2.1 Het Spaanse en Ottomaanse wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ontdekking en verovering

§ 2.1 Het Spaanse en Ottomaanse rijk

Tijd van Steden en staten

1000 - 1500

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Twee grote rijken

Rond het jaar 1500 staan er twee wereldrijken op:

- Het Spaanse Rijk

- Het Ottomaanse Rijk

Beide grootmachten wilden de macht over Europa en de Middellandse zee.

Het Ottomaanse Rijk

Ontstaan in 1299 rond Turkije door Osman.

De Ottomaanse sultan kreeg de titel kalief. Daarmee werd hij opvolger van Mohammed als wereldlijk en godsdienstig leider van de moslims.

Het Ottomaanse rijk was Islamitisch, maar het Christendom en Jodendom waren toegestaan.

Belegering van Constantinopel uit Bibliothèque nationale manuscript Français 9087 (folio 207 v). Het Turkse leger van Mehmet II valt Constantinopel aan in 1453. Sommige soldaten wijzen kanonnen op de stad en anderen trekken boten naar de Gouden Hoorn.

Het Spaanse Rijk

Uit een samenvoeging van koninkrijken ontstond in 1479 het Spaanse Rijk.
De Spaanse koningen heroverden Spanje: de reconquista. 

Door overerving en verovering breidde het Spaanse Rijk zich uit.

Spanje was katholiek. De Islam en het Jodendom waren verboden.

Christoffer Columbus vraagt de goedkeuring van Isabella van Castilië en Ferdinand II van Aragon voor financiering van een ontdekkingsreis - schilderije van Eugène Devéria (1805-1865)

Christenen, Joden en Moslims

In het Spaanse rijk: Christelijk

• Joden en moslim werden niet geaccepteerd
• Vluchten of bekeren
  
  

In het Ottomaanse rijk: Islamitisch

• Christendom en Jodendom werd geaccepteerd
• Christenen moesten zonen leveren aan het leger; Janitsaren

Strijd om Europa

De Ottomanen wilden met een heilige oorlog (jihad) Europa onderwerpen.

In 1529 en 1532 stonden de moslims voor Wenen, maar werden door Karel V teruggedrongen.

De slag Bij Lepanto in 1571 betekende het eind van een Ottomaanse opmars over zee!

Ontzet van Wenen, 1529, Dirck Volckertsz. Coornhert, naar Maarten van Heemskerck, 1555 - 1556

De neergang van de Middellandse zeehandel

Er bestond een bloeiende handel via Italiaanse steden tussen Europa en Azië. 

Na 1400 ging de handel in het Middellandse Zeegebied achteruit. Onder meer door groei van het Ottomaanse rijk.

Europeanen gingen op zoek naar andere handelsroutes naar Oost-Azië.

'Il Milione' is een reisverslag uit de 13e eeuw, oorspronkelijk geschreven in 1298 door Rustichello van Pisa aan de hand van de verhalen van de Venetiaanse wereldreiziger Marco Polo.

Maken deze les

2.1 Wereldrijken rond Middellandse Zee

Opdracht 1 t/m 4

werkboek blz. 35-36

Leerdoelen

Leerdoel 1: Hoe de handel tussen het westen en oosten achteruitging.

Leerdoel 2: Welke slavernij er in die tijd bestond

Wat is er veranderd waardoor de handel achteruit ging?

De zijderoute

Het rijk van Karel V

Het Ottomaanse rijk

Het Spaanse rijk: was niet zo vriendelijk tegenover andere godsdiensten

Het Ottomaanse rijk: was een stuk vriendelijke tegenover andere godsdiensten

Achteruitgang van de handel

• De Middellandse Zee werd gebruikt voor handel tussen Azië, Afrika en Europa. 
• Rond 1400 ging de zeehandel achteruit.
• De oorzaak daarvan was de verovering van de Ottomanen van Italiaanse steden.
• In de Ottomaanse handelssteden moesten Italianen veel meer belasting betalen.  

Slavernij

• De Ottomanen veroverden schepen en de bemanning werden verkocht als slaven in het Ottomaanse rijk. 
  
  
• Ottomanen haalden al zwarte slaven uit Afrika. 
  
  
• Mannen werden soldaat, de vrouwen werden verkocht als minnares of werkten als huishoudster. 
  

Slavernij

• Spanjaarden hadden ook slaven
  
  
  
• gevangen Islamitische Moren uit  Reconquista
  
  
  
• Na 1550 pas Afrikaanse slaven

Maken deze les 2H

2.1 Wereldrijken rondom Middellandse zee

opdracht 5 t/m 8

werkboek blz. 36-37

Maken deze les 2V

2.1 Wereldrijken rondom Middellandse zee

opdracht 5 t/m 8

werkboek blz. 37-38