918-1991

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland  en Europa? (1918-1945)

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog (1961-1991)

Nazisme als een donkere wolk over Europa

De Koude Oorlog en de Duitse deling

De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

• Heimatvertriebene


• Bezettingszones
• Denazificatie
• De Koude Oorlog
  
• Trumandoctrine
• Marshallplan
• De blokkade van Berlijn, luchtbrug
• Bondsrepubliek Duitsland (BRD), 1949
• Duitse Democratische Republiek (DDR)
• Wirtschaftswunder
• Adenauer
• snelle integratie in het Westen
• NAVO
• EGKS
• Volksdemocratie
• Ulbricht
  
• Staatssicherheitsdienst (Stasi)
• De Berlijnse muur
• Warschaupact
• Comecon
• Berlijnse Muur
• Invloedssfeer

Hoezeer beïnvloedden het ontstaan van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog? (1945-1961) 

Vorige Les

Deze les

Herhaling 

Maak de uitgedeelde invuloefening over West- en Oost-Duitsland

antwoord opdracht 1

1. C

2. F

3. A

4. B

5. B

6. D.

7. E

8. G

9. H

10. I

West-Duitsland

BRD

Wirtschaftswunder

Marshallhulp

Adenauer

NAVO

EGKS

kapitalisme

democratie

Oost-Duitsland

DDR

Stasi

Warschaupact

Volksdemocratie

Ulbricht

Comecon

communisme

totalitair

opstand 1953

Berlijnse Muur, 1961

• Economische malaise en gebrek aan kansen in DDR

• Gevolg: veel (vooral hoogopgeleide) burgers vluchten via Berlijn naar westen

• 1961: om leegloop te voorkomen wordt grens met West-Berlijn gesloten
• Start bouw Berlijnse Muur 
• VS grijpen niet in omdat het in invloedssfeer Sovjet-Unie is.

video Berlijnse Muur 1961

Détente

• Adenauer had de DDR nooit erkend, hij hield vast aan het idee van een verenigd Duitsland
• Samen lezen: ontspanning en onderhuidse spanning op blz 196
• Willy Brandt (BRD) : Ostpolitik
• Honecker (DDR) gaat daar op in

Antwoord vraag 1

• de Oost-Duitse kranten konden wel schrijven dat de muur diende om
het fascistische/kapitalistische Westen buiten Oost-Duitsland te
houden, want dat was propaganda voor het eigen communistische
 systeem 1 


• maar meestal niet dat Oost-Duitsland er zo slecht voorstond dat er een muur gebouwd moest worden om de economie te redden, want daaruit
zou blijken dat het communistische systeem geen succes was en dat mocht niet van de censuur / er was geen vrije pers / het was totalitair 1

  

Antwoord vraag 2

Uit het antwoord moet blijken dat dit krantenfragment afkomstig is uit de DDR, 

omdat in dit fragment een rooskleurig beeld (van de gevolgen van de bouw) van de Muur geschetst wordt,  zo lees je over 'de socialistische opbouw' en de 'kostenloze gezondheidszorg'.

Antwoord vraag 3 maximumscore 5

• De tekenaar is het met Truman eens / bevestigt de opvatting van Truman 1

• De tekenaar beeldt het communisme af als een gier die chaos brengt naar West-Europa 1

• wat in de rede van Truman naar voren komt in zijn beschrijving van armoede als voedingsbodem voor totalitaire regimes/communisme 1

• De tekenaar ziet het Congres van de Verenigde Staten als een dokter die West-Europa te hulp snelt 1

• wat in de rede van Truman naar voren komt in de economische en financiële hulp die de Verenigde Staten moeten bieden 1

Examentekst

Door het beleid van Adenauer, gericht op snelle integratie in het Westen, en door het Wirtschafstwunder ontwikkelde West-Duitsland zich in de jaren 1950 tot een stabiele democratie. Het land werd lid van internationale organisaties zoals de NAVO en de EGKS. Adenauer erkende de DDR niet en hield vast aan het ideaal van Duitse eenheid. Onder Ulbricht werd de DDR in de jaren 1950 een totalitaire dictatuur naar voorbeeld van de Sovjet-Unie. Vooral na de mislukte opstand in 1953 stond haar bevolking onder strenge controle van de Staatssicherheitsdienst. Door deelname aan het Warschaupact en de Comecon werd de DDR een integraal deel van het Oostblok. Herstelbetalingen aan de Sovjet-Unie en een slecht functionerende planeconomie zorgden voor economische malaise. Op zoek naar politieke en economische vrijheden vluchtten DDR-burgers naar het Westen, hetgeen met de bouw van de Berlijnse muur in 1961 stopte. De VS erkenden de invloedssfeer van de Sovjet-Unie en grepen niet in.